وبسایت رسمی یونسکو، سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد، مضمون روز جهانی آزادی مطبوعات ۲۰۲۱ - سوم مه - را «اطلاعات به مثابه خیر همگانی»‌ نامگذاری کرده و می‌گوید این عنوان نمادی است برای درخواست دوباره از جهان برای تعهد به آزادی بیان، آزادی رسانه‌ها، و به رسمیت شناختن چالش‌های پیش روی رسانه‌ها، نقش شرکت‌های اینترنتی و نیاز آنان به شفافیت بیشتر.

یونسکو در حالی بر لزوم آزادی اطلاعات به عنوان آنچه که به خیر و صلاح جوامع است تاکید کرده که سازمان گزارشگران بدون مرز تا زمان نگارش این گزارش، شمار روزنامه‌نگاران کشته‌شده در سال ۲۰۲۱ را ۱۲ نفر اعلام کرده است. وبسایت سازمان گزارشگران بدون مرز همچنین حاکی است که تا به این لحظه، ۴۳۰ روزنامه‌نگار، شهروند-خبرنگار و دستیار رسانه‌ای - که ۲۱ نفرشان در ایران هستند- در کشورهای جهان به دلیل انجام دادن شغل خود، زندانی شده‌اند.

سازمان گزارشگران بدون مرز می‌گوید جدول شاخص آزادی رسانه‌ها در سال ۲۰۲۱ حاکی است که در۷۳ درصد از ۱۸۰ کشور مورد بررسی جهان، روزنامه‌نگاری به دست دولت‌ها سرکوب شده‌ است.

این نهاد می‌گوید که «روزنامه‌نگاری بهترین واکسن علیه ویروس اطلاعات جعلی است». گزارشگران بدون مرز کشورهای سرکوبگر روزنامه‌نگاری را به سه گروه «بسیار بد، بد و دارای اشکال» تقسیم کرده و آن‌ها را در جدول خود به ترتیب به رنگ‌های سیاه، قرمز و نارنجی مشخص کرده است.

این جدول حاکی از محدود شدن شدید دستیابی مردم به اطلاعات و افزایش موانع بر سر راه پوشش اخبار است و می‌گوید که دولت‌ها از همه‌گیری ویروس کرونا به عنوان سلاح درممانعت از دسترسی روزنامه‌نگاران به منابع و گزارش‌دهی بهره‌برداری کرده‌اند.

در جدول فوق، از میان ۱۸۰ کشور، ایران در قعر و در ردیف ۱۷۴ است و نسبت به سال گذشته یک ردیف سقوط کرده است. گزارشگران بدون مرز می‌گوید که ایران کماکان یکی از سرکوب‌گرترین کشورها برای روزنامه‌نگاران است و از زمان انقلاب ۱۳۵۷ به این سو، دست‌کم ۸۶۰ روزنامه‌نگار و شهروند-خبرنگار در ایران تحت تعقیب قرار گرفته، بازداشت و زندانی و در مواردی اعدام شده‌اند.

این گزارش می‌گوید که روزنامه‌نگاران ایرانی در معرض آزار و ارعاب، بازداشت‌های خودسرانه و احکام طولانی‌مدت زندان هستند و حاکمان جمهوری اسلامی ایران حتی مبارزه خود با آزادی اطلاع‌رسانی را به بیرون از مرزهای کشور رسانده و فشار فراوانی را بر روزنامه‌نگاران ایرانی شاغل در رسانه‌های خارجی وارد می‌کند.

آنتونی بلینکن، وزیر خارجه ایالات متحده آمریکا در بیانیه‌ای ضمن تاکید بر تعهد آمریکا به آزادی بیان و دسترسی به اطلاعات دقیق رسانه‌های آزاد، نوشته است که آزادی رسانه‌ رکن جوامع دمکراتیک و شکوفا است. بلینکن گفت که آمریکا مدافع آزادی بیان و امنیت روزنامه‌نگاران است. او گفت که طبق بیانیه جهانی حقوق بشر، «جست‌وجو و دریافت اطلاعات بی‌طرفانه» حق مردم است. وزیر خارجه آمریکا در این بیانیه به نقل از کمیته حفاظت از روزنامه‌نگاران گفت که شمار روزنامه‌نگارانی که به دلیل انجام وظیفه حرفه‌ای خود کشته شده‌اند در جهان دو برابر شده شمار روزنامه‌نگاران محبوس به بالاترین حد رسیده و درباره وضعیت روزنامه‌نگاران در مکزیک، افغانستان، روسیه، چین، ترکیه و مصر ابراز نگرانی کرد. در بیانیه وزارت خارجه آمریکا، اشاره‌ای به وضعیت سرکوب روزنامه‌نگاران ایرانی نشده است.

لیندا توماس-گرینفیلد، سفیر ایالات متحده آمریکا در سازمان ملل متحد نیز در پیامی خطاب به مردم و «بویژه به روزنامه‌نگاران»‌ برمه گفت که آمریکا صدای اعتراض علیه حاکمیت نظامی را می‌شنود و روزنامه‌نگارانی را که در این کشور برای گفتن حقیقت جانشان را به خطر می‌اندازند، تحسین می‌کند. او گفت که آمریکا به همکاری به متحدانش ادامه می‌دهد تا بازداشت‌های خودسرانه و ناعادلانه روزنامه‌نگاران برمه‌ای متوقف شود.