مسعود پزشکیان، رئیس قوه مجریه جمهوری اسلامی، روز چهارشنبه ۲ شهریور ۱۴۰۴ در سخنرانی خود در هشتادمین مجمع عمومی سازمان ملل متحد بیآنکه چشماندازی برای خروج حکومت از بحرانهای بینالمللی ترسیم کند تلاش کرد بار دیگر بر مقاومت جمهوری اسلامی در برابر فشارهای خارجی تاکید کند. چیزی مشابه رونویسی از سخنرانی دیشب علی خامنهای.
او برای دفاع از نظام، پای مردم ایران را وسط کشید و گفت که آنها در جنگ ۱۲ روزه نشان دادند که در برابر متجاوزان سر فرود نمیآورند. پزشکیان مدعی شد که حملات اخیر آمریکا و اسرائیل نه تنها نتوانست اراده جمهوری اسلامی را بشکند، بلکه «اتحاد مقدس ملی» را تقویت کرده است. این تاکید بر اتحاد همان تفسیری است که رهبر جمهوری اسلامی هم از فضای داخلی در سخنرانیاش گفته بود.
پزشکیان در آغاز سخنرانی خود شعار امسال سازمان ملل، «هشتاد سال و بیشتر برای صلح، توسعه و حقوق بشر» را یادآور شد و با استناد به آموزههای دینی و اخلاقی گفت اساس روابط انسانی باید بر قاعده طلایی «آنچه بر خود نمیپسندی بر دیگران نیز مپسند» استوار باشد. او به سابقه سالها سرکوب و کشتار معترضان در جمهوری اسلامی اشارهای نکرد ولی با این حال بلافاصله غرب را متهم کرد که از نسلکشی در غزه تا تخریب در سوریه و یمن حمایت کرده است.
پزشکیان بخش قابل توجهی از سخنان خود را به محکوم کردن حملات هوایی اخیر آمریکا و اسرائیل علیه جمهوری اسلامی اختصاص داد.
او این حملات را «خیانت بزرگ به دیپلماسی» نامید و با نمایش تصاویری گفت: «این تجاوز گستاخانه نه تنها جان فرماندهان، دانشمندان و کودکان ما را گرفت، بلکه ضربهای سنگین به اعتماد بینالمللی وارد کرد.» پزشکیان هشدار داد که اگر چنین اقدامات بیسابقهای بیپاسخ بماند، به الگویی خطرناک برای دیگر قدرتها در جهان تبدیل خواهد شد.
با این حال لحن پزشکیان بیش از آنکه بر آینده و راهکارهای عملی متمرکز باشد، در تکرار روایتهای همیشگی جمهوری اسلامی در زمان بحران باقی ماند؛ از تاکید بر «ایران کهن» و «مقاومت تاریخی» تا مقایسه مستقیم اسرائیل با عامل اصلی بیثباتی منطقه.
انتقاد از اروپا و موضوع هستهای
رئیس جمهور ایران همچنین به شدت از سه کشور اروپایی انتقاد کرد که به گفته او «به دستور آمریکا» قصد بازگرداندن قطعنامههای لغو شده شورای امنیت علیه ایران را دارند. تحریمهای سازمان ملل در نتیجه فعال شدن مکانیسم ماشه در پایان روز جمعه چهارم مهر باز خواهد گشت و این بخش از سخنرانی پزشکیان نشان میداد که او امیدی به توقف این روند ندارد.
او این اقدام را غیرقانونی و فاقد مشروعیت خواند و تاکید کرد جمهوری اسلامی هیچگاه به دنبال سلاح هستهای نبوده است.
در این بخش نیز پزشکیان همان استدلالهای رسمی جمهوری اسلامی را تکرار کرد؛ از فتوای رهبر نظام گرفته تا متهم کردن قدرتهای بزرگ به داشتن زرادخانههای عظیم هستهای.
سخنرانی پزشکیان در سازمان ملل بیش از آنکه حامل ابتکار یا راهحلی تازه برای خروج از بحرانهای منطقهای و بینالمللی باشد، تکرار مواضع سنتی جمهوری اسلامی بود: محکوم کردن آمریکا و اسرائیل، متهم کردن اروپا به تبعیت از واشنگتن، و تاکید بر اینکه نظام جمهوری اسلامی تسلیم نخواهد شد.
او در ادامه از آنچه «طرح مضحک اسرائیل بزرگ» نامید انتقاد کرد و گفت این پروژه نشاندهنده ماهیت تجاوزکارانه اسرائیل است.
پزشکیان مدعی شد که تنها راه صلح واقعی، «قدرت از طریق صلح» است و نه «صلح از طریق قدرت». او تصویری آرمانی از منطقه خاورمیانه ارائه داد که در آن همکاریهای دفاعی، توسعه اقتصادی و حفاظت از محیط زیست جایگزین جنگ و بیثباتی میشود. در این بخش، پزشکیان به سابقه طولانی حمایت جمهوری اسلامی از گروههای نیابتی و بیثباتسازی دولتها و کشورهای منطقه اشاره نکرد.
سخنرانی پزشکیان در شرایطی انجام شد که تنها یک روز قبل، دونالد ترامپ در همین مجمع جمهوری اسلامی را «بزرگترین حامی تروریسم» خوانده و به صراحت گفته بود: «ایران هرگز نباید اجازه یابد خطرناکترین سلاح را در اختیار داشته باشد.»
ترامپ با اشاره به عملیات موسوم به «چکش نیمهشب» گفت که آمریکا با بمباران تاسیسات هستهای جمهوری اسلامی توانمندی غنیسازی را «کاملا نابود کرده» و هشدار داد در صورت ادامه اقدامات تهران، ضربههای سختتری در راه خواهد بود.

