«مشق عشق» ننوشته پاک شد

مراجع تقلید ساخت فیلم درباره «شمس تبریزی» را حرام اعلام کردند

پارسا پیروزفر بازیگر منتخب برای نقش مولانا. عکس از خبرگزاری ایلنا

ناصر مکارم شیرازی از مراجع تقلید شیعه در قم، در پاسخ به نامه جمعی از طلاب درخصوص ساخت فیلمی درباره «شمس تبریزی» اعلام کرد که ساخت این اثر سینمایی به دلیل «ترویج فرقه ضالّه صوفیه جایز نیست و حرام است».

در بخشی از نامه طلاب آمده است: «با توجه به فساد عقیده شخص مزبور و عقاید پلید او که از اقطاب و اعلام صوفیه خبیث بوده و عبارات هتاکانه این ضال مضل تنقیص شخصیت مقدس حضرت صدیقه طاهره سلام‌الله که در مولفات منسوب به او، موسوم به مقالات شمس تبریزی موجود می‌باشد و هم‌چنین با التفات به عواقب و لوازم خطرناکی که انتشار و پخش این سریال بعد از اتمام ساختش از سیمای جمهوری اسلامی در پی خواهد داشت، استدعای این‌جانبان که از طلاب حوزه علمیه قم هستیم این است که عنایت لازم را معظم له جهت توقف هرچه سریع‌تر این مساله خطرناک مبذول فرمایید». 

دقیقا مشخص نیست که منظور طلاب قم از «مساله خطرناک» چیست. اما احتمالا مراجع تقلید در قم احساس خطر شاگردان حوزوی خود را درک کرده‌اند و ساختن یک اثر هنری را «حرام» اعلام کرده‌اند. ماجرایی که خبر از دخالت‌های مراجع تقلید در بخش‌های گوناگون جامعه می‌دهد. 

از سوی دیگر حسین نوری همدانی دیگر مرجع تقلید در قم نیز در پاسخ به درخواست کوتاه جمعی از طلاب و فضلای قم، با بیان این‌ که مولانا و شمس «از اعیان صوفیه» هستند، فرقه صوفیه را «یکی از فرقه‌های ضاله و مضله» معرفی کرده که «با تشکیلات و قطب‌سازی و مرشدبازی به جنگ اسلام ناب و قرآن و اهل‌بیت» برخاستند. نوری همدانی نیز اعلام کرده است که ترویج صوفیه «به هر شکل باشد جایز نمی‌باشد و حرام است».

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

«مشق عشق» پروژه‌ای سینمایی‌ست که قرار بود به صورت مشترک میان ایران و ترکیه درباره زندگی و رابطه‌ مولانا و شمس براساس فیلمنامه‌ای از فرهاد توحیدی و با کارگردانی حسن فتحی جلوی دوربین برود. اعلام ساخت این اثر از ابتدا با حاشیه‌هایی همراه بود که بیشتر مربوط به مباحث تاریخی و فرهنگی و جدل درباره میزان دخالت ترکیه در ساخت این اثر بود. بعد از کش‌وقوس‌های فراوان و اعلام اینکه بازیگران اهل ترکیه جای خود را به بازیگران ایرانی برای ایفای نقش‌های اصلی کار خواهند داد بالاخره مقرر شد که شهاب حسینی و پارسا پیروزفر بازیگران اصلی فیلم باشند که البته به‌نظر می‌رسد با اعلام فتوای مراجع تقلید در قم، امکان ساخت این اثر ناممکن شده است. 

حسن فتحی، کارگردان نام‌آشنای ایرانی، سابقه تولید آثار پربیننده‌ای را در کارنامه خود دارد؛ «میوه ممنوعه» و «شهرزاد» از مهم‌ترین و به یادماندنی‌ترین آثار این کارگردان است. شاید یکی از دلایل «احساس خطر» مراجع شیعه در قم نیز همین محبوبیت حسن فتحی و میزان زیاد مخاطبین این کارگردان است به‌ویژه اینکه اعلام حضور بازیگران محبوب سینما و تلویزیون در این پروژه گمان پربیننده شدن این اثر را تقویت می‌کرد. 

رابطه «شمس تبریزی» و «مولانا جلال‌الدین بلخی» همواره یکی از جذاب‌ترین بخش‌های تاریخ فرهنگ و ادبیات ایران است. تاثیرات زیاد «شمس تبریزی» در جهان‌بینی «مولانا» و به تبع آن در آثار این شاعر بلندآوازه برکسی پوشیده نیست. در سال‌های گذشته بسیاری از هنرمندان ایرانی در بخش‌های مختلف هنری آثاری درباره «شمس» و «مولانا» خلق کرده‌اند. به عنوان مثال در اواسط دهه هشتاد شمسی «پری صابری» کارگردان کهنه‌کار تئاتر نمایشنامه «شمس پرنده» را روی صحنه برد که با استقبال زیاد علاقه‌مندان روبرو شد. حتی در سال‌های قبل‌تر و در دهه هفتاد شمسی، سریالی از تلویزیون ایران پخش می‌شد که درحقیقت برداشتی از رابطه شمس و مولانا بود هرچند که داستان سریال در زمان حال می‌گذشت. دی ماه سال ۹۳ نیز سریالی به نام «جلال الدین» به کارگردانی شهرام اسدی و آرش معیریان پخش شد. این سریال به کودکی مولانا در بلخ که جزئی از ایران آن روزها بوده است، می پرداخت. این سریال هنگام پخش مورد اقبال چندانی قرار نگرفت.

بی‌شک ریشه تاریخی موضع‌گیری‌های مراجع تقلید شیعه با «صوفی‌گری» به زمان‌های بسیار دورتری برمی‌گردد اما رویکرد حاکمان جمهوری اسلامی به مساله «فرقه»‌ها در ایران بحثی‌ست به عمر تاریخ جمهوری اسلامی. علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی همواره از بروز و وجود «فرقه‌»‌ها در ایران بیم و هراسی عمیق دارد. رفتارهای مقامات قضایی ایران با «دراویش» نیز می‌تواند در همین وادی مورد ارزیابی قرار بگیرد.

بیشتر از فرهنگ و هنر