عباس کامل، رئیس سازمان اطلاعات مصر، روز چهارشنبه در اقدامی نادر، از اسرائیل دیدن کرد. این دومین دیدار امسال آقای کامل از آن کشور است. اسرائیل ضمن اعلام آن دیدار، گفت که موضوع اصلی آن توافق آتش‌بس بین اسرائیل و گروه فلسطینی حماس بوده است که در پی جنگ ۱۱ روزه در ماه مه، با میانجیگری مصر به دست آمد. رسیدن به آتش‌بسی دایمی‌تر و روند بازسازی غزه، از جمله مسائل مهم مطروحه هستند.

گروه حماس در نوار غزه قدرت را در اختیار دارد که تنها با دو کشور هم‌مرز است: مصر و اسرائيل. از این رو، قاهره و تل‌آویو نقشی کلیدی در رویدادهای این بخش از فلسطین دارند.

نفتالی بنت، نخست‌وزیر اسرائيل، گفت آقای کامل از طرف عبدالفتاح سیسی، رئیس ‌جمهوری مصر، از او (بنت) دعوت کرده است که در هفته‌های پیش رو از مصر دیدار کند. 

اوفیر گندلمان، مدیر دفتر نخست‌وزیر اسرائیل، در فیس‌بوک نوشت: «امروز آقای بنت در دفترش در اورشلیم برای نخستین بار با عباس کامل، وزیر اطلاعات مصر، دیدار کرد و با او از جنبه‌های سیاسی، امنیتی و اقتصادی رابطه مصر و اسرائیل گفت.»

علاوه بر اوضاع غزه، نقش مصر به عنوان میانجی گفت‌وگو بین اسرائیل و فلسطین برای حل تخاصم نیز مورد بحث قرار گرفت.

کامل با بنی گانتز، وزیر دفاع اسرائیل، نیز دیدار کرد. 

مصر در سال ۱۹۷۹ اولین دولت عربی شد که اسرائیل را به رسمیت شناخت تا رئیس‌ جمهوری وقت آن، انور سادات، با مناخم بگین، نخست‌وزیر وقت اسرائیل، به میانجیگری جیمی کارتر، رئیس‌جمهوری وقت آمریکا، پیمان کمپ دیوید را امضا کنند. آقای سادات در سال ۱۹۷۷ با سفر به اسرائیل و سخنرانی در مجلس آن کشور، در اورشلیم تاریخ‌ساز شده بود. گفته می‌شود که پادشاه سابق ایران، محمدرضا شاه پهلوی، و همتای وقت مراکشی‌اش، حسن دوم، نقشی پنهان در رقم زدن رابطه قاهره و تل‌آویو داشته‌اند.

با این حال، رابطه مصر و اسرائیل از منظر تاریخی چندان نزدیک نبوده است و از آن معمولا با عنوان «صلح سرد» یاد می‌شود. در سال‌های اخیر شاهد بهبود رابطه این دو کشور بوده‌ایم، به‌ویژه پس از «صلح گرم» که بین اسرائیل و چهار کشور عربی دیگر ذیل عنوان «پیمان ابراهیم» در پیش گرفته شد. مصر و اسرائیل در حوزه شرق دریای مدیترانه به همراه متحدانی چون یونان، قبرس، و فرانسه، در مقابل ترکیه و متحدانش در جمهوری خودخوانده شمال قبرس و برخی از طرفین نزاع داخلی لیبی قرار گرفته‌اند. سال گذشته، تل‌آویو و قاهره نیز جزو امضاکنندگان منشور «مجمع گاز شرق مدیترانه» بودند و مشغول گسترش همکاری در پروژه‌های گاز دریایی هستند. از دیگر پروژه‌های مورد نظر این دو کشور برای آینده، مایع‌سازی گاز اسرائیل در مصر، و صادرات فراورده آن است. 

مصر نسبت به گروه حماس نیز سیاست‌های چرخشی و ضد و نقیضی داشته است که در چارچوب مسائل وسیع‌تری مانند همکاری نظامی حماس با جمهوری اسلامی ایران و ارتباط آن با «محور مقاومت» مورد حمایت تهران تعریف می‌شود. حماس همچنین ریشه تاریخی در «اخوان مسلمین» دارد؛ سازمانی با اصالت مصری که از سوی حکومت سیسی، گروه تروریستی اعلام، و به شدت سرکوب شده است، اما به نظر می‌رسد که در دوران اخیر، حماس و قاهره به همکاری عمل‌گرایانه روی آورده‌اند.

خواست اصلی حماس از قاهره، کمک به پایان حصری است که اسرائيل و مصر مشترکا بر نوار غزه تحمیل کرده‌اند. این گروه همچنین خواهان اجازه تزریق صدها میلیون دلار کمک مالی از قطر است. اسرائیل نیز که در چهارده سال اخیر چهار بار عازم جنگ با حماس شده است، خواست‌های خود را از این گروه دارد؛ از جمله بازگرداندن بقایای جسد دو سرباز که در جنگ ۲۰۱۴ کشته شدند، و آزادی دو شهروند غیر نظامی اسرائیلی که در اسارت حماس هستند.

حماس در هفته‌های گذشته به حامیانش اجازه داده است که بادکنک‌های آتشین به خاک اسرائیل بفرستند. روز دوشنبه همچنین برای نخستین بار از زمان پایان جنگ ۱۱ روزه در ماه مه، شاهد شلیک دو راکت از غزه به اسرائیل بودیم. اسرائیل اما به این شلیک راکت پاسخی نداد، که می‌تواند نشان از امید به مسیر دیپلماتیک باشد. یک روز پس از شلیک راکت‌ها، بنت گفت: «ما در زمان، مکان، و تحت شرایطی که مناسب ما باشد، دست به عمل می‌زنیم و لاغیر.»

جزئیات چندانی راجع به سفر آقای کامل به اسرائیل منتشر نشده است. دفتر بنت نیز جزئیاتی در مورد دیدار این دو ارائه نداد، اما گفت امنیت مشترک و مسایل اقتصادی و «رسانه‌های مصر در اوضاع امنیتی غزه» از موضوعات آن گفت‌وگوی دوجانبه بوده‌اند. 

بنت هنوز نگفته است که آیا دعوت سیسی را برای دیدار از مصر می‌پذیرد یا خیر؛ گرچه نفس اعلام آن نشان از رویکردی مثبت دارد.

کامل ۶۳ ساله، از سال ۲۰۱۸ مدیریت سازمان اطلاعات مصر موسوم به «المخابرات» را بر عهده دارد و پیش از آن، رئیس دفتر سیسی بوده است. او سابقه تحصیلات نظامی در آمریکا را هم دارد و مدتی معاون فرستاده دفاعی در سفارت مصر در جمهوری چک بوده است. 

در پی جنگ ۱۱ روزه، کامل در سفری به اسرائیل و سرزمین‌های فلسطینی با مقامات اسرائیلی و فلسطینی، از جمله بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر وقت اسرائیل، دیدار کرده بود. در آن زمان، گابی اشکنازی، وزیر خارجه وقت اسرائیل، نیز برای دیدار با همتای مصری خود، سامح شکری، به مصر رفت تا اولین وزیر خارجه اسرائیل از سال ۲۰۰۸ باشد که از آن کشور دیدار می‌کند.

آقای کامل به‌روشنی به یکی از چهره‌های کلیدی روابط سه‌جانبه مصر، اسرائیل، و حماس بدل شده است. 

از سوی دیگر، گروه‌های فلسطینی در غزه قرار است روند تظاهرات در نزدیکی مرز اسرائیل را از نو آغاز کنند. روزنامه هاآرتز به نقل از منابعی نوشت که حماس و جهاد اسلامی، گروه دیگری که از سوی تهران حمایت مالی و نظامی می‌شود، پذیرفته‌اند که اولین دور این تظاهرات‌ها را تا روز شنبه به تعویق اندازند تا نشان دهند که خواهان ایجاد اختلال در مذاکرات مصر و اسرائیل نیستند.

انتظار می‌رود که تظاهرات روز شنبه شامل فرستادن بادکنک‌های آتشین به خاک اسرائیل نیز باشد.

تظاهرات‌های مرز اسرائیل و غزه، نخستین بار در مارس ۲۰۱۸ در گرفت و دو سال پس از آن، با بروز دنیاگیری ویروس کرونا، متوقف شد. اسرائیل در آن مدت با برخورد شدید با تظاهرات‌ها، بیش از ۲۰۰ شهروند فلسطینی را کشت. این کشته‌ها بخشی از پرونده تحقیقات دیوان بین‌المللی کیفری در لاهه در مورد وقوع احتمالی جنایت جنگی از سوی اسرائیل هستند.

رابطه نزدیک حماس و جهاد اسلامی با جمهوری اسلامی ایران، بدون شک از دیگر مسائل مورد مناقشه بین طرفین است. اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی حماس، و زیاد نخاله، رهبر جهاد اسلامی، چند روز پیش با ابراهیم رئیسی، رئیس جدید جمهوری اسلامی ایران، و فرماندهان سپاه پاسداران دیدار کردند.