به دنبال تصمیم دولت بریتانیا مبنی بر صرفه‌جویی در استفاده از واکسن کرونا، شرکت‌های تولید داروی بیونتک و فایزر برای تاخیر در تزریق دومین دوز واکسن هشدار دادند. 

در گرماگرم افزایش موارد ابتلا به کووید-۱۹ در سراسر بریتانیا، مقامات بهداشتی این کشور توجه خود را معطوف به آن کرده‌اند که از مقدار واکسن‌هایی که در اختیار دارند به جای تزریق دوز دوم به کسانی که هم‌اکنون یک دوز آن را دریافت کرده‌اند، برای تزریق هرچه گسترده‌تر اشخاصی استفاده کنند که هنوز واکسینه نشده‌اند.  

با تصمیم اخیر دولت، دو دوز واکسن‌های فایزر/بیونتک و آکسفورد آسترازنکا اکنون به فاصله سه ماه از یکدیگر به جای سه یا چهار هفته تزریق می‌شود که فرصت می‌دهد (در سطح کشور) افراد بیشتری در مدت زمان کوتاه‌تری واکسینه شوند.  

اما شرکت‌های تولید داروی بیونتک و فایزر گفته‌اند شواهدی در دست نیست که نشان دهد پس از انقضای دوره میان دو تزریق که در آزمایش‌ها تعیین شده (سه تا چهار هفته)، فرد همچنان در مقابل ویروس کرونا مصون مانده است. 

این دو شرکت در یک بیانیه مشترک در اشاره به نخستین و دومین دوز واکسن که باید به فاصله سه هفته از یکدیگر تزریق شوند، گفتند: «ایمنی و تاثیر واکسن در چارچوب زمانی متفاوت ارزیابی نشده است زیرا اکثریت کسانی که در آزمایش‌ها شرکت کرده‌اند، دومین دوز واکسن را در چارچوب زمانی درنظر گرفته شده (سه تا چهار هفته پس از نخستین واکسن) دریافت کرده‌اند.  

هیچ شاهدی و مدرکی وجود ندارد که نشان دهد تاثیر نخستین دوز واکسن پس از ۲۱ روز همچنان ادامه می‌یابد.»  

در این میان، دانمارک یک فاصله زمانی شش هفته‌ای میان دو دوز واکسن را تایید کرده است. 

آلمان هم که مقامات بهداشتی‌اش به دلیل کوتاهی در سفارش و تدارک مقدار کافی واکسن و ناتوانی در اجرای برنامه واکسیناسون همگانی مورد انتقاد قرار گرفته‌اند، گفت که اعمال این راهبرد را (تاخیر در تزریق دومین دوز) مد نظر قرار داده است. 

«لایف اریک ساندر» رئیس تیم پژوهش بر واکسن کرونا در بیمارستان «شاریته» برلین می‌گوید: «با توجه به کمبود واکسن در حال حاضر و تعداد بالای موارد ابتلا و رجوع به بیمارستان‌ها در آلمان، راهبرد مبتنی بر تزریق هر چه سریع‌تر واکسن به تعداد هرچه بیشتر افراد، موثرتر است.» 

پرفسور جاناتان ون تم، معاون ارشد مقام پزشکی انگلستان (بخشی از بریتانیا) نیز با حمایت از این راهبرد گفت که بریتانیا برای تحت کنترل درآوردن ویروس «علیه گذشت زمان می‌جنگد (وقتش تنگ است)». 

پرفسور ون تم به نشریه دیلی میل گفت: «به زبان ساده‌تر، هربار دوز دوم واکسن را به فردی تزریق می‌کنیم، به معنی محرومیت کسی است که تاکنون واکسینه نشده است. این به معنی آن است که فرصت کاهش موارد ابتلا را به عوارض شدید کووید در اشخاص آسیب‌پذیر از دست می‌دهیم.»  

به گفته پروفسور ون تم، کمیته مشترک واکسیناسیون و مصونیت (جی سی وی آی) به این نتیجه رسیده است که نخستین دوز واکسن‌های کووید ساخت فایزر پس ۱۵ تا ۲۱ روز پس از تزریق تا ۸۵ درصد مصونیت ایجاد می‌کند. این مصونیت پس از دوز دوم به ۹۵ درصد می‌رسد. 

او افزود: «اگر در خانواده‌ای دو فرد سالمند و تنها دو دوز واکسن وجود دارد، بهتر است به هر دوی آن‌ها ۸۹ درصد مصونیت داد تا  دو دوز سریع (و مصونیت نسبتا کامل) به یک نفر و رها کردن فرد دیگر بدون برخورداری از هیچ‌گونه مصونیت. متاسفانه ویروس به سرعت در حال گسترش است. ما علیه زمان می‌جنگیم. 

مادر من هم مثل عزیران سالمند شما احتمالا شامل این تصمیم می‌شود اما این همچنان اقدامی صحیح برای تمام کشور است.» 

بنا به پژوهش‌های دانشکده بهداشت و بیماری‌های حاره‌ای لندن، در بریتانیا باید دست کم هفته‌ای دو میلیون نفر واکسینه شوند تا از سومین موج کووید-۱۹ اجتناب شود.  

در این گزارش آمده است که «بدون اقدامات سختگیرانه در مورد اجتناب از ویروس کرونا و تزریق قابل توجه واکسن» پیامد همه‌گیری در بریتانیا در سال ۲۰۲۱ به مراتب وخیم‌تر از سال ۲۰۲۰ خواهد بود. 

شورای مستقل کارشناسان بهداشتی بریتانیا (سِیج) گفته است «فرضیات وتجربیات منطقی در مورد بهداشت عمومی» تصمیم به تاخیر در واکسیناسیون دومین دوز واکسن آکسفورد را تایید می‌کند. این شامل آزمایشاتی است که نشان می‌دهد افزایش فاصله زمانی میان تزریق دو دوز واکسن، تاثیر آن را در جلوگیری از گسترش کووید بیشتر می‌کند.   

اما اداره نظارت بر غذا و داروی آمریکا (اف دی ای) هشدار داد که تغییر برنامه تایید شده واکسیناسیون کووید-۱۹ «زودرس» است و داده‌های موجود آن را تایید نمی‌کند. 

«اف دی ای» افزود مباحثات و گزارش‌های مربوط به کاهش تعداد دوزهای واکسن، تمدید فاصله زمانی میان دو دوز، کاهش مقدار واکسن به نصف یا ترکیب آن را با دیگر واکسن‌ها که به افراد بیشتری مصونیت بدهد، دنبال می‌کند. 

«اف دی ای» می‌گوید هرچند این‌ها پرسش‌هایی «منطقی» برای بررسی است: «اما پیشنهاد تغییر مقدار یا برنامه تزریق این واکسن‌ها که از طرف اف دی‌ای تایید شده زودرس است و در شواهد موجود ریشه‌های محکمی ندارد.» 

این نهاد در بیانیه‌ای که روز دوشنبه صادر کرد می‌گوید: «بدون برخورداری از داده‌هایی که تغییر در نحوه تزریق واکسن را تایید کند، ما با خطر به مخاطره انداختن سلامت عموم مواجه هستیم.»