گردباد قطبی: آیا می‌توان به انرژی باد و خورشید متکی بود؟

بارش شدید برف، باعث از کار افتادن میلیون‌ها توربین بادی در ایالات‌متحده و اروپا شده است

برخی معتقدند که اختلال در حرکت گردبادهای قطبی، معلول گرمایش کره زمین است- Scott Olson/Getty Images/AFP

با سردی شدید هوا در اثر یک گردباد قطبی و قطع برق در مناطق مختلف، منتقدان انگشت اتهام را به سمت انرژی باد و خورشید نشانه رفته‌اند.

هوای سرد زمستانی و بارش شدید برف، باعث از کار افتادن میلیون‌ها توربین بادی در ایالات‌متحده و اروپا شده است. بر اساس گزارش‌های خبری‌، تقریبا نیمی از ظرفیت تولید برق از نیروی باد در ایالت تگزاس در آمریکا به علت یخ‌زدگی توربین‌های بادی از مدار خارج شده‌اند. گزارش شده است که توربین‌های بادی یخ‌زده، حدود ۱۲ هزار از ۳۱ هزار مگاوات ظرفیت تولید برق در تگزاس را تشکیل می‌دهد. همزمان در آلمان، که پایتخت انرژی خورشیدی و بادی در جهان محسوب می‌شود، میلیون‌ها صفحه خورشیدی و توربین بادی از برف و یخ پوشیده شده و از کار افتاده‌اند. منتقدان انرژی‌های تجدیدپذیر مانند باد و خورشید، با انگشت گذاشتن بر این اختلالات، قابل‌اتکا بودن این انرژی‌ها به ویژه در سرمای شدید زمستان را زیر سؤال برده‌اند. این در حالی است که دولت‌ها به دلیل نگرانی‌های زیست محیطی، در حال افزایش استفاده از انرژی‌های تجدید پذیر برای گذار از سوخت‌های فسیلی هستند.

سرمای شدید

سرمای شدید هوا به علت اختلال در گردش گردبادهای قطبی رخ داد که اوایل ژانویه،‌ هوای سرد قطب شمال و طوفان‌های زمستانی را به اروپا آورد و اینک اثر آن به مناطق مرکزی و جنوبی ایالات‌متحده رسیده است. هوای سرد و طوفان‌های زمستانی، اکنون تا جنوب تگزاس که به طور معمول در مناطق بیابانی‌ دارای گرمای شدید است، گسترش یافته است. در این هفته، بخشی از تگزاس برای اولین بار در بیش از ۳۰ سال گذشته، سردترین دما تا منفی ۱۸ درجه سانتیگراد را تجربه کرد.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

برخی معتقدند که اختلال در حرکت گردبادهای قطبی، معلول گرمایش کره زمین است. گردبادهای‌ قطبی به طور معمول از غرب به شرق در استراتوسفر بالای قطب زمین می‌‌چرخند ​​و هوای سرد را در قطب شمال و قطب جنوب حفظ می‌کنند. بالا رفتن دمای کره زمین که در قطب شمال، دو تا سه برابر سریعتر بوده، گردبادهای قطبی را تضعیف کرده و باعث شده است که هوای سرد به جنوب سرازیر شود. با این وجود، دانشمندان درباره این که آیا رابطه مستقیمی بین گرمایش قطب شمال و وقوع هوای سرد در جنوب وجود دارد، اختلاف نظر دارند. اما اگر این رابطه واقعا وجود داشته باشد، حوادث شدید آب و هوایی، چالش عمده‌ای برای ایالات‌متحده و اروپا خواهند بود.

قابل اتکا بودن انرژی باد و خورشید

سرمای شدید با افزایش قابل توجه تقاضا برای انرژی، با اختلال تولید برق همراه بوده است. این امر موجب خاموشی در سرمای صفر درجه شده است. در تگزاس، حدود ۶۰ درصد از خانه‌ها برای گرمایش به برق متکی هستند. به گفته «شورای اتکاپذیری برق» در تگزاس، که ناظر بازار برق در تگزاس است، حدود ۳۰ هزار مگاوات تولید برق از انواع سوخت‌ها (گاز طبیعی‌، باد‌، خورشید و غیره) به دلیل سرما و برف شدید از مدار خارج شده است؛ به این ترتیب، بیش از چهار میلیون خانه و کسب‌وکار در تگزاس، بدون برق و گرمایش ماندند.

این خاموشی‌ها باعث شد که باد و انرژی خورشیدی، به دلیل غیرقابل‌اتکا بودن آن‌ها در حوادث شدید آب و هوایی، مورد توجه منتقدان قرار گیرد. تصاویر توربین‌های بادی یخ‌زده و از کار افتاده در تگزاس در رسانه‌ها پخش می‌شود و برخی آن را دلیل اصلی خاموشی‌ها در دمای زیر صفر معرفی می‌کنند.

باد و خورشيد یکی از رو به رشدترین منابع انرژی برای تولید برق بوده‌اند (در تگزاس، حدود ۲۵ درصد برق از باد تامین می‌شود). منتقدان افزایش استفاده از باد و خورشید را باعث آسیب‌پذیرتر شدن بخش برق در برابر اختلالات آب و هوایی می‌دانند. آن‌ها استدلال می‌کنند که ناتوانی باد و خورشید در تامین انرژی در همه زمان‌ها (به ویژه در شرایط بسیار سخت آب و هوایی) آن‌ها را غیرقابل اتکا می‌کند.

با این حال، انرژی باد و خورشید تنها انرژی‌هایی نیستند که دچار مشکل شده‌اند. به گزارش بلومبرگ، عمده خاموشی‌ها در تگزاس در واقع معلول از کار افتادن نیروگاه‌هایی هستند که با گاز طبیعی‌، زغال‌سنگ و انرژی هسته‌ای کار می‌کنند. این منابع انرژی، دوسوم تولید برق تگزاس در زمستان را تشکیل می‌دهند. به طور خاص، بیش از نیمی از نیروگاه‌ها از گاز طبیعی برای تولید برق استفاده می‌کنند. از آنجا که این منابع انرژی در حال حاضر عمده تولید برق را تشکیل می‌دهند، مسئولیت خاموشی هم متوجه آن‌ها است.

تحلیلگران خاطرنشان می‌کنند كه به جای گرفتن انگشت اتهام به سمت یک منبع انرژی، مهم است که مشکلات زیرساخت شبكه برق برطرف شود. در واقع، گذار به انرژی بادی و خورشیدی علت مشکل نیست، بلکه مشکل، نبود زیرساخت مناسب برای شبکه برق است که در برابر شرایط شدید آب و هوایی مقاومت بیشتری داشته باشد.

بیشتر از اقتصاد