خبرگزاری رویترز به نقل از سه منبع آگاه نوشت که در چارچوب توافق شرکت‌های دولتی نفت ونزوئلا و ایران، ونزوئلا در ازای واردات بنزین از ایران، سوخت هواپیمای جت به ایران می‌فرستد.

به دنبال گسترش تحریم‌های ایالات متحده آمریکا علیه هر دو کشور در سال گذشته و منع صادرات شرکت‌های نفتی دولتی «پترولیوس دی ونزوئلا» و شرکت ملی نفت ایران، تهران کمک‌های خود به ونزوئلا را افزایش داده است.

ایران ناوگانی از نفتکش‌های دولتی حامل بنزین و مواد اولیه برای سوخت اتومبیل، و همچنین تجهیزات و قطعات یدکی را به ونزوئلا ارسال کرد تا به احیای پالایشگاه‌های فرسوده این کشور، که روزگاری از اعضای موفق اوپک بود، کمک کند.

اما دو کشور درباره این که ایران در مقابل از ونزوئلا چه دریافت می‌کند، جزئیات چندانی ارائه نداده‌اند.

سفارت جمهوری اسلامی ایران در کاراکاس در ماه اوت گذشته گفت که ونزوئلا محموله‌ای از انبه و آناناس را در چارچوب «مناسبات تجاری برد-برد» به ایران فرستاده است.

تهران و کاراکاس - که ایالات متحده هر دو را تحریم کرده- ارسال محموله‌های سوخت ایران را به عنوان روشی از مقاومت در مقابل دشمن مشترکشان، ستوده‌اند.

با این حال، یکی از منابع آگاه به رویترز گفت که «شرکت ملی نفت ایران»، و شرکت «پترولیوس دی ونزوئلا» سال گذشته با تبادل کامل سوخت جت ونزوئلا در مقابل بنزین ایران، توافق کرده‌اند.

این مبادله نشان می‌دهد که محموله‌های سوخت ایران به ونزوئلا، بیش از آن که یک مصلحت موقتی باشد، می‌‌تواند در طولانی مدت ادامه یاید.

توقف عمده پروازهای داخلی در ونزوئلا به علت محدودیت‌های ویروس کرونا، باعث فراوانی سوخت هواپیما در این کشور شده است.

این منبع مطلع گفت که نفتتکش‌های ایرانی که به ونزوئلا بنزین می‌برند، در مسیر بازگشت سوخت جت برمی‌گردانند ‌‌‌‌تا هم جریان بی‌وقفه محصولات پالایشی حفظ شود و هم از

نفتکش‌های موجود استفاده شود. از چنین معاملاتی در صنایع دریایی به عنوان «سفرهای کامل» یاد می‌شود چرا که کشتی‌ها در هر دو مسیر رفت و برگشت، بارگیری می‌کنند.

از زمان شروع تحریم‌های واشنگتن علیه مالکان کشتی‌ها، بسیاری از شرکت‌های مستقل نفتکش تمایل به حمل نفت ونزوئلا یا وارد کردن سوخت به این کشور را از دست داده‌اند.

رویترز به نقل از یک منبع مطلع نوشت:‌ «هر محموله بعدا مورد قیمت‌گذاری و جبران خسارت قرار می‌گیرد. اگر ارزش محموله‌های مبادله‌شده متفاوت باشد، این تفاوت قیمت با محموله‌های بعدی جبران می‌شود.»

به گفته منابع مطلع و طبق اسناد شرکت ملی نفت ونزوئلا که رویترز آنها را مشاهده کرده، این کشور از محموله‌های نفت خام سنگین برای جبران کمبود ارزش صادرات سوخت جت خود به ایران استفاده کرده است.

بر اساس داده‌های خبرگزاری رویترز، این مکانیسم تاکنون به شرکت‌های دو کشور امکان داده تا محموله‌هایی را از ونزوئلا و به مقصد این کشور، در کشتی‌هایی با پرچم ایران بارگیری کنند که از مه ۲۰۲۰ به بعد دست‌کم سه بار در بنادر این کشور آمریکای جنوبی پهلو گرفته‌اند.

شرکت ملی پترولیوس دی ونزوئلا، بنزین ایران را در پمپ‌ بنزین‌ها به فروش می‌رساند. این که آیا ایران سوخت جت دریافتی از ونزوئلا را برای پروازهای داخلی استفاده می‌کند یا آنها را مجددا می‌فروشد، مشخص نیست.

شرکت ملی نفت ونزوئلا و وزارت نفت این کشور، هیچ‌یک به درخواست رویترز برای اظهار نظر پاسخ ندادند. شرکت ملی نفت ایران و نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل نیز، درخواست برای اظهار نظر را بی‌پاسخ گذاشتند.

سفرهای کامل

یک منبع آگاه گفت که نفتکش «فورچون»، تحت مدیریت شرکت ملی نفتکش ایران، که با پرچم ایران حرکت می‌کند، در سفر اخیر به ونزوئلا در اوایل فوریه، پس از تخلیه ۳۰۰ هزار بشکه بنزین ایران، ۲۵۰ هزار بشکه سوخت جت ونزوئلا را در بندر «پورتولاکروز» بارگیری کرد.

سومین منبع اطلاعاتی آگاه به موضوع، در گفت‌وگو با خبرگزاری رویترز تایید کرد که «فورچون»، و دیگر نفتکش ایرانی موسوم به «فکسان» - که بین ماه‌ مه و فوریه سفرهای متعددی میان بندرعباس و پورتو‌لاکروز داشته- در مسیر بازگشت از ونزوئلا، مجددا بارگیری‌شده و پر بازگشته‌اند. هرچند این منبع آگاه از ماهیت بار کشتی‌ها در مسیر بازگشت به ایران مطلع نبود.

شرکت ملی نفتکش ایران پاسخ نداد

سال‌ها سقوط اقتصادی منجر به بروز بحران انسانی در ونزوئلا شده و این کشور علاوه بر سوخت هواپیمای جت، با یک کشتی ایرانی که برای یک سوپرمارکت ونزوئلا کالا آورده بود، محموله آلومینا (با قابلیت استفاده در ساخت موشک) به ایران فرستاد.

مقام‌های آمریکایی می‌گویند که کاراکاس در مقابل شمش‌های طلا به ایران فرستاده است.

ایران همچنین در ماه فوریه ارسال هوایی مواد پتروشیمی به ونزوئلا را ازسرگرفت تا به شرکت ملی نفت این کشور در تقویت شبکه پالایش ۱.۳ میلیون بشکه‌ای سوخت کمک کند، هرچند این مواد عمدتا بدون استفاده، انبار شده‌اند.

دادگستری آمریکا بخشی از محموله‌های بنزین ایران در راه ونزوئلا را سال گذشته میلادی توقیف کرد.