معلمان، فقیرترین قشر جامعه افغانستان

در سه ماه گذشته هیچ معلمی در افغانستان حقوق نگرفته است

بیشتر معلمان زن در خانه‌ بلاتکلیف‌اند و در مدارس دخترانه به روی دختران دانش‌آموز در افغانستان بسته شده است - WASEEM NIKZAD / AFP

صبح روز سه‌شنبه، چند خودرو طالبان مقابل یک مدرسه خصوصی در کابل توقف کردند و نیروهای طالبان به این مدرسه وارد شدند. آنان نخست موبایل تمام دانش‌آموزان را شکستند، سپس تزئینات مدرسه به مناسبت روز معلم را خراب کردند و در آخر، مدیر و تعدادی از معلمان را با خود بردند. جرم این معلم‌ها و دانش‌آموزان این بود که می‌خواستند روز معلم را داخل مدرسه خود جشن بگیرند.

آنسوتر در وزارت معارف (آموزش و پرورش) افغانستان، نورالله منیر، سرپرست این وزارتخانه، می‌گوید که برای بهتر شدن وضعیت اقتصادی معلمان تلاش خواهند کرد. سرپرست وزارت معارف طالبان در اطلاعیه‌ای که به مناسبت روز معلم منتشر کرده، چنین گفته است: «قبل از همه، روز معلم یا به عبارت دیگر روز معمار واقعی آینده فرزندان کشور را به تمام معلمان جهان، به خصوص معلمان افغانستان، تبریک می‌گویم. معلمانی که در برابر سختی‌ها و تهدیدهای بی‌شمار قله‌های صبر و ثبات را فتح کرده‌اند و به تلاش خستگی‌ناپذیر برای روشن کردن ذهن سازندگان آینده این سرزمین ادامه می‌دهند.»

اگر کسی عملکرد طالبان در قبال معلم‌ها را ندیده باشد، احتمالا فکر می‌کند که این گروه بیشتر از هر کسی برای معلمان ارج و ارزش قائل‌اند. در حالی که در سایه همین گروه است که معلمان افغانستان در سه ماه گذشته حقوق نگرفته‌اند. بیشتر معلمان زن هم در خانه‌ بلاتکلیف‌اند و در مدارس دخترانه به روی دختران دانش‌آموز بسته شده است. در چنین شرایطی، تبریک گفتن روز معلم از سوی وزارت معارف طالبان بیشتر به سخره گرفتن آنان است تا تبریک گفتن.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

معلمان افغانستانی را می‌توان یکی از فقیرترین اقشار اجتماعی در این کشور محسوب کرد. اگر در خانواده‌ای معلمی تنها شغل موجود باشد، آن خانواده هیچ‌گاه روی رفاه را نخواهد دید؛ زیرا برخلاف ادعاها و شعارهای دهان پرکن، معلمان کمترین حقوق و مزایای شغلی را دارند. حقوق معلمان در افغانستان، برخلاف کشورهای دیگر جهان، جزو کمترین حقوق‌ها است. به همین دلیل، تقریبا بیشتر معلمان در افغانستان در کنار شغل معلمی، یک شغل نیمه‌وقت هم دارند زیرا با حقوق معلمی چرخ زندگی هیچ‌کس نمی‌چرخد. این مسئله بر کیفیت تدریس معلمان افغان هم تاثیر منفی گذاشته است زیرا معلمان به دلیل همین شغل دوم نمی‌توانند آن طور که باید برای تدریس آماده شوند.

با این حال معلمان زندگی خود را با همان حقوق ناچیز پیش می‌برند. با سلطه طالبان در افغانستان، مدارس افغانستان که پیش از آن نیز به دلیل شیوع کووید-۱۹ به مدت دوسال تقریبا تعطیل بودند، دوباره بسته شدند. اما این بار در کنار تعطیلی مدارس، وضعیت شغلی معلمان نیز با چالش مواجه است. طالبان به دختران دانش‌آموزش بالاتر از کلاس ششم اجازه رفتن به مدارس نداده‌اند. از معلمان زن نیز خواسته شده است تا اطلاع بعدی در خانه بمانند و هیچ روزنه امیدی برای بازگشت دانش‌آموزان دختر و معلمان زن سر درس و مدرسه وجود ندارد. امارت طالبان اعلام کرده است که سازوکاری مشخص برای معلمان زن و رفتن دختران به مدرسه در حال تکمیل است اما این سازوکار هنوز اجرایی نشده است.

روز معلم امسال نیز رونق و کیفیت چندانی ندارد

نبی ساقی که سالیان درازی در افغانستان معلمی کرده، در فیس‌بوک نوشته است: «حالا امروز، روز معلم است. راستش روزگاری روز معلم و آن همه مبارک‌بادها و محفل‌ها را دوست داشتم اما امروز وقتی به سرنوشت خود، به روزمعلم، به کرایه خانه، به پیام وزیر معلمان و استادان ۲۰ سال اخیر نگاه می‌کنم جز خوردن قرص آرامبخش -که آن هم کم‌کم خاصیت خود را از دست داده- نمی‌توانم واکنش دیگری نشان دهم. در این کشور هیچ کس روز ندارد؛ از معلم که طبعا انتظار روز خوش نداریم. مردم جهان به سفرهای تفریحی فضایی می‌اندیشند و مردم ما فقط به نان خشک.»

در گذشته روز معلم در در افغانستان روز سوم خرداد بود اما از سال ۲۰۱۱، وزارت معارف افغانستان ۱۳مهر ( ۵ اکتبر) را به عنوان روز معلم معرفی کرد و تا امروز نیز چنین بوده است.