ارقام ارائه شده در یک گزارش امنیتی در مورد افزایش تجارت اسلحه و مواد منفجره در الجزایر و بالا رفتن میزان قاچاق و استفاده از جنگ افزارها توسط بقایای گروه‌های تروریستی و باندهای تهبکار، شهروندان الجزایر را نگران کرده است، به ویژه این‌که گزارش امنیتی نشان می‌دهد که میزان تجارت اسلحه در کشور نسبت به سال گذشته ۴۸ درصد افزایش یافته است.

در گزارش نهادهای امنیتی آمده است که رسیدگی به پرونده سلاح‌های غیر مجاز و مصادره‌های که از آغاز سال جاری انجام شده است، این واقعیت را بازگو می‌کند که تقاضا برای سلاح و مواد منفجره از طرف باندهای جنایتکار و سازمان‌های تروریستی افزایش یافته است. همچنان در گزارش اشاره شده است که دو کشور لیبی و مالی به دلیل چالش‌های امنیتی، مقادیر عظیم سلاح و مهمات نظامی در آن‌ها ذخیره شده و همین دو کشور به عنوان عمده‌ترین منابع سلاح‌های قاچاق شده در الجزایر شناخته می‌شوند.

بر اساس این گزارش، کثرت و گسترش تسلیحات باعث شده است قیمت‌ها برای همه، به ویژه در مناطق مرزی، مقرون به صرفه باشد و در نتیجه، تجارت اسلحه و مواد منفجره به فعالیت بزرگی برای گروه‌های تروریستی، جنایتکاران و باندهای سازمان یافته تبهکار، تبدیل شود.

در گزارش امنیتی اشاره شده است که نیروهای ارتش الجزایر موفق به کشف و مصادره حدود ۲۴۹ قبضه سلاح جنگی، ۴۰ قبضه مسلسل و ۲۵ قبضه اسلحه خودکار شده، علاوه بر آن، ۷۴ خشاب تفنگ و ۶۴۷۱۰ گلوله را نیز مصادره کرده اند. همچنان ۳۹۱ بمب و مین‌ از انواع مختلف و ۸۳۱.۶ کیلوگرم مواد منفجره نیز توسط ارتش منهدم شده است. البته در همین مدت، مقامات ژندارمری الجزایر موفق شدند، ۴۵۰ قبضه سلاح شکاری، ۱۵۲ قبضه سلاح‌های تولید محلی، ۱۷ قبضه اسلحه کمری، ۱۰۱ قبضه تفنگ و بیش از ۳۵ هزار گلوله‌ مختلف را توقیف کنند.

درگیری بین قدرت‌های بین‌المللی

در همین راستا، نجوی عابر، استاد علوم سیاسی و روابط بین‌الملل در مورد احیای تجارت اسلحه در الجزایر، به ایندیپندنت عربی گفت که کنترل منطقه صحرا، مسئله‌ای بسیار دشواری است و این گستره اکنون به میدانی برای درگیری میان قدرت‌های بین‌المللی تبدیل شده است. وی افزود که منطقه ساحل شمال آفریقا، به ویژه پس از سقوط رژیم معمر قذافی، فضای مناسبی را برای رشد جرایم سازمان یافته، از جمله مواد مخدر، تجارت اسلحه، گسترش گروه‌های تروریستی، قاچاق انسان و مهاجرت غیرقانونی فراهم کرده است.

نجوی عابر اظهار داشت که علی‌رغم خطرات و تهدیدهای فزاینده که از شکنندگی دولت‌های منطقه و بی‌ثباتی در لیبی بهره مند شده اند و با توجه گستردگی مرزها که طول آن‌ها به بیش از شش هزار کیلومتر می‌رسد و دشواری محیط کویر، واحد‌های ارتش الجزایر دستاوردهای قابل توجهی را در زمینه مبارزه با جرایم سازمان یافته فراملی و تعقیب گروه‌های تروریستی به ثبت رسانده اند.

در واقع، آشفتگی و هرج و مرج همراه با سقوط رژیم معمر قذافی در سال ۲۰۱۱، منجر به انتشار سلاح‌های مختلف در قلمرو لیبی و منطقه ساحل شد و همین امر باعث شد گزارش انتشار یافته توسط سازمان ملل متحد در باره سلاح‌های کنترل نشده در لیبی که مقدار آن‌ها را بین ۱۵۰ تا ۲۰۰ هزار تن تخمین زده است، لیبی را به عنوان بزرگترین انبار سلاح‌های کنترل نشده و غیرمجاز در جهان قملداد کند.

سلول‌های خفته تروریستی

البته شورای امنیت سازمان ملل متحد پیش از این فروش اسلحه به لیبی را ممنوع کرده و از کلیه کشورهای عضو سازمان ملل متحد خواسته بود که از فروش یا عرضه سلاح به لیبی جلوگیری کنند. همچنان شورای امنیت به منظور جلوگیری از ورود اسلحه به لیبی، قطع‌نامه‌ای دیگری صادر کرده و در آن به کشورهای عضو اجازه داد که تمام کشتی‌های که به مقصد لیبی در حرکت هستند یا از آن کشور باز می‌گردند را بازرسی کنند، اما قدرت‌های بزرگ به این تصمیم احترامی قائل نشدند. به همین دلیل، سازمان ملل متحد در گزارشی اعلام کرد که تحریم تسلیحاتی اعمال شده از سوی جامعه جهانی، نتوانست مؤثر و قناعت‌بخش باشد.

در این گزارش ۵۴۸ صفحه‌ای، شواری امنیت سازمان ملل متحد با بیان این‌که کشورهای حامی طرف‌های درگیر در بحران لیبی، تحریم‌ها را کاملاً نادیده گرفتنه اند، خاطرنشان کرده است که ده‌ها محموله تسلیحاتی، از جمله پهپادها، موشک‌های زمین به هوا، توپ‌ها و خودروهای نظامی وارد لیبی شده است. شورای امنیت افزوده است که گسترش سلاح به احیای سلول‌های خفته تروریستی که از تجارت اسلحه برای احیای مجدد فعالیت‌های خود بهره‌برداری می‌کنند، کمک کرده است و شکی نیست که پیامدهای این امر می‌تواند به عنوان تهدید بزرگی برای منطقه و کشورهای اروپایی تلقی شود.

وضعیت استثنایی الجزایر

در همین زمینه، حسان براهمی، کارشناس حقوقی به ایندیپندنت عربی گفت که همه می‌دانند که الجزایر در منطقه، وضعیت کاملاً استثنایی دارد و تنها کشوری است که ثبات و امنیت خود را حفظ کرده است. وی افزود که الجزایر در حال حاضر توسط کشورهای که در حالت جنگ با تروریسم هستند، طوری‌که مراکش با جبهه "پولیساریو"، کشور مالی با گروه‌های مسلح در شمال، درگیری‌های داخلی لیبی و چالش‌های امنیتی در چاد، نیجر و حتی تونس، در محاصره قرار گرفته است، بنابراین، ثبات الجزایر در این مجاورت پرتنش و متلاطم، یک مورد کاملاً استثنایی به شمار می‌رود. براهمی خاطرنشان کرد که تغییرات داخلی در الجزایر که باعث حذف بسیاری از چهره‌هایی که در خدمت منافع خارجی بودند، شد، کشورهای ذینفع را وادار به تلاش برای بازگرداندن نفوذ از دست رفته‌ای آن‌ها می‌کند.