نخست‌وزیر روسیه روز دوشنبه از جزایری در اقیانوس آرام بازدید کرد که بین آن کشور و ژاپن مورد مناقشه ارضی هستند. توکیو به این بازدید اعتراض کرده است، در حالی که مسکو می‌گوید قصد دارد در این جزایر منطقه ویژه اقتصادی برپا کند.
میخائیل میشوستین در هفته جاری مشغول بازدید از اراضی فدراسیون روسیه در سیبری و شرق دور است که روز دوشنبه با سفر او به جزایر کوریل آغاز شد.
آقای میشوستین در ایتوروپ، یکی از چهار جزیره جنوبی کوریل، از یک بیمارستان و یک کارخانه محصولات ماهی دیدار کرد. او به کارگران آن کارخانه گفت که دولت روسیه به دنبال ایجاد منطقه ویژه اقتصادی در آن جزایر است که می‌تواند برای شرکت‌ها و سرمایه‌گذارانمعافیت‌های مالیاتی و گمرکی داشته باشد.
این مقام روس گفت، مسکو در حال حاضر مشغول بررسی یافتن «راه‌حلی خوب برای سرمایه‌گذاران، از جمله سرمایه‌گذاران غربی و نیز ژاپنی است که اگر علاقه‌مند باشند، می‌توانند در این‌جا ایجاد شغل کنند.» او افزود که این «شرایطِ ویژه، امکان تشدید فعالیت اقتصادی» در این جزایر فراهم می‌کند.
نخست‌وزیر روسیه گفت که در آن مورد با ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری آن کشور، صحبت خواهد کرد. آقای پوتین روز جمعه گفت از میشوستین خواسته است در سفر خود به شرق دور، «توجه ویژه‌ای» به جزایر کوریل داشته باشد. او گفت، مسکو «در همراهی با شرکای ژاپنی خود» مشغول «فراهم کردن شرایط لازم برای فعالان عرصه اقتصادی است.»
ژاپن مدعی مالکیتِ برخی از جزایر کوریل است و آن‌ها را «اراضی شمالی» خود می‌خواند. این جزایر در روزهای پایان جنگ جهانی دوم از سوی اتحاد شوروی اشغال شدند و در مذاکرات صلح پس از پایان جنگ، مسکو و توکیو هرگز بر سرشان توافق نکردند. همین امر باعث شد که ژاپن و شوروی هرگز توافق صلح امضا نکنند. ده‌ها سال تلاش‌های دیپلماتیک نیز تاکنون نتوانسته است این ماجرا را حل و فصل کند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
شینزو آبه، نخست‌وزیر سابق ژاپن که قریب هشت سال (از ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۰) در آن مسند بود، تلاش زیادی برای حل قضیه جزایر کوریل انجام داد، اما به پیشرفت چندانی نرسید.
یوشیهیده سوگا، نخست‌وزیر کنونی ژاپن که در سپتامبر سال گذشته جانشین آقای آبه شد، در همان نخستین روزهای زمامداری خود، در تماس تلفنی با پوتین در مورد این جزایر گفت‌وگو کرد و ابراز امیدواری کرد که بالاخره معاهده صلحی بین دو کشور امضا شود.
در پی بازدید میشوستین از جزیره ایتوروپ در روز دوشنبه، تاکئو موری، معاون وزیر خارجه ژاپن، میخائیل گالوزین، سفیر روسیه در ژاپن،را فرا خواند تا اعتراض رسمی توکیو را ثبت کند.
سفارت روسیه در ژاپن با انتشار متنی در فیس‌بوک، گفت آقای گالوزین به طرف ژاپنی گفته است که اعتراض آن‌ها «با توجه به موضع بنیادین طرف روس، غیر قابل پذیرش است»، و تاکید کرده است که جزایر جنوبی کوریل «در نتیجه جنگ جهانی دوم به شکل قانونی به کشور ما پیوستند.»
وزارت خارجه روسیه هم به نوبه خود موضع دولت ژاپن را محکوم کرد و از توکیو خواست «موضع مخربی در روابط دوجانبه» نگیرد.
دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، از سفر میشوستین به ایتوروپ دفاع کرد و گفت او به عنوان نخست‌وزیر روسیه، «از هر منطقه روسیه که لازم بداند دیدار می‌کند.» آقای پسکوف افزود که تلاش‌های بسیاری در زمینه توسعه این جزایر «در همکاری با شرکای ما» در حال انجام است.
ایتوروپ در دریای اوخوتسک واقع شده است و از جمله نام‌های سابق آن،«جزیره استاتن» بوده است. این جزیره، بزرگ‌ترین وشمالی‌ترین در میان جزایر جنوبی کوریل است که مالکیت آن‌ها بین توکیو و مسکو مورد مناقشه است. مردم بومی این جزیره از تبار این هستند که امروز تنها حدود ۲۵ هزار نفر از آن‌ها در منطقه باقی مانده‌اند و زبان‌هاشان در معرض نابودی است. کل جمعیت ایتوروپ درسال‌های اخیر حدود هفت هزار نفر بوده است.
در قرن‌های هفدهم تا نوزدهم، هر دو کشور روسیه و ژاپن در آن جزیره اسکان و حضور نظامی داشته‌اند. در سال ۱۸۵۵، امپراتوری روسیه آن جزیره را در جریان معاهده شیمودا به ژاپن واگذار کرد. در نوامبر ۱۹۴۱، ناوگان ژاپن از سواحل شرقی ایتوروپ به سمت جزایر هاوایی لشکر کشید تا با حمله به پرل هاربر، مقدمه ورود تاریخی آمریکا به جنگ جهانی دوم را فراهم کند. اتحاد شوروی تنها در آخرین روزهای جنگ، در اوت ۱۹۴۵، وارد جنگ علیه ژاپن شد و موافق توافقی که استالین در کنفرانس یالتا با سران آمریکا و بریتانیا کرده بود،دست به اشغال ایتوروپ و سایر جزایر کوریل زد. در پی اشغال آن‌ها از سوی شوروی، برخی از اهالی ژاپنی از آن جزایر اخراج شدند. ژاپن و شوروی در سال ۱۹۵۶ روابط دیپلماتیک برقرار کردند، اما معاهده صلح دایمی که تکلیف آن جزایر هم در آن روشن شود، هرگز امضا نشده است و فدراسیون روسیه که در پی سقوط شوروی در ۱۹۹۱ جای آن‌را گرفت، این مناقشه را به ارث برده است.
روسیه جزیره ایتوروپ را بخشی از استان ساخالین خود می‌داند، در حالی که ژاپن آن‌را بخشی از استان نموروی خود به‌شمار می‌آورد. روسیه در سال ۲۰۱۴ فرودگاه جدیدی در ایتوروپ افتتاح کرد که رفت و آمد به آن‌را راحت‌تر کرده است. غیر از پروازهای نظامی، تنها یک پرواز ظاهرا منظم به آن فرودگاه انجام می‌گیرد، و آن پرواز هواپیمایی آرورای روسیه از شهر یوژنو ساخالینسک در جزیره ساخالین است.
