سایه سنگین مسئله هسته‌ای بر انتخابات ریاست‌جمهوری ایران

در حال حاضر سیاست در ایران به حمله‌های رفت‌وبرگشت مجلس و دولت تبدیل شده است

حسن روحانی، رئیس‌جمهور فعلی و محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس و از نامزدهای احتمالی انتخابات ریاست جمهوری- HO / IRANIAN PRESIDENCY / AFP

کمتر از چهار ماه دیگر در ۲۸ خرداد سال ۱۴۰۰، انتخابات ریاست‌ جمهوری در پیش است، اما  سیاست در ایران همچنان تحت سیطره مسئله هسته‌ای است و  و هنوز هیچ نامزد پیشتازی برای انتخابات پیش رو ظاهر نشده است. 

خبرگزاری فرانسه در گزارشی تحلیلی که روز پنج‌شنبه، هفتم اسفندماه، منتشر کرده، به این موضوع پرداخته و نوشته است که نتیجه تلاش‌های دولت «میانه‌رو» روحانی در حل بحران هسته‌ای ایران با جامعه بین‌الملل، ممکن است بر انتخاب جایگزین او نیز تأثیر بگذارد. 

در این گزارش آمده است: «به نظر می‌رسد چندین شخصیت بلندمرتبه اصولگرا درحال بررسی نامزدی خود در انتخابات کلیدی خردادماه باشند، که برنده آن در تعیین جهت آینده جمهوری اسلامی نقش خواهد داشت.» 

امیر محبیان، تحلیلگر سیاسی، به خبرگزاری فرانسه گفت که «درحال حاضر، فضای انتخاباتی هنوز سرد است» و هرچند سیاستمداران «سعی در گرم کردن آن دارند، مردم توجهی نشان نمی‌دهند».  

درپی انتخاب جو بایدن به ریاست جمهوری آمریکا، واشینگتن، قدرت‌های اروپایی و تهران، همگی درگیر تلاش برای نجات توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ شده‌اند، توافقی که پس از خروج یک‌جانبه ترامپ از آن در سال ۲۰۱۸ و اعمال دوباره تحریم‌های فلج‌کننده بر ایران به‌عنوان بخشی از کارزار «فشار حداکثری» علیه تهران، حالا در آستانه فروپاشی قرار دارد. 

خبرگزاری فرانسه نوشته است: «حسن روحانی، رئیس جمهوری فعلی ایران، برای همکاری با دولت بایدن برای احیای برجام تمایل نشان داده است، اما دومین دوره چهارساله ریاست جمهوری او به‌زودی پایان می‌یابد و جانشین او، در کنار علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، سیاست خود را پیش خواهد برد.»

درحالی‌که به‌طور بی‌سابقه‌ای ۵۷ درصد از ایرانیان در انتخابات سال گذشته مجلس شورای اسلامی شرکت نکردند، خامنه‌ای به‌تازگی خواستار آن شده است تا با مشارکت «پرشور و انقلابی» مردم در انتخابات، رئیس‌جمهوری «کارآمد» را انتخاب کنند. 

نام‌نویسی از نامزدهای انتخابات از ۲۱ تا ۲۵ اردیبهشت ۱۴۰۰ انجام خواهد شد، اما به گزارش خبرگزاری فرانسه، تا اینجا تنها یک نفر تمایل جدی خود به نامزدی را اعلام کرده است: حسین دهقان، وزیر اصول‌گرای پیشین دفاع در جمهوری اسلامی ایران (البته پس از او چند نفر دیگر هم تا امروز نامزدی خود را به‌طور رسمی اعلام کرده‌اند، ازجمله مصطفی کواکبیان و علی مطهری، نمایندگان پیشین مجلس).

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

این گزارش همچنین به ابراهیم رئیسی، رئیس فعلی قوه قضاییه ایران، اشاره می‌کند که در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۹۶ بیش از ۳۸درصد آرا را به‌دست آورده بود و جامعه روحانیت مبارز، از گروه‌های قدرتمند اصول‌‌گرا در ایران، اواخر بهمن‌ماه، حمایتش از او را اعلام کرد، اما خودش هنوز به‌طور رسمی از تصمیم برای نامزدی خبر نداده است. 

شخصیت برجسته اصول‌گرای دیگری که نامش به‌عنوان یکی از نامزدهای بالقوه انتخابات مطرح شده، محمدباقر قالیباف، رییس فعلی مجلس شورای اسلامی است. در این گزارش آمده او به‌تازگی متهم شده که در پوشش سفرهای رسمی به‌عنوان رییس مجلس، کارزار انتخاباتی خود را پیش از موعد آغاز کرده است.  

براساس این گزارش، علی لاریجانی، محمدجواد ظریف و محمود احمدی‌نژاد، سه نامزد احتمالی دیگر انتخابات ریاست جمهوری پیش روی ایران  محسوب می‌شوند.

خبرگزاری فرانسه نوشته است که «اصول‌گرایان پس از پیروزی سال گذشته در مجلس شورای اسلامی، حالا در انتخابات ریاست جمهوری آرزوی پیروزی مضاعف را در سر دارند»، اما «مراقب‌اند که این موضوع را با صدای بلند بیان نکنند» و درحالی‌که هنوز نامزدهایشان نامزدی خود را اعلام نکرده‌اند، در حال حاضر سیاست به «حمله‌های رفت‌وبرگشت میان مجلس و دولت» تبدیل شده است.

محبیان به خبرگزاری فرانسه گفته است که اصول‌گرایان دولت را زیر رگبار مداوم انتقادها قرار داده‌اند تا بحث «ضرورت نامزد میانه‌رو در انتخابات» را در نطفه خفه کنند. 

کابینه روحانی نیز به به نوبه خود، نمایندگان مجلس را متهم می‌کند که برای ایجاد مانع دربرابر تلاش‌های دیپلماتیک دولت، هر کار که می‌توانند، می‌کنند.

براساس این گزارش، تلاش‌های دیپلماتیک دولت یک هدف بیشتر ندارد و آن نجات دستاورد دوران ریاست جمهوری روحانی، یعنی توافق هسته‌‌ای، است. برای تهران، رفع تحریم‌های آمریکا حیاتی است.

سفیر پیشین فرانسه در ایران، فرانسوا نیکولو، به خبرگزاری فرانسه گفت که روحانی علاقه‌مند به «پیروزی دیپلماتیک» است تا دوران ریاست‌ جمهوری‌اش نقطه پایان روشنی داشته باشد و در صمن، اگر او که دوران ریاست‌جمهوری‌اش رو به پایان است، موفق به‌ لغو یا کاهش تحریم‌ها شود، «ممکن است میانه‌روها بتوانند قدرت خود را بازیابند».