این تابستان در مسکو می‌بایست از نظر سیاسی بسیار کسل کننده می‌بود. شورای شهر مسکو که انتخاباتش قرار است روز هشتم سپتامبر برگزار شود، نهاد سیاسی مهم یا تاثیرگذاری نیست. قدرت واقعی در دستان شهردار محبوب مسکو، سرگی سوبیانین، است که از متحدین نزدیک پوتین به شمار می‌آید.
استراتژی دفتر شهردار این بود که از این انتخابات «سیاست زدایی» کند. مقامات تصمیم گرفتند به جای معرفی نامزدهای خود در زیر پرچم حزب غیر محبوب «روسیه متحد»، به صورت مستقل در انتخابات شرکت کنند. قرار بر این بود که تمرکز روی مسائل محلی مانند خدمات عمومی، حمل و نقل و امنیت باشد. مسائلی که نقاط قوت کارنامه سوبیانین است.
شرکت نامزدها به صورت مستقل به این معنا بود که نامزدهای طرفدار حکومت باید برای حمایت از نامزدیشان امضاء جمع می‌کردند. این امر آن ها را هم ردیف نامزدهای اپوزیسیون قرار می‌داد.
اینجا بود که دوران کسل کننده تابستان مسکو به پایان رسید. ۶۷ نامزد به خاطر داشتن شبهاتی در امضاهای جمع‌آوری شده‌شان رد صلاحیت شدند. اکثرشان نامزدهای اپوزیسیون بودند.
با توجه به نظام بی‌نهایت محدود کننده انتخاباتی که برای فیلتر کردن نامزدهای غیرخودی طراحی شده، این رویداد کسی را شگفت زده نمی‌کند. از سوی دیگر نامزدهای طرفدار حکومت معمولا به صورت خودکار و از طریق ارتباطشان با حزب رسمیشان ثبت نام میکنند.
رهبران اپوزیسیون خواستار این شدند که همه نامزدها تایید شوند و وقتی مقامات خواسته آنها را رد کردند، به طرفدارانشان فراخوان دادند که به خیابانها بیایند.
واکنش مقامات
در سال‌های اخیر تلاش مقامات بر این بوده که اعتماد مردم به نظام انتخاباتی روسیه را افزایش دهند. آنها درحالیکه کنترلشان روی روندهای انتخاباتی را همچنان حفظ کرده‌اند در مواردی سختگیری‌هایشان را کاهش داده‌اند که منجر به پیروزی تعدادی از نامزدهای اپوزیسیون در انتخابات مختلف شده‌است.
اما این نامزدها در فضای اختناق کار میکنند. مقامات ضابط قانون در روسیه به شدت مراقب هستند تا انقلابی به سبک انقلاب میدان [اوکراین] در روسیه رخ ندهد. از نظر آنها باید با هر تظاهرات فاقد مجوزی به سرعت و با شدت برخورد کرد.
با این وجود تظاهرات مسکو تا کنون به طرز قابل توجهی صلح آمیز بوده است. تظاهرات کنندگان صرفا فضاهای عمومی را اشغال میکنند و در بعضی موارد جلوی عبور و مرور خودروها را می‌گیرند. هیچ اقدامی برای سوزاندن اتومبیل یا تخریب مغازه‌ها - مانند تظاهرات جلیقه زردها در پاریس - یا تلاش برای اشغال ساختمان‌های حکومتی - مانند هنگ کنگ - دیده نشده است.
سرکوب شدید تظاهرات توسط مقامات در آخر هفته گذشته صرفا به منظور ترساندن مردم برای جلوگیری از پیوستن آنان به تظاهرات صورت گرفت. مقامات به اپوزیسیون رادیکال، که تنها می‌توانند چند هزار نفر را در روسیه و سن پترزبورگ به خیابان بیاورند، اهمیتی نمی‌دهند. آنچه آنها نمیخواهند این است که اپوزیسیون طیف گسترده‌تری از مردم را جذب کند. تا کنون تاکتیک آنها کارایی داشته است.
واکنش عمومی
پس از سالها کاهش درآمد واقعی و سیاست‌های انقباضی مالی حمایت عمومی از دولت کاهش یافته است. این باید باعث افزایش محبوبیت اپوزیسیون رادیکال می‌شد، اما چنین چیزی روی نداده است.
بخشی از این مشکل به ناتوانی اپوزیسیون در برقراری ارتباط با دغدغه‌های عموم مردم مانند پایین بودن استاندارد زندگی و یا ناخشنودی از اصلاحات قانون بازنشستگی بر می‌گردد. به جای این کار، مخالفان روی شعارهایی تمرکز میکنند که طرفداران اصلی‌شان را راضی نگه می‌دارد. خلاصه این شعارها «روسیه بدون پوتین» است و در شرایطی این شعارها را سر می‌دهند که پوتین هنوز نسبتا محبوب است.
تمرکز اپوزیسیون روی تظاهرات بدون مجوز در خیابان بدان معناست که رهبران آنها دیگر امیدی به پیروزی در انتخابات ندارند. در عوض آنها به دنبال این هستند که با تظاهرات خیابانی انتخاب مسکو را بی‌ثبات کنند. از این دیدگاه خشونت پلیس به نفع اپوزیسیون است چرا که بیش از پیش مشروعیت رژیم را زیر سوال می‌برد.
واکنش عمومی تا کنون یکدست نبودهاست. بنابر نظرسنجی‌های اخیر یک سوم مردم مسکو از این تظاهرات حمایت میکنند، ۴۰ درصد حمایت نمی‌کنند و بقیه نسبت به آن بی‌تفاوت اند.
تفرقه بیانداز و حکومت کن
مقامات نیز به تاکتیک قدیمی تفرقه بیانداز و حکومت کن باز گشته‌اند. آنها تظاهرات را با خشونتی حیرت انگیز سرکوب میکنند. هزار و سیصد نفر بازداشت شده‌اند و دست کم ده نفر از آنان قرار است محاکمه شوند.
در همین حال نشست‌ها و مذاکرات زیادی بین مقامات مجری انتخابات و نامزدهای رد صلاحیت شده شکل گرفته است. از نامزدها خواسته شده درخواست تجدید نظر بدهند و عجیب خواهد بود که دست کم بخشی از کسانی که در ابتدا رد صلاحیت شده بودند اجازه شرکت در انتخابات نیابند.
شهردار مسکو همچنین اجازه برگزاری تظاهراتی در روز دهم اوت را داده که پتانسیل تظاهرات بدون مجوز سوم اوت را کاهش دهد. تظاهرات دارای مجوز مردم بیشتری را جذب میکنند، چرا که احتمال درگیری با پلیس و بازداشت در آنها کمتر است. اگر تعداد شرکت کنندگان از ۲۰ هزار شرکت کنند تظاهرات مجوزدار قبلی در بیستم ژوئیه بیشتر باشد، اتفاق جالبی افتاده است.
تمامی این اقدامات برای ایجاد تفرقه در اپوزیسیون است تا انتخابات ماه سپتامبر طبق برنامه پیش برود. نتیجه این میشود که اپوزیسیون غیرقانونی ایمانی به انتخابات در روسیه نخواهد داشت و به همین دلیل باید توقع تظاهرات بیشتری را طی تابستان و پس از انتخابات سپتامبر داشت.
بدون شک مقامات سرکوب پلیس را بیشتر خواهند کرد. اینکه این تظاهرات کم کم کاهش مییابد و یا هر روز موج بیشتری از مردم به آن بپیوندند، بستگی به این دارد که اپوزیسیون چقدر توان جذب حامیان جدید را داشته باشد؛ چیزی که تاکنون در آن چندان موفقیتی نداشته است.
الکساندر تیتوف مدرس تاریخ مدرن اروپا در دانشگاه کویینز در بلفاست است.
این نوشته برگردان فارسی از مقالات منتشر شده دیگری است و منعکس کننده دیدگاه سردبیری روزنامه ایندیپندنت فارسی نمی باشد.
© The Independent
