واکسیناسیون کارکنان خدمات شهری و پاکبان‌ها علیه بیماری کووید-۱۹ در شهرهای مختلف ایران، از روز سه‌شنبه، سوم فروردین‌ماه آغاز شد؛ پیش از همه در شیراز و بعد در زنجان و مشهد و اهواز و شهرهای دیگر.

واکسیناسیون عمومی در ایران بسیار دیرتر از اغلب کشورهای دنیا و از ۲۱ بهمن‌ماه، با واکسن اسپوتنیک‌وی روسی آغاز شد؛ اما با وجود وعده وزارت بهداشت ایران برای واکسیناسیون یک‌میلیون و ۳۰۰ نفر تا پایان سال ۱۳۹۹، تاکنون تنها ۶۰۰ یا ۷۰۰هزار دز واکسن کرونا در شبکه بهداشتی کشور توزیع شده و هنوز به‌طور دقیق مشخص نیست که چند نفر واکسن زده‌اند.  

وزارت بهداشت ایران نیز مانند کشورهای دیگر، کادر درمان، سالمندان و افراد دارای بیماری‌های زمینه‌ای را گروه‌های در اولویت دریافت واکسن اعلام کرد. با گذشت یک‌ماه‌ونیم از آغاز واکسیناسیون، هنوز به‌طور دقیق مشخص نیست چند درصد از کادر درمان ایران واکسینه شده‌اند و تازه از حدود ۱۰ روز پیش، تنها گروه‌هایی از سالمندان واکسن دریافت کرده‌اند.

با توجه به روند کند و غیرشفاف واکسیناسیون کرونا در ایران و تعداد کم واکسن‌های وارداتی، هم‌زمان با انتشار خبرها و تصاویر واکسیناسیون پاکبان‌ها، ابهام‌های مختلفی درمورد چرایی قرار گرفتن این گروه در اولویت تزریق واکسن مطرح شد. همچنین این شایعه بر سر زبان‌ها افتاد که واکسن تزریق‌شده به پاکبانان، واکسن کوبایی است و بدون اطلاع خودشان، در واقع مرحله نهایی آزمایش انسانی این واکسن تولید مشترک ایران و کوبا برروی آن‌ها انجام شده است.

علیرضا رئیسی، سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا، با اشاره به اختصاص «حدود ۳۰ هزار دز واکسن کرونا برای پاکبانان»، به خبرگزاری فارس گفت واکسن‌هایی که برای پاکبانان در نظر گرفته شده، واکسن‌های وارداتی روسی و چینی و از همان نوع واکسن مورد استفاده برای کادر درمان است.

رئیسی درمورد دلیل در اولویت قرار گرفتن این پاکبان‌ها برای دریافت واکسن، گفت که «آن‌ها روزانه با پسماندهای پزشکی و زباله‌های عفونی ارتباط دارند و آن‌ها را جمع‌آوری می‌کنند» و به‌صورت مستقیم با کرونا در ارتباط‌اند.

سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا با تأکید بر ضرورت واکسیناسیون غسال‌ها و پاکبانان، افزود: «هرچند این افراد جزو گروه‌های پزشکی نیستند، اما به اندازه افرادی که در آی‌سی‌یو مشغول به کار هستند، در معرض خطر قرار دارند.»

به گفته رئیسی تاکنون ۶۰۰هزار دز واکسن کرونا توزیع شده است و «براساس سند مقابله با کرونا، پاکبانان مانند کارکنان درمان بر مسئولان ارجحیت دارند و واکسیناسیون این افراد با اولویت انجام می‌شود.»

براساس سند ملی واکسیناسیون ضد کرونا در ایران که دی‌ماه ۱۳۹۹ در جلسه ستاد ملی مقابله با کرونا تصویب شد، کارکنان بهداشت و درمان در خط اول مواجهه با بیماری و افراد بسیار پرخطر، شامل سالمندان، معلولان و جانبازان در مراکز نگهداری، گروه‌های در اولویت برای فاز اول واکسیناسیون معرفی شده بودند.  

کیانوش جهانپور، سخنگوی سازمان غذا و دارو، نیز که پیش‌تر از توزیع ۷۰۰‌هزار دز واکسن کرونا در کشور خبر داده بود، واکسیناسیون افراد با واکسن مشترک شرکت فینلای کوبا و انستیتو پاستور ایران را «کذب محض» دانست و تأکید کرد که فاز سوم آزمایش انسانی آن واکسن بعد از تعطیلات نوروزی و در هفت دانشگاه علوم پزشکی منتخب، برروی گروه‌های داوطلب انجام خواهد شد.  

به گفته جهانپور، واکسیناسیون علیه کووید-۱۹ فعلا تنها با واکسن‌های دارای مجوز مصرف در ایران، یعنی «واکسن‌های اسپوتنیک‌وی، کووکسین و سینوفارم» انجام می‌شود که به‌زودی واکسن آسترازنکا-آکسفورد تولید کره جنوبی نیز به آن‌ها اضافه خواهد شد.

سخنگوی سازمان غذا و دارو علاوه‌بر این، با انتشار توییتی، از مورد توجه قرار گرفتن «واکسیناسیون ۳۰هزار پاکبان» درمیان کاربران لبنانی توئیتر نوشته است.

 

این توییت نیز با واکنش انتقادی بسیاری از کاربران روبه‌رو شده است و گروهی این کار را اقدامی پوپولیستی و نمایشی برای مخفی کردن روند کند واکسیناسیون در ایران دانسته‌اند.