نخست وزیری طولانی نتانیاهو؛ بیبی روزهای سختی در پیش دارد

بنیامین نتانیاهو تازه یک سال بود که نخست وزیر اسرائیل شده بود که به عنوان جوان‌ترین و جدیدترین نخست وزیر اسرائیل برای اولین بار در جهان تصمیم گرفت وبسایت شخصی راه بیاندازد.

سال ۱۹۹۷ بود و اولین روزهای شبکه جهانی اینترنت. نتانیاهو در سال‌های آخر چهل سالگی‌اش بود. نبستا تازه کار بود. اما با این کار خودش را ده قدم جلوتر از رقبایش قرار داد. 

او که در زندگی خصوصی‌اش از تکنولوژی فراری است (گفته می‌شود تلفن همراه و کامپیوتر ندارد) در ویدئویی آنلاین به مردم گفت آنها نیازی به «مفسر و میانجی» ندارند. منظورش رسانه‌ها بود. 

مستقیم رو به دوربین گفت: «هر چه می‌خواهید را می‌توانید به من بگویید. هر چه می‌خواهید بشنوید را می‌توانید خودتان انتخاب کنید».

دن شادور، فیلم‌سازی که این ویدئو و فیلم‌های آرشیوی کمیاب دیگری از او در مستندش "شاه بیبی" نشان می‌دهد، می‌گوید: «این نوعی پیش‌بینی آینده سیاست است. نقطه قوتش همین است». این فیلم «زندگی و عملکرد» نتانیاهو را نشان می‌دهد.

شادور می‌گوید: «مهم‌ترین چیزی که از دیدن این فیلم‌ها دریافتم این بود که او چه زود روش‌های پوپولیستی‌ای را که امروزه در همه جای جهان خیلی محبوب و مرسومند دریافته بود. در سال ۱۹۹۵ می‌توانست حاضران در سخنرانی‌هایش را طوری تحریک کند که ترامپ امروز می‌کند. وقتی به چگونگی عملکرد او نگاه می‌کنی، می‌بینی تقریبا هیچ‌کس هیچ‌گاه بختی برای قابت با او نداشته. خیلی این کار را خوب بلد است. خیلی باهوش است».

در زمان به سرعت جلو می‌رویم. دو دهه گذشته و نتانیاهو یا همان «بیبی» هنوز نخست وزیر است و هنوز استاد رسانه‌های اجتماعی. 

این سرباز و دیپلمات سابق، با وجود شکست در انتخابات سال ۱۹۹۹ ، توانست در سایه جنگ سال ۲۰۰۹ غزه، دوباره قدرت را به دست بگیرد. پس از آن او همچنان پیروز شد و توانست در ماه آوریل امسال چهارمین دوره نخست وزیری‌اش را نیز شروع کند. 

روز شنبه این پیروزی برایش تاریخ‌ساز خواهد شد. او رکورد طولانی‌ترین زمان حضور در قدرت در تاریخ اسرائیل را می‌شکند. او از بن گوریون، پدر بنیانگذار اسرائیل که ۴۸۷۵ روز نخست وزیر بود، پیشی می‌گیرد. 

این پیروزی در حالی به دست می‌آید که نتانیاهو درگیر محاکمه در سه پرونده فساد است و چند ماه دیگر ممکن است اولین نخست وزیر اسرائیل باشد که در حالی که قدرت را در دست دارد، محاکمه می‌شود. 

این تنها اولین‌هایی نیست که در تاریخ اسرائیل در حال روی دادن‌اند. در ماه سپتامبر، یعنی کمتر از شش ماه پس از انتخابات قبلی، مردم اسرائیل دوباره پای صندوق رای می‌روند. این هم در تاریخ اسرائیل بی‌سابقه است. انتخابات دوباره به این دلیل برگزار می‌شود که نتانیاهو نتوانست دولتی ائتلافی تشکیل دهد. 

با این همه، نتانیاهو ستیزه جویانه ۱۳ سال نخست وزیر اسرائیل بوده است. 

او در گفتگویی با روزنامه اسرائیلی حیوم گفت: «ما اسرائیل را به قدرتی اوج‌گیرنده در جهان تبدیل کردیم. ما ثابت کردیم که اسرائیل می‌تواند از کشوری کوچک در گوشه‌ای از خاورمیانه تبدیل به بازیگری بزرگ در صحنه جهانی شود».

میزان محبوبیت او بسیار بالاست و حتی با و این که آخرین نظرسنجی‌ها نشان می‌دهند که ممکن است نتواند دوباره حکومتی ائتلافی تشکیل دهد، هنوز شانس زیادی برای پیروزی در انتخابات ماه سپتامبر دارد. 

مشاوران پیشین، ناظران و منتقدان او همگی توافق نظر دارند که او استاد دولت‌داری است.

او به اسرائیلی که اکثریتی دست راستی دارد، آن‌چه می‌خواست داده است: اقتصادی قدرتمند و متحول شده، امنیتی نسبی به رغم دو جنگ با غزه و خطر جنگ با ایران و نیروهایش در سوریه و لبنان. 

آنشل ففر، نویسنده کتاب "بی‌بی، زندگی طوفانی و دوران بنیامین نتانیاهو" می‌گوید: «۱۰ سال اخیر تا حد زیادی با ثبات بوده است. ما با چین روسیه و کشورهای خلیج ارتباطات خوبی داریم».

در همین حال ففر می‌گوید حمایت لیکود، حزب دست راستی نتانیاهو، از او «بی سابقه» است.

این دلایل زیادی دارد. اول آن‌که به گفته ففر او استعدادی «منحصر به فرد» در استفاده از اکثریت‌های کوچک برای ساخت ائتلافی در مقابل آن‌چه «خطر چپ» نامیده می‌شود، دارد. 

ففر می‌گوید: «او می‌تواند شهرک نشینان،‌ مهاجران، ارتدوکس‌های افراطی و ناسیونالیست‌های سکولار را در کنار هم در ائتلافی از غیرخودی‌ها قرار دهد».

نتانیاهو توانسته تمامی رقبای احتمالی داخل حزبش از جمله آویگدور لیبرمن، موشه کاهلون، نفتالی بنت و آیلت شاکید را کنار بزند. تمامی این اعضای سابق لیکود از حزب خارج شدند و احزاب دیگری تاسیس کردند ولی نتوانستند به پیروزی برسند. 

او همچنین توانسته در دولت آخرش محبوبیتش را به شکلی ستودنی افزایش دهد. 

سال ۲۰۱۶ دونالد ترامپ که به نظر می‌رسید در کارزار انتخاباتی‌اش از روش‌های نتانیاهو الهام زیادی گرفته، در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا پیروز شد. از آن زمان، آمریکا سفارتش را به بیت‌المقدس - شهری که محل مناقشه بین اسرائیل و فلسطینیان است- منتقل کرده کرده است.

همچنین واشنگتن حاکمیت اسرائیل بر بلندی‌های جولان را نیز به رسمیت شناخته، تمامی کمک‌های مالی به سازمان‌های امدادرسان به فلسطینیان که به سازمان ملل وابسته‌اند را قطع کرده و از توافق اتمی ۲۰۱۵ با ایران خارج شده. تمامی اینها خواسته‌های اصلی نتانیاهو بوده‌اند.

جرد کوشنر، داماد ترامپ، ماه گذشته اولین بخش از طرح صلح آمریکا را ارائه کرد. در این طرح صلح، اشاره‌ای به دولتی فلسطینی نشده، و مطالبات دیگر دست راستی‌های اسرائیل را برآورده می‌کند.

در واقع نتانیاهو با افتخار در مقابل طرح‌های صلح مختلف مقاومت کرده، و به شهرک نشینان مناقشه‌انگیز اسرائیلی در کرانه باختری اجازه داده گسترش شهرک‌ها را داده، کاری که نقض قوانین بین‌المللی است.

ففر در ادامه می‌گوید که نتانیاهو موفق شده این فریاد همیشگی و «توخالی» چپ‌ها را که حل نکردن بحران اسرائیل و فلسطینیان منجر به انزوای اسرائیل می‌شود، ساکت کند.

او می‌گوید: «ماه مه سال گذشته ترامپ در یک سخنرانی از توافق اتمی با ایران خارج شد. او در این سخنرانی تمامی نکاتی که نتانیاهو در سخنرانی‌هایش از آن استفاده می‌کند را به کار برد. دو روز بعد از آن بیبی به عنوان مهمانی افتخاری در مسکو حضور یافت. چند روز پس از آن، اسرائیل به سوریه حمله کرد و در آن حمله‌ از سلاح‌هایی که از روسیه گرفته بود نیز استفاده کرد. در آنجا بود که او نشان داد هر کاری بخواهد می‌تواند بکند. نشان داد تا کجا توانسته پیش برود».

و به همین خاطر است که مردم در راه پیمایی‌ها او را «شعبده باز» خطاب می‌کنند.

آویو بوشینسکی، یکی از مشاوران سابق نتانیاهو، در گفتگویی با آسوشیتد پرس می‌گوید: «او فکر می‌کند... ناجی اسرائیل است و کشور را به ساحل امن خواهد رساند. به نظر اسرائیلی‌های همه چیز خوب است و به همین خاطر می‌گویند چرا باید چیزی را تغییر دهیم؟»

با این همه، خیلی‌ها عقیده دارند این دوران، آرامش پیش از طوفان است.

تام سگو، تاریخدان اسرائیلی، هرچند قبول دارد که حضور طولانی نتانیاهو در قدرت، موفقیتی برای اوست، معتقد است «می‌تواند این هم باشد که...در آینده او به خاطر کشاندن اسرائیل به راه سرکوبی بیشتر فلسطینیان در یادها بماند».

شادور (سازنده فیلم) همچنین می‌گوید: «سخت است بشود ویژگی تعیین کننده دوران نخست وزیر او را تعریف کرد».

بر خلاف پیشینیانش، او با پیروزی در یک جنگ یا امضای قرارداد صلح یادگاری از خودش نگذاشته است. 

شادور می‌افزاید: «شاید او مسئول رکودی شود که نتیجه‌اش فروپاشی همه چیز باشد».