تیم ملی بسکتبال ایران که کاپیتان آن صمد نیکخواه بهرامی، پرچمدار کاروان ایران در المپیک توکیو است، بازی‌های تدارکاتی خود را در آستانه المپیک با شکست‌های پی‌در‌پی پشت سر می‌گذارد.

اگرچه نتیجه بازی‌های تدارکاتی ملاک نیست، اما سریال این شکست‌ها نگرانی‌های بسیاری را برای سرنوشت تیم ملی بسکتبال در المپیک پدید آورده است. ایران باید در المپیک با حریفان سرسخت مثل آمریکا و فرانسه بازی کند.

شکست‌های بسکتبال در بازی‌های تدارکاتی، یادآور ۱۰ شکست تیم ملی والیبال ایران در لیگ جهانی ۲۰۲۱ است که فدراسیون والیبال نیز آن بازی‌ها را تمرین برای المپیک توکیو می‌دانست. به‌دست آوردن پیروزی در المپیک از دل این‌همه شکست، انتظاری است که طبق وعده دو فدراسیون بسکتبال و والیبال ایران وجود دارد. درباره بسکتبال اما شاید بعدها ادعا شود که المپیک برای تیم ملی، تدارک شرکت در کاپ آسیاست.

تیم ملی بسکتبال که برای آشنایی با بازی در المپیک توکیو، از آغاز تیرماه به ژاپن سفر کرده بود، پس از ۲ شکست و یک پیروزی مقابل تیم ملی ژاپن به ایران برگشت و سپس به اسپانیا رفت. تیم ملی بسکتبال مقابل ژاپن در بازی اول ۸۵ - ۵۷ باخت، در بازی دوم ۶۷ - ۷۲ پیروز شد، و در بازی سوم ۷۶ - ۵۰ بازهم شکست را تجربه کرد. ژاپن با ترکیب اصلی در این ۳ بازی حضور نداشت و حتی رسانه‌ها در ایران از عنوان تیم ب ژاپن استفاده کردند.

اسپانیا مقصد بعدی تیم ملی بسکتبال بود. شنبه ۱۲ تیرماه ایران مقابل اسپانیا با نتیجه ۸۸ - ۶۱ شکست را پذیرفت. تیم ملی اسپانیا یکی از تیم‌های حاضر در المپیک توکیو است. این بازی در والنسیا برگزار شد. تیم ملی ایران در دومین دیدار تدارکاتی خود روز دوشنبه ۱۴ تیر ماه ساعت ۲۲:۳۰ به وقت تهران در مادرید به دیدار تیم ملی اسپانیا خواهد رفت.

به‌رغم برگزاری چندین بازی تدارکاتی در ژاپن و اسپانیا، هنوز تیم ملی بسکتبال به میزانی از آمادگی و امیدواری نرسیده است که اهالی بسکتبال درخشش آن را در المپیک توکیو انتظار بکشند. شکست‌ها در اردوی ژاپن می‌تواند برای تیم ملی آسیب‌هایی داشته باشد؛ هرچند شکست در اسپانیا دور از ذهن نبود.

مهران شاهین‌طبع، سرمربی تیم ملی بسکتبال ایران، همزمان با سرمربیگری در تیم ملی، سرمربی تیم بسکتبال شهرداری گرگان هم بود. این نامتعارف است که سرمربی تیم ملی، در تیم باشگاهی نیز همزمان مربی‌گری کند. او اوایل خرداد ۱۴۰۰ پس از آن که لیگ بسکتبال به پایان رسید، در فرصتی کوتاه تا آغاز المپیک توکیو، همکاری خود را با شهرداری گرگان پایان‌یافته اعلام کرد. اما چند روز پیش خبر رسمی قرارداد تازه او با باشگاه شیمیدر قم اعلام شد. قرارداد جدید او ۲ ساله است و احتمالا می‌خواهد دو فصل دیگر نیز هم‌هم‌زمان با سرمربی‌گری در تیم ملی، سرمربی شیمیدر قم باشد. حدود یک سال پیش وقتی خبر رسید که المپیک توکیو با شیوع کرونا به تعویق می‌افتد، بحث‌هایی درباره تغییر سرمربی تیم ملی به دلیل دوشغله بودن مطرح بود، اما سرانجام فدراسیون بسکتبال با توجه به تعویق المپیک با شاهین‌طبع ادامه داد.

تیم ملی بسکتبال پس از المپیک نیاز جدی به جوان‌گرایی دارد. نسل تازه‌ای در بسکتبال ایران شاید جانشین بازیکنان باتجربه تیم ملی بسکتبال شوند. بنابراین، تجربه بازی در المپیک توکیو به بازیکنانی رسیده است که شاید پس از المپیک فرصت چندانی برای بازی در تیم ملی نداشته باشند.

عجیب است که در بسکتبال ایران همچنان بحث و تردید درباره بازیکنانی که از خانواده‌های مهاجر ایرانی هستند، مطرح است. در فوتبال ایران بیشتر پذیرفته شد که ایرانی‌های مهاجر به کشورهای دیگر و دوملیتی، برای تیم ملی بازی کنند. اما در بسکتبال، به‌رغم درخشش چند بازیکن دوملیتی، همچنان انتقاداتی مطرح می‌شود.

تیم ملی بسکتبال در بازگشت از ژاپن دچار ماجرایی خبرساز شد که می‌توانست در آستانه المپیک به مشکلات تیم بیفزاید و بازیکنان را درگیر پرونده‌ای دردسرساز کند. اعضای تیم ملی بسکتبال ایران در فرودگاه تهران بازداشت شدند. خبرگزاری‌های ایران خبر دادند که بازیکنان مشروبات الکلی همراه خود داشتند. رامین طباطبایی، رئیس فدراسیون بسکتبال، در واکنش به آن خبر گفت: «با توجه به هم‌گروهی ایران با مدعیان قدرتمند و اصلی بسکتبال جهان‌ در قرعه‌کشی و نیاز مبرم‌ به آمادگی و حفظ روحیه و انسجام‌ تیمی بازیکنان و کادر فنی، اعلام نتیجه کمیته انضباطی را به بعد از بررسی‌های کامل و جامع موکول می‌‌کنیم. تصمیم مناسب و برخورد جدی با خاطی یا خاطیان این موضوع در زمان مقتضی اتخاذ و‌ اجرایی خواهد شد."‌» با توجه به حساسیت‌های حضور تیم ملی در المپیک، این پرونده بسته شده است، اما مشخص نیست در آینده چه مشکلاتی برای بازیکنان پدید آورد.

در ورزش ایران صعود تیم‌ها در برخی رشته‌های ورزشی به جام جهانی یا المپیک موفقیت محسوب می‌شود، اما پس از صعود برنامه‌ای برای موفقیت و صعود از مرحله گروهی المپیک نوشته نمی‌شود. تیم ملی بسکتبال شاید یکی از همین تیم‌ها در المپیک توکیو باشد.