نظم جهانی، برقراری امنیت و دنیای عاری از خشونت و افراط یکی از جستارهای عمده و مهم مطالعات امنیتی را در برمیگیرد. تجربه چند دهه اخیر نشان داده که افراطیگری بهمانند مرضی مسری است که از یک فرد به فرد دیگر و از یک جامعه به جامعهای دیگر سرایت میکند. افراط خشونت میآفریند و این خشونت ممکن است خیلیها را درگیر و قربانی کند. چنانچه سعدی بزرگ چند قرن پیش سرود:
چو عضوی به درد آورد روزگار
دگر عضوها را نماند قرار
نظم جهانی زمانی میتواند برقرار گردد که دول جهان در همکاری صادقانه باهم برای استقرار امنیت و ثبات جهانی و همهشمول تلاش کنند. تروریسم بینالمللی، همانگونه که از نامش پیداست، دشمن کلیه بشریت است. کشورهایی که امروز حامی تروریسم هستند و بنا بر بهاصطلاح «منافع ملی» خود برای تقویت مادی و معنوی آن میکوشند، دیر یا زود درگیر این ماجرا خواهند شد و آتش تروریستها خانهشان را هم ویران خواهد کرد. گفته مردم ماست که میگویند سگ وقتی زیاد هار شد پاچه صاحبش را هم میگیرد.
در این میان، دنیا به این نکته توجه نداشته و یا کمتر دقت کرده که کشور ما در چند دهه اخیر قربانی تروریسم بینالمللی بوده، قربانی تروریستهایی بوده که کشورهای معین بنا بر اقتضای منافعشان در قلع و قمع آنان، صادق نبودهاند. در حال حاضر، نیروهای امنیتی افغانستان نهتنها با طالبان، بلکه در حقیقت، در مقابل ۲۲ گروه تروریستی بینالمللی مشغول جنگ هستند. حضور تروریستهای بینالمللی در افغانستان و جنگیدن آنان در برابر دولت افغانستان اظهرمن الشمس است؛ دولتمردان افغان بارها از آن سخن گفتهاند، رئیسجمهوری غنی هم چند روز قبل اظهار داشت که ورود شبکههای تروریستی بهویژه «جیش محمد» و «لشکر طیبه» از پاکستان ابعاد جنگ افغانستان را پیچیدهتر ساخته است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
این پیچیدگی جنگ، تهدید جدی برای امنیت منطقه و جهان خواهد بود. حمایت قدرتهای بزرگ منطقهای و جهانی از افغانستان در شرایط حساسی که امروز در آن قرار داریم، میتواند کمکی درخور به امنیت و ثبات جهانی باشد. هیچکس در ۱۹۹۴، در آغاز برآمدن طالبان در قندهار، نمیتوانست پیشبینی کند که این گروه بیسواد، زمینهساز بزرگترین و خطرناکترین عملیات تروریستی قرن، حمله یازدهم سپتامبر ۲۰۰۱، گردد.
با لابیگری شدید کشورهای حامی طالبان، شماری از کشورهای همسایه و درمجموع قدرتهای جهانی به این باور رسیدهاند که گروه طالبان مشکل داخلی افغانستان است و این گروه به تاسی از اسلام افراطی، خواهان پیاده نمودن قوانین سخت و سفت خود در جامعه افغانستان است، جنگ و درگیرهای افغانستان مسئله خود افغانهاست و درنتیجه، طالبان تهدیدی برای منطقه و جهان بهشمار نمیروند.
پاکستان و بعضی از کشورهای دیگر، به چین و روسیه اطمینان دادهاند که طالبان هیچ تهدیدی برای آنان نخواهد بود. همچنان ادعا بر این است که طالبان دیگر با القاعده رابطه ندارند. درحالیکه سازمان ملل متحد و دیگر نهادهای ناظر بینالمللی بارها تأکید کردهاند که طالبان هنوز هم ارتباطی تنگاتنگ با القاعده دارند.
فقط چند ماه قبل، فرد شماره دو القاعده، به نام ابوحسن المصری در ولایت غزنی در عملیات نیروهای امنیتی افغانستان کشته شد. این خود بیانگر حضور تروریستهای القاعده در خاک افغانستان تحت حاکمیت طالبان است.
نیروهای امنیتی افغانستان برای دفاع از ارزشهای انسانی و امن بودن افغانستان، منطقه و جهان علیه تروریسم بینالمللی میرزمند. اگر افغانستان دوباره به پایگاه و آموزشگاه تروریستها تبدیل شود، دیگر نقاط دنیا نیز در امنیت به سر نخواهند برد.
در شرایط فعلی اکثر تروریستهای خارجی در کنار طالبان مشغول جنگ در برابر نیروهای امنیتی و مردم افغانستان هستند. گروه تروریستی طالبان با حمایت مالی و نظامی پاکستان زمینه را برای فعالیتهای دیگر گروههای تروریستی در خاک افغانستان فراهم ساخته است. افغانستان با کشورهای آسیای مرکزی، چین، ایران و روسیه تهدیدات و منافعی مشترک دارد و اگر این کشورها، بهطور جدی از نیروهای امنیتی و مردم افغانستان حمایت نکنند، این آتش در آیندهای نهچندان دور دامن آنان را هم خواهد گرفت. کشورهای همسایه و منطقه اگر بهطور جدی درصدد مهار این گروهها برنیایند، این گروهها به کارت بازی در دست قدرتهای جهانی در مقابل قدرتهای منطقه و فرامنطقهای تبدیل خواهند شد و بدون شک، منطقه برای درازمدت در خشم و خشونت بنیادگرایی درگیر خواهد ماند و هر کشور بهای گرانی برای آن خواهد پرداخت.
جغرافیای افغانستان به همان اندازه که بهسادگی به میدان جنگ و پایگاهی امن برای گروههای تروریستی مبدل شده، میتواند در مهار و ضعیف کردن این گروهها مؤثر باشد. این نکته را به یاد داشته باشیم که اگر میخواهیم به تروریسم بینالمللی خاتمه بخشیم، باید تروریستها را در جغرافیای افغانستان نابود سازیم.
بهعنوان ختم کلام میتوان گفت که طالبان خود زاییده گروههای تروریستی بینالمللی بودهاند و در چند سال گذشته فقط حمایت تروریسم بینالمللی و کشورهای حامی باعث شده که آنان به حیات خود ادامه دهند. قطع شدن رابطه طالبان با القاعده به معنی قطع شدن خون از شریانها است. از همین رو، دولت و جهان نباید این نکته را نادیده بگیرند و بگذارند که اشتباهات دهه نود میلادی تکرار گردد. قرار گرفتن جامعه جهانی در کنار نیروهای امنیتی افغانستان راهی است که نه تنها کشور و مردم ما بلکه بشریت را از شر بلای تروریسم نجات میدهد.