کمپین پریود تابو نیست، تلاش دختران افغان برای سنت‌شکنی

در افغانستان حرف زدن از پریود بی‌حیایی و بی‌شرمی تلقی می‌شود

گفت‌وگو درباره پریود و طرح مساله در افغانستان همچنان تابو است - Andy Buchanan / AFP

به‌تازگی تعدادی از کاربران دختر در شبکه‌های اجتماعی کارزاری را راه‌اندازی کرده‌اند که در آن تلاش می‌کنند در مورد مسایلی که به نحوی در افغانستان تابو حساب می‌شود، صحبت کنند.

کارزار «پریود تابو نیست» به پیشواز از هفتم خرداد روز جهانی بهداشت قاعدگی توسط تعدادی از کاربران شبکه‌های اجتماعی به خصوص فیس‌بوک راه‌اندازی شده است. شکریه مشعل از فعالان حقوق زنان که این روزها به شدت این کمپین را در صفحه فیس‌بوکش به پیش می‌برد، در صفحه‌اش نوشته است: «قاعدگی روال طبیعی بدن یک زن است که باعث سلامتی و پایداری نسل بشر می‌شود. تابو بودن تن زن در جامعه افغانستان باعث شده تا حرف زدن در مورد همه موارد مربوط به زنانگی شرم پنداشته شده و در جامعه افغانی، کتمان شود.»

او همچنان نوشته است: «گروهی از خانم‌هایی که مبارزه برای احقاق طبیعی‌ترین حق خود را وظیفه خود می‌دانند، حرکتی را تحت عنوان قاعدگی تابو نیست به راه انداخته‌اند. هدف از راه‌اندازی این حرکت تلاش برای برداشتن تابوی قاعدگی، پرداختن به چالش‌های دوران قاعدگی و راهکارهای آن، بازگویی تجربه اول قاعدگی و آگاهی‌دهی در مورد بهداشت دوران قاعدگی برای نوجوانان پسر و ‌‌دختر است.»

تعدادی از کاربران دختر در فیس‌بوک نیز از تجربه اولین پریود خود سخن گفته‌اند. آنان در ادامه از بقیه خواسته‌اند تا در مورد تجربه اولین پریود شدن و واکنش والدین خود صحبت کنند. هدف از این کارزار بحث کردن پیرامون بدن زن در افغانستان است که به یک تابوی ناشکستنی تبدیل شده است.

این کارزارها به این دلیل در افغانستان شکل می‌گیرد که نهادهای حامی حقوق زنان اعلام کرده‌اند که بخش عمده‌ای از دختران در افغانستان از بهداشت دوره قاعدگی بی‌خبراند. در افغانستان پیرامون این مسایل حتی در مدارس دخترانه هم به درستی صحبت نمی‌شود. در گذشته در مدارس دخترانه مضمونی به نام تدبیر منزل تدریس می‌شد که به دختران چگونگی خانه‌داری را می‌آموخت. اما در همان مضمون هم در مورد قاعدگی صحبت نمی‌شد.

والدین هم به شدت از مطرح کردن این مسایل دوری می‌کنند زیرا فکر می‌کنند مطرح کردن این مسایل با دختران، آنان را بی‌حیا و بی‌شرم می‌کند. به همین دلیل اغلب دختران از بهداشت دوره قاعدگی خبر ندارند. از سوی دیگر بررسی یکی از نهادهای حامی حقوق زنان در افغانستان نشان داده است که در حدود ۷۰ درصد دختران از ترس قاعدگی حاضر نیستند تا در این دوران حمام کنند. این خود باعث ایجاد امراض مقاربتی خطرناکی در میان دختران می‌شود. حتی تا همین چند سال پیش در افغانستان، استفاده از نوار بهداشتی هم مرسوم نبود و زنان و دختران از پارچه‌های مختلف برای کنترل قاعدگی استفاده می‌کردند. این پارچه‌ها یک‌بار مصرف نبودند و بارها مورد استفاده قرار می‌گرفتند. به همین دلیل بین زنان نسل گذشته، امراض زنانگی بیش از حد مشاهده می‌شود.

قاعدگی باید پنهان بماند.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

تقریبا بیشتر مادرها به فرزندان دخترشان پس از اینکه برای نخستین‌بار پریود شدند توصیه می‌کنند که این مساله را از همه پنهان کنند و به هیچ‌کس نگویند. از این رو این ذهنیت برای دختران برای دختران ایجاد می‌شود که پریود نوعی سرافکندگی و شرمساری است که باید پنهان بماند. حتی زنانی‌ هستند که نمی‌توانند به شوهرانشان مستقیما بگویند که در دوره قاعدگی قرار دارند. خرید نوار بهداشتی از مغازه‌ها یا هم دارو‌خانه‌ها مصیبت دیگری برای زنان است. زیرا به باور آنان مطرح کردن این مساله با یک نامحرم (فروشنده) باعث خجالت است. به همین دلیل در اغلب اوقات مسئولیت خرید نوار بهداشتی به دوش کودکان خانواده است زیرا آنان هیچ ذهنیتی در مورد قاعدگی و شرمساری آن ندارند.

کارزار پریود تابو نیست، تنها توسط زن‌ها پیش برده نمی‌شود، بلکه تعدادی از کاربران مرد در فیس‌بوک، با حمایت از این کارزار آن را قدمی بزرگ برای شکستن سنت‌های ناپسند رایج در افغانستان می‌دانند. آنان به این باوراند که حرف زدن در مورد بدن زنان توسط خود زنان، زمینه را برای مطرح‌شدن ارزش‌های زنانه به عنوان یک چرخه طبیعی میسر می‌سازد. با این حال این کارزار مخالفان خود را هم دارد و تعدادی بر این باورند که مطرح کردن این مسایل بی‌حیای و بی‌شرمی را بین دختران رواج می‌دهد.