مشکلات ناشی از بی‌آبی در ایران کشت زعفران را کاهش داده است. به گفته غلامرضا میری، رئیس اتحادیه صادرکنندگان زعفران، در صورت ادامه روند خشکسالی و «بی توجهی» دولت ممکن است صادرات زعفران در سال‌های آینده کاهش یابد.

بر اساس آماری که وزارت جهاد کشاورزی منتشر کرده است، ایران در سال ۱۳۹۸ با تولید سالانه ۳۳۰ تن و صادرات ۲۸۰ تن بزرگ‌ترین تولید‌کننده و صادرکننده زعفران در دنیا بوده است. استان‌های خراسان جنوبی، رضوی و شمالی به ترتیب بالاترین میزان تولید زعفران در ایران به خود اختصاص داده‌اند و عمده زعفران کشور در شهرهای تربت‌حیدریه، قائن و گناباد تولید می‌شود اما کاشت زعفران در دیگر شهرهای استان‌های خراسان نیز رواج دارد.

با وجود اینکه صادرات زعفران ایران را در رتبه اول جهان قرار داده است، تولید این محصول نیز همچون بسیاری دیگر از محصولات کشاورزی به دلیل بحران خشکسالی با چالش مواجه شده است؛ به‌ طوری‌ که به گفته غلامرضا میری، کشاورزان برای تولید این محصول انگیزه‌ای ندارند.

او خشکسالی، افزایش هنگفت قیمت آب و تغییر نکردن قیمت‌ها را سه عامل اصلی کاهش تولید زعفران دانسته و گفته است: «به فصل برداشت نزدیکیم ولی هنوز آمار دقیقی از تولید زعفران بیرون نیامده است.»

رئیس اتحادیه صادرکنندگان زعفران ایران با اعلام این خبر افزود که ممکن است به دلیل خشکسالی و «بی‌توجهی دولت» تولید و صادرات زعفران در سال‌های آینده کاهش پیدا کند.

به گزارش سایت تجارت‌نیوز، کشاورزان می‌گویند قیمت زعفران در سه سال گذشته تغییری نکرده و همین مقرون به‌صرفه بودن قیمت زعفران ایران باعث شده است دلال‌های چینی زعفران را به قیمت پایین از ایرانی‌ها بخرند و با قیمت‌ بالایی به کشورهایی از جمله اسپانیا و ایتالیا بفروشند.

کشورهایی همچون هنگ‌کنگ، امارات متحده عربی، اسپانیا و چین‌ واردکنندگان عمده زعفران ایران‌اند.

هم‌اکنون هر کیلو زعفران در کشور تا حدود ۱۶ میلیون تومان در بازار به فروش می‌رسد و مصرف‌کنندگان نیز یک مثقال آن را بین ۵۰ تا ۸۵ هزار تومان خریداری می‌کنند. با این حال به گفته میری، هنوز قیمت زعفران امسال (۱۴۰۰) بیرون نیامده است. این گزارش می‌افزاید که تغییر نکردن قیمت زعفران در سه سال گذشته انگیزه کشاورزان را کاهش داده است. آنان می‌گویند قیمت عوامل تولید از جمله نرخ دستمزد، کرایه حمل‌ونقل و بیمه افزایش داشته اما زعفران بر اساس افزایش قیمت عوامل تولید گران نشده است.

پیشنهاد غلامرضا میری به دولت این است که برای زعفران نیز مانند برنج و گندم نرخ تضمینی تعریف شود تا کشاورزان بتوانند کشت این محصول را توسعه دهند. در غیر این صورت تولید و ارزآوری این محصول کاهش می‌یابد.

بر اساس گزارش سازمان توسعه تجارت ایران، آمار صادرات زعفران در سال‌های ۱۳۸۳ تا ۱۳۹۸ نشان می‌دهد که صنعت زعفران در این ۱۵ سال برای کشور بیش از دو میلیارد دلار ارزآوری داشته است.

با وجود ارزآوری قابل‌توجه زعفران، کشاورزان برای تولید این محصول علاوه بر کم‌آبی با چالش‌های دیگری نیز مواجه‌اند. به گزارش روزنامه همشهری، کمبود تجهیزات مکانیزه، نبود مشوق‌های صادراتی، ضعف دانش فنی در محیط تولید، نابسامانی بازار، نبود برنامه‌های صادراتی مشخص، صادرات فله‌ای و مشکلات ارزی تنها بخشی از مشکلاتی‌اند که در مسیر تولید و صادرات این محصول وجود دارد.