عصر امروز چهارشنبه دهم آذر، منابع مردمی از شهرستان کنگ استان نیمروز در مرز افغانستان با ایران، عکس‌هایی از درگیری نظامی میان طالبان و مرزبانان ایرانی منتشر و ادعا کردند که دو طرف از سلاح‌های سبک و سنگین علیه یکدیگر استفاده کرد‌ه‌اند.

ویدیوهای منتشر شده در شبکه‌های اجتماعی نشان می‌دهند که ده‌ها جنگجوی طالب سوار بر وسایط نظامی و خودرو، با شعار الله اکبر به سمتی که گفته می‌شود خاک ایران است، توپ و موشک شلیک می‌کنند. تصاویر منتشر شده از سربازان مرزی ایران نیز نشان می‌دهد که آنان از سلاح‌های سنگین در برابر طالبان استفاده می‌کنند.

افراد طالبان با نشر ویدیوهایی در فضای مجازی ادعا کردند که وارد دو پاسگاه‌ مرزبانی ایران در داخل خاک ایران شده‌اند.

سفارت ایران در کابل با انتشار توییتی به نقل از سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی نوشته است که اختلاف مرزی بین مرزنشینان موجب تیراندازی در مرز سیستان شده است اما موضوع به گفته او با هماهنگی مرزبانان مدیریت و پایان یافته است.

خبرگزاری تسنیم، رسانه وابسته به سپاه پاسداران، به نقل از یک منبع امنیتی، درگیری میان طالبان و مرزبانان ایرانی در مرز با استان نیمروز افغانستان را تایید کرد و نوشت: «در منطقه شغالک، در نزدیک استان نیمروز، بر سر یک سوءتفاهم مرزی، میان نیروهای مرزبانی ایرانی و طالبان درگیری رخ داده است.»

تسنیم به نقل از منبع امنیتی در دولت ایران نوشته است که در سال‌های گذشته، در داخل ایران و در چند صد متری مرز با افغانستان، دیوارهایی برای مقابله با قاچاقچیان کشیده شده است، و امروز چهارشنبه، برخی از کشاورزان ایرانی، از این دیوارها عبور کرده‌اند؛ در پی آن، طالبان تصور کرده‌اند که کشاورزان به مرز آن‌ها تجاوز کرده و اقدام به شلیک کرده‌اند. این منبع به خبرگزاری تسنیم گفته است که کشاورزان ایرانی در داخل خاک ایران بودند و طالبان در اثر سوءتفاهم، اقدام به شلیک کرده، و این کار با واکنش و پاسخ متقابل مرزبانان ایرانی روبه‌رو شده است.

منبع امنیتی که با خبرگزاری تسنیم صحبت کرده است، خبر ورود طالبان به داخل خاک ایران و تصرف دو پاسگاه مرزبانی ایرانی را رد کرده و گفته است که درگیری در مرز پایان یافته است.

مقام‌های رسمی دولت ایران و گروه طالبان تا لحظه انتشار این خبر در مورد تبادل آتش میان مرزبانان ایرانی و افراد طالبان چیزی نگفته‌اند. این نخستین درگیری نظامی میان طالبان و نیروهای مرزی ایران، کشور همسایه افغانستان است.

هرچند عامل این درگیری تا کنون روشن نشده است، اما این درگیری به هر دلیلی که رخ داده باشد، می‌تواند حسابی را که ایران روی طالبان باز کرده است خدشه‌دار کند. در چند سال اخیر، ایران یکی از حامیان پروپاقرص طالبان در منطقه شمرده شده است و مقام‌های ایران، پس از فروپاشی دولت افغانستان در پانزدهم اوت، مسلط شدن طالبان بر آن کشور را رهایی از اشغال، دستیابی به آزادی، فصل جدیدی در شکوفایی، و رهایی از یوغ متجاوزان تعریف و ابراز خوشحالی کرده‌اند.

دولت ایران در کنار دولت‌های چین، پاکستان، روسیه، و قطر، در سه ماه گذشته کمک‌های فراوانی به طالبان و مردم افغانستان کرده است و یکی از هدف‌های این اقدام، گسترش روابط با طالبان و اعتمادسازی میان دو طرف خوانده شده است.

در تازه‌ترین مورد، حسن کاظمی قمی، نماینده ویژه رئیس جمهوری ایران در مورد افغانستان، روز ۲۴ آبان به کابل سفر کرد و در ملاقات با رهبران طالبان از افزایش تعامل و همکاری‌های دو جانبه خبر داد. یکی از اقدام‌های کاظمی قمی در سفر به کابل، ایجاد کمیته‌های همکاری میان ایران و افغانستان در بخش‌های گوناگون، از جمله در تامین امنیت مرزهای دو کشور بود. کمیته تامین امنیت مرزها که متشکل از اعضای طالبان و اعضای هیئت ایرانی بود، موظف شده است که اوضاع مرز مشترک میان دو کشور را بررسی و پیشنهادهایی را به منظور تامین امنیت مرزها ارائه کند. کاظمی قمی در جریان ملاقات با سران طالبان تاکید کرد که یکی از هدف‌های سفرش به کابل، رفع نگرانی‌ها بابت ناامنی در مرز مشترک میان ایران و افغانستان است.

با این حال، دست‌کم در پنج سال اخیر، سازمان‌های امنیتی دولت پیشین افغانستان، ایران را به حمایت مالی و تجهیز جنگجویان طالبان در جنوب افغانستان و به‌ویژه در استان‌های هرات، نیمروز، فراه، هلمند، و قندهار متهم کرده‌اند؛ ادعاهایی که هر بار دولت ایران و گروه طالبان آن را رد کرده‌اند.

ایران و افغانستان ۸۱۵ کیلومتر مرز مشترک دارند که در این میان دو کانون تجارتی اسلام قلعه در هرات و ابونصر فراهی در استان فراه، از مهم‌ترین کانون‌های تجارتی میان دو کشورند.