ستارگان شکست خورده، در آستانه فروپاشی

کوتوله قهوه‌ای با چنان سرعتی می‌چرخد که از هم می‌پاشد

کوتوله‌های قهوه‌ای مانند سیارات دارای اتمسفر، می‌توانند طوفان‌های عظیم داشته باشند-M. KORNMESSER/EUROPEAN SOUTHERN OBSERVATORY/AFP

ستاره‌شناسان سریعترین ستارگان کوتوله قهوه‌ای شناخته شده در عالم را شناسایی کرده‌اند که با چنان سرعتی می‌چرخند که خود را در معرض خطر فروپاشی قرار می‌دهند. یک کوتوله قهوه‌ای، یا به بیان دیگر «یک ستاره شکست خورده» زمانی شکل می‌گیرد که ستاره، برای راه‌انداختن واکنش‌های هسته‌ای (که هسته آن‌ها را از هیدروژن به هلیم تبدیل می‌کند) جرم کافی نداشته باشد.

مگان تانوک، دانشجوی تحصیلات تکمیلی در دانشکده فیزیک و نجوم دانشگاه وسترس، که این اکتشاف را سرپرستی کرده است، می‌گوید: «به نظر می‌رسد که در خصوص چرخش کوتوله‌های قهوه‌ای با مسئله محدودیت سرعت روبه‌رو شده‌ایم. با وجود جست‌وجوهای دامنه‌داری که تیم ما و سایر گروه‌های پژوهشی انجام داده‌اند، تاکنون هیچ کوتوله قهوه‌ای پیدا نشده بود که از این سریعتر بچرخد. چرخش سریعتر از این ممکن است به فروپاشی یک کوتوله قهوه‌ای منجر شود».

این سه جرم آسمانی که نام علمی آن‌ها 2MASS J04070752+1546457 ،MASS J12195156+3128497 و 2MASSJ03480772−6022270 تعیین شده است، با سرعت شگفت‌آور ۳۵۰ هزار کیلومتر بر ساعت در حال چرخش هستند. این سرعت ۱۰ برابر از حد طبیعی سریعتراست و اغلب برای یک کوتوله قهوه‌ای ۱۰ ساعت طول می‌کشد که به دور محور خود بچرخد و در این نمونه، سرعت چرخش، ۳۰ درصد از سریعترین چرخش ثبت شده قبلی، بیشتر است.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

این اجرام آسمانی که رکوردهای قبلی را شکسته‌اند، با استفاده از تلسکوپ فضایی اسپیتزر ناسا و ستاره‌شناسان دانشگاه وسترن در کانادا کشف شده‌اند. این یافته‌ها سپس با استفاده از تلسکوپ جمنای شمالی در هاوایی و تلسکوپ ماژلان باده موسسه علوم کارنگی در شیلی تایید شده‌اند. 

دانشمندان برای اندازه‌گیری چرخش این کوتوله قهوه‌ای، تغییرات ایجاد شده در نور آن‌ها را بررسی کردند -تغییراتی که به دلیل اثر دوپلر ایجاد می‌شوند- زمانی که نور حرکت می‌کند، طیف رنگ آن بسته به سرعت و بر اساس حرکت منبع  با استفاده از مدل‌های کامپیوتری تعیین می‌شود. 

تانوک و ستاره‌شناسی از دانشگاه وسترن به نام استانیمیر مچوف می‌گویند: «کوتوله‌های قهوه‌ای، مانند سیارات دارای اتمسفر، می‌توانند طوفان‌های عظیم داشته باشند که بر روشنایی مرئی آن‌ها تاثیر بگذارد. تغییرات در روشنایی‌های مشاهده شده نشان می‌دهند که چگونه طوفان‌های یکسان به صورت مداوم و تکرار‌شونده در زمان چرخش این اجرام مشاهده می‌شوند؛ چیزی که از دوره چرخش و به عبارتی مدت زمان گردش کوتوله قهوه‌ای به دور خود، پرده بر می‌دارد».

این یافته دانشمندان در شماره آتی «آسترونومیکال ژورنال» منتشر خواهد شد و نسخه پیش از چاپ آن نیز در حال حاضر در اینجا در دسترس است. 

© The Independent

بیشتر از علوم