افراد بدون شناسنامه از دریافت واکسن کرونا و خدمات درمانی و پزشکی محروم میمانند. در مناطق مرزی ایران خانوادههای بسیاری زندگی میکنند که موفق نشدند مدارک هویتی دریافت کنند. این افراد همچون دیگر شهروندان، حق استفاده از آموزش، خدمات عمومی و بهداشتی را ندارند و قربانی تبعیض میشوند. مسئولان ایران آمار دقیقی از افراد بدون شناسنامه ارائه نکردهاند اما طیبه سیاوشی نماینده مجلس شورای اسلامی در دوره دهم، پیشتر گفته بود که حدود یک میلیون کودک بدون شناسنامه در کشور وجود دارد.
واکسیناسیون در استان سیستان و بلوچستان به ۳۵ سالهها رسیده است اما در این میان کم نیستند افراد بدون شناسنامهای که نوبتشان گذشته و موفق به دریافت واکسن نشدند. این افراد به دلیل اینکه مدارک هویتی ندارند، حتی اگر به دلیل ابتلا به کرونا فوت کنند، در آمار رسمی جانباختگان به حساب نمیآیند و تلخترین بخش ماجرا این است که حتی امکان خاکسپاری در گورستانهای قانونی را هم ندارند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
فاطمه کیخواه، پزشک عمومی که در حاشیه شهر زاهدان، کار میکند در گفتوگو با روزنامه همشهری، از ویزیت ۶۰ بیمار در محله همتآباد زاهدان خبر داد که ۵۰ نفر آنان شناسنامه نداشتند و نتوانستند واکسن دریافت کنند. این پزشک عمومی، لحظه خروج افراد بدون شناسنامه از درمانگاه را درحالیکه موفق به تزریق واکسن نشده بودند، «خیلی تلخ» توصیف کرده است.
فراوانی افراد بدون شناسنامه در مناطق حاشیه شهرهایی مثل زاهدان را از آماری که فاطمه کیخواه از مراجعان خود ارائه داد میتوان تخمین زد. وقتی از میان ۶۰ مراجعهکننده، ۵۰ نفر آنان فاقد مدارک هویتی بودند، به معنای آن است که تعداد زیادی از افراد این منطقه از طبیعیترین حقوق خود محروم ماندهاند. چراکه مشکل آنان فقط به دریافت واکسن خلاصه نمیشود، این افراد به دلیل نداشتن شناسنامه بیمه نیز ندارند و با وجود محرومیتها و فقر فزاینده در استانهایی مثل سیستان و بلوچستان، هزینههای دارو و درمان برای مردم منطقه کمرشکن و غیرقابل تحمل است.
هیچ آمار دقیقی از افراد بدون شناسنامه و حتی پراکندگی جغرافیایی آنان در کشور وجود ندارد اما شواهد موجود نشان میدهد که اغلب آنان ساکنان حاشیه مرزها هستند. اگر آماری که طیبه سیاوشی نماینده مجلس دهم از وجود یک میلیون کودک بدون شناسنامه ارائه داد، صحیح باشد به معنای آن است که تعداد افراد بدون هویت در ایران از مرز چند میلیون عبور کرده است.
دریافت شناسنامه و اثبات ایرانی بودن مراحل سخت و پیچیدهای دارد، آنقدر که برخی افراد عطای آن را به لقایش میبخشند. در مواردی هم با وجود پیگیری بسیار پرونده افراد رد میشود.
روزنامه همشهری در گزارش خود به نقل از ثبتاحوال استان سیستان و بلوچستان نوشت که از سال ۱۳۹۲ تاکنون به پرونده بیش از ۹ هزار خانواده فاقد شناسنامه رسیدگی شده که نتیجه آن صدور حدود ۳۰ هزار شناسنامه برای تعدادی از آنهاست. در این میان بیش از هزار و ۵۰۰ پرونده رد تابعیت شدهاند. در سال ۹۹ نیز ۸۰۳ خانواده متقاضی در کمیسیون فاقدان شناسنامه استان پرونده باز کردند که دو هزار نفر از آنها موفق به دریافت شناسنامه شده و تابعیت مربوط به ۳۱۱ پرونده نیز رد شده است.
محروم ماندن ساکنان مناطق مرزی و محروم ایران از دریافت واکسن، در حالی است که برخی کشورها حتی برای مهاجران نیز سهمیه واکسن در نظر گرفتهاند. در ایران اما برخورد و رویکردهای امنیتی با موضوع هویت و دریافت شناسنامه باعث شد که روند رسیدگی به درخواست خانوادهها و قبولی آنان به درازا بکشد. آن هم در شرایطی که روزها و حتی ساعتها برای دریافت زودهنگام واکسن، سرنوشتساز است و تاخیر در آن به قیمت جان افراد تمام میشود.