در پی افزایش پیچیدگی‌های بحران در خاورمیانه، ناظران سیاسی در واشنگتن و سایر پایتخت‌های کشورهای بزرگ و تأثیرگذار در پرونده سوریه، آینده تنش‌ها در قلمرو سوریه را نگران کننده می‌دانند. احتمال رویارویی میان ایران و ایالات متحده و پیامدهای ناگوار آن می‌تواند سرزمین سوریه را با بزرگ‌ترین خطر ممکن مواجه کند. درگیری میان نیروهای دموکراتیک سوریه و ارتش ترکیه، خطر دیگری است که آینده سوریه را تهدید می‌کند. حمایت روسیه از نیروهای دولت بشار اسد و نیروهای ایرانی مستقر در سوریه و پیامدهای این روند در صورت بروز جنگ میان تهران و واشنگتن، انگیزه دیگری برای تشدید نگرانی‌ها نسبت به آینده سوریه است. امکان وقوع درگیری میان سازمان حزب‌الله و اسرائیل و تأثیر آن بر آتش بس سال ۲۰۰۶ لبنان، مخاطره دیگری است که سوریه را در عمق آشفتگی قرار می‌دهد.
کارشناسان امور سیاسی عقیده دارند که با توجه به آسیب‌پذیری سوریه و پیوند بحران این کشور با تهدید‌های موجود در منطقه، سوریه در معرض چالش‌های بی‌شماری قرار دارد که عمده‌ترین آنها را می‌توان به صورت زیر خلاصه کرد:
درگیری میان ایران و آمریکا در خاک سوریه می‌تواند بزرگ‌ترین چالش برای آینده این کشور باشد و همه‌ی گروه‌های سیاسی نظامی وابسته به جهت‌های مختلف را وارد نبرد و خشونت کند. دولت ایران نفوذ نظامی گسترده‌ای در سوریه دارد و جناح‌های مسلح وفادار به ایران می‌توانند در صورت وقوع درگیری میان ایران و آمریکا، دست به حمله علیه منافع آمریکا بزنند. نیروهای وابسته به سپاه پاسداران ایران در سوریه در کنار نیروهای بشار اسد قرار خواهند گرفت و عرصه را برای آمریکا و متحدانش تنگ خواهند کرد. تردیدی نیست که در صورت تداوم جنگ در سوریه، سایر نیروهای وفادار به ایران در خاورمیانه همچون شبه نظامیان بسیج مردمی در عراق اقدام به عبور از مرز می‌کنند و برای حمایت از جناح‌های مسلح وفادار به ایران و ارتش سوریه وارد معرکه می‌شوند. ورود این همه گروه‌های مسلح از هر سو به خاک سوریه و درگیری آنها با یکدیگر، اوضاع را از کنترل بیرون می‌کند و سوریه را به تباهی می‌کشد. در این صورت، ایالات متحده ناگزیر است نیروی قدرتمندی را از طریق عراق وارد سوریه کند و با استفاده از هواپیماهای جنگی، مواضع گروه‌های مسلح مخالف را بمباران کند. همچنین احتمال می‌رود واشنگتن به اسرائیل اجازه دهد تا وارد معرکه شود و جنگجویان حزب‌الله و نیروهای نظامی ایران در جنوب سوریه را هدف حملات هوایی گسترده قرار دهد. روشن است که افزایش درگیری در جنوب سوریه، آتش جنگ را وارد لبنان می‌کند و این کشور را در معرض کشمکش‌های منطقه‌ای قرار می‌دهد. تلاش آمریکا و ایران برای اجتناب از جنگ به همین علت است زیرا هر دو طرف می‌دانند که پیامدهای درگیری میان ایران و آمریکا منجر به دهه‌ها بحران توان فرسای دیگر می‌شود.
تهدید بعدی که سوریه را به چالش می‌کشد، درگیری میان اسرائیل و رژیم بشار اسد است. مساله‌ای که سازمان حزب‌الله و نیروهای ایران را نیز وارد کارزار به حمایت از دولت سوریه می‌کند. با آن‌که رژیم اسرائیل در گذشته بارها اقدام به بمباران سامانه‌های موشکی ایران و حزب‌الله در خاک سوریه کرده است اما مقامات اسرائیل همواره تأکید دارند که قصد دخالت در تنش‌های داخلی سوریه را ندارند. شکی نیست که در صورت افزایش تهدید موشک‌های ایران و حزب‌الله، اسرائیل ناگزیر خواهد شد به منظور تأمین امنیت قلمرو این کشور، مواضع موشکی در سوریه را به صورت جدی و گسترده بمباران کند.
اما روسیه ضمن دفاع از رژیم بشار اسد و حمایت از نیروهای ایرانی که سرگرم جنگ علیه گروه‌های مسلح جهادی هستند، تلاش دارد حضور و نفوذ خود را در سوریه به ویژه در امتداد سواحل آن کشور حفظ کند. در ادامه همین تلاش‌ها، نیروهای نظامی روسیه چندی پیش فعالیت‌های خود را میان شهرهای پالمیرا و حسکه افزایش دادند اما نیروهای آمریکایی مستقر در این مناطق مانع پیشرفت آنها شدند و پس از مدتی دو طرف به توافق رسیدند تا از خط قرمزی که میان آنها وجود دارد تجاوز نکنند. از سوی دیگر، بعید به نظر می‌رسد که در صورت وقوع درگیری میان اسرائیل و ایران و یا میان دولت سوریه و کردها در شرق کشور، روسیه خود را وارد جنگ کند.
درگیری میان نیروهای ترکیه و نیروهای دموکراتیک سوریه در نقاط مرزی شمال این کشور، خطر دیگری برای سوریه است، به ویژه این که ترکیه انتظار چنین فرصتی را می‌کشد تا در قلمرو سوریه پیشرفت کند و کردها را هدف حمله قرار دهد. از جانب دیگر، افزایش تنش‌های اخیر میان ترکیه و ایالات متحده بر سر موضوع موشک‌های اس ۴۰۰ ممکن است به وقوع جنگ میان ترکیه و آمریکا در خاک سوریه شود.
آخرین تهدیدی که می‌تواند سوریه را در عمق فاجعه قرار دهد، ائتلاف میان ایران و ترکیه برای سرکوبی نیروهای دموکراتیک سوریه است. مساله‌ای که ایالات متحده را در خط مقدم جبهه جنگ قرار می‌دهد. ناگفته پیدا است که وقوع چنین درگیری گسترده‌ای نه تنها سوریه را به نابودی می‌کشد بلکه آتش جنگ را در سراسر منطقه شعله‌ور می‌کند.
© IndependentArabia
