ماجرا شبیه چرخش عجیب‌وغریب اتفاقات در فیلم‌های کمدی-جاسوسی و تعقیب‌وگریزی شده است.

در ماجرایی کارآگاهی، که پیش از این هم عجیب‌وغریب بود، رویدادها دچار چرخشی شگفت و خیلی واقعی شده است و الکسی ناوالنی، بزرگ‌ترین منتقد داخلی کرملین، یکی از افرادی را که متهم به مسموم کردن او است، فریب داده تا جزئیات اصلی عملیات به قتل رساندن وی را افشا کند. با این ترفند، همچنین مشخص شد گروه جاسوسان سعی داشتند او را با آلوده کردن لباس‌ها، از جمله لباس زیر، مسموم کنند.

دوشنبه گذشته، ساعتی قبل از آنکه در تحقیقی خبری نام کنستانتین کودریاوتسف، کارمند سازمان امنیت روسیه را جزو یکی از هشت مظنون اعلام کنند، آقای ناوالنی اول صبح دل به دریا زد و با وی تلفنی تماس گرفت. او وانمود کرد یکی از مقامات کرملین است.

آقای ناوالنی به این مامور امنیتی گفت می‌خواهد گزارشی دو صفحه‌ای برای فردی در رهبری روسیه که «لابد خودت می‌دانی کیست» تهیه کند و از وی جزئیات عملیات را درخواست کرد.

آقای کودریاوتسف که می‌گوید به خاطر ویروس کرونا خودش را قرنطینه کرده است با آنکه می‌داند اطلاعات درخواستی حساس است، ماجرای عجیب این عملیات «ناکام» را افشا می‌کند.

او گفت برنامه‌ریزی عملیات عالی بود و فقط اگر پرواز ۲۰ اوت آقای ناوالنی، از تومسک به مسکو «اندکی بیشتر طول کشیده بود» با موفقیت به انجام می‌رسید. به گفته آقای کودریاوتسف که بر سوء‌ظن‌هایی دیرین صحه می‌گذارد، تصمیم‌گیری سریع خلبان که هواپیما را از مسیر اصلی منحرف کرد و در شهر اومسک، در همان نزدیکی فرود آمد و سپس تزریق پادزهر در همان باند پرواز به‌وسیله نخستین امدادگران، سبب شد این عملیات مرگبار ناکام بماند.

طبق تحقیق مشترک بلینگ‌کت-اینسایدر-سی‌ان‌ان که هفته پیش انتشار یافت، وظیفه آقای کودریاوتسف در این عملیات، از بین بردن ردپاها بود. این مأمور امنیتی، در تاریخ ۲۵ اوت، یعنی پنج روز بعد از آغشته‌سازی ماده سمی، وارد اومسک شد و فوری هم به مسکو برگشت.

آقای کودریاوتسف در این تماس ساختگی، تأیید کرد جزو شرکت‌کنندگان در عملیات آغشته‌سازی مواد سمی نبوده است. در ماه سپتامبر، مشخص شده بود که ماده سمی مورد استفاده، از خانوادۀ عامل‌های اعصاب به نام نویچوک است. ولی تأیید کرد که تمام لباس‌های آقای ناوالنی را به این ماده سمی آغشته کرده بودند.

او افزود از وی خواسته بودند «به سراغ لباس‌های آقای ناوالنی» و به خصوص لباسِ زیر او برود که از همه «خطرناک‌تر» است. دستور واضح بود: ماده سمی از تمام درزهای داخلی قسمت کشاله زدوده شود. این نخستین اعتراف به این موضوع است که آلوده‌سازی لباس‌های آقای ناوالنی هدف اصلی عملیات بود.
آقای ناوالنی پرسشی انحرافی هم مطرح کرد و پرسید: «همان لباس زیر‌ خاکستری رنگ؟» 

اما آقای کودریاوتسف در پاسخ گفت: نه. تا آن جایی که به یاد دارم آبی بود.

آقای کودریاوتسف که پزشک نظامی است به آقای ناوالنی که به غلط، گمان می‌کرده از مقامات کرملین است، اطمینان می‌دهد محال است ردی از ماده سمی روی «بدن» باقی مانده باشد. او گفت: خیلی سریع جذب می‌شود.

در این مکالمه ۴۵ دقیقه‌ای، این مأمور امنیتی از چندین همدست خود در این عملیات هم نام می‌برد. از فردی به نام «میخاییل» نام می‌برد که در اومسک، لباس‌ها را به وی تحویل داد و طبق تحقیقات بعدی مشخص شد میخاییل یودوکیموف، رییس محلی شاخه ضدتروریسم سازمان فدرال خدمات امنیتی است. او همچنین گفت رییس وی، در این عملیات استانیسلاو ماکشاکف کارشناس نظامی، متخصص نویچوک بود که «خیلی بیشتر» در مورد این عملیات اطلاعات دارد.

آقای کودریاوتسف همچنین تأیید کرد که ایوان اسیپوف و الکسی الکساندروف نیز در عملیات شرکت داشتند و نام هر دو این افراد، در گزارش هفته پیش بلینگ‌کت-اینسایدر-سی‌ان‌ان آمده است. او از فرد نهمی به نام واسیلی کالاشینکوف هم اسم می‌برد که نام او در آن گزارش نیست.

این اعتراف‌های جالب، سازمان خدمات امنیتی روسیه را حسابی خجالت‌زده خواهد کرد؛ سازمانی که پیش از این هم از جمله هفته قبل، برای قابلیت‌های جاسوسی و حرفه‌ای‌اش به دردسر افتاده بود.

آقای کودریاوتسف، انگار از ماجرا بویی برده باشد، به‌خصوص که تماس‌گیرنده هم چندان سعی در پنهانکاری نداشت، پرسید آیا مشکلی پیش آمده است که این چنین آشکارا روی خط تلفن، عادی صحبت می‌کنند؟

آقای ناوالنی پاسخ داد: از رؤسا اجازه گرفتم که از طریق خط عادی تماس بگیرم.
«یعنی قبول کردند؟»
«بله بله»
«پس هیچی. خداحافظ تا بعد.»