گزارش جدید حاکی است «اثر پاریس» به طرز غیرمنتظره‌ای به سوی یک اقتصاد کم‌کربن تغییر پیدا کرده است.

براساس این گزارش، سقوط قیمت منابع تجدید‌پذیر تولید برق، نظیر انرژی خورشیدی و باد، هزینه انرژی کم‌کربن را در مقایسه با سوخت فسیلی با سرعت بیشتری نسبت به آن چه تصور می‌رود پایین آورده است.

بر پایه این گزارش، پدیده انرژی تجدیدپذیر ارزان به این معنی است که «راه‌حل‌های بدون کربن» در بخشی که حدود ۲۵ درصد تولید گازهای گلخانه‌ای را نمایندگی می‌کند، حالا به یک راه‌حل رقابتی تبدیل شده است. گزارش می‌افزاید، این تغییر فقط در عرض پنج سال رخ داده است.

لرد نیکولاس استرن، رئیس مؤسسه تحقیقاتی گرانتهام در تغییرات اقلیمی و محیط زیست دانشکده اقتصاد لندن و رئیس شرکت سیستمیک، که در تهیه این گزارش به عنوان مشاور جهانی همکاری کرده است، گفت: «پاریس یک نقطه عطف بود. بسیاری از ما سال‌هاست که در زمینه تغییرات اقلیمی فعالیت می‌کنیم ولی پاریس انتظارات را تغییر داده است. این معاهده قدمی مهم برای جهان بود.

جهان چین، اروپا و آمریکا را دید که با همدیگر به این موضوع صحه گذاشتند که تغییرات اقلیمی چالش بزرگ دوره ماست و آن‌ها مسیر حرکت را به سوی نابودی نشان دادند.

آن‌ها دولت بودند ولی به طور مشخص شرکت‌ها هستند که سرمایه‌گذاری و نوآوری می‌کنند و شرکت‌ها هستند که با دیدن آینده به نوآوری و پایین آوردن هزینه انجام امور به شیوه پاکیزه می‌پردازند.»

از پنج سال پیش که معاهده پاریس به توافق رسید، تولید جهانی گاز گلخانه‌ای روند افزایشی خود را ادامه داده است و گزارشی که در سال ۲۰۱۷ منتشر شد حاکی است که از دهه ۱۹۸۰ تاکنون فقط صد شرکت مبداء تولید بیش از ۷۰ درصد گاز گلخانه‌ای در جهان بوده‌اند.

البته به گفته لرد استرن، «بیداری فزاینده‌ای» در جهان تجاری وجود دارد که پی برده‌اند چگونه اتخاذ راه‌حل‌های کم‌کربن می‌تواند «کم‌هزینه» تمام شود.

او گفت: «به رسمیت شناختن نیاز رسیدن به کربن صفر، یک مسیر راهنما به دست مردم داده است، چیزی شبیه ستاره شمالی. این شاخص برای شرکت‌ها نقش واقعا مهمی در متعهد کردن خودشان ایفا می‌کند و آن‌ها با متعهد کردن خود متوجه شدند که مسؤولیت‌پذیری به کارایی بهتر منجر می‌شود.»

طبق برآورد این گزارش، راه‌حل‌های کربن صفر تا سال ۲۰۳۰ می‌توانند در بخش‌هایی که بیش از ۷۰ درصد گاز گلخانه‌ای را تولید می‌کنند مقرون به صرفه باشند.

دلیل این امر به اعتقاد این گزارش آن است که هزینه راه‌حل‌های کربن صفر خارج از بخش انرژی نیز در سراسر دهه ۲۰۲۰ روز به افول می‌رود.

مثلا ماشین‌های الکتریکی در چند سال آینده قیمتی رقابتی‌تر خواهند داشت. براساس این گزارش، این ماشین‌ها تا سال ۲۰۲۴ به «نقطه اوجی می‌رسند که تقریبا در تمام معیارهای خریداران، از ماشین‌های بنزینی و گازوئیلی عبور خواهند کرد: هزینه اولیه مساوی، هزینه جزیی مصرف و نگهداری و سرعت بهتر.»

اما باید توجه داشت که در بعضی بخش‌های اقتصادی، «راه‌حل‌های کربن صفر» هنوز خیلی با واقعیت فاصله دارند، از جمله بخش صنایع هوایی و بخش تولید گوشت قرمز.

لارنس توبیانا، از طراحان اصلی معاهده پاریس، با اشاره به این گزارش جدید گفت: «واضح است که هدف درازمدت معاهده پاریس، تولید خالص صفر گاز گلخانه‌ای تا اواسط قرن، حالا نقطه مرجعی شده برای دولت‌ها و فعالان امور مالی.

رهبران جهان در سال ۲۰۱۵ سفری را آغاز کردند و حالا وقت سرعت بخشیدن به آن است. می‌دانیم که دمای جهان و تولید گاز گلخانه‌ای رو به افزایش است ولی این گزارش باید به ما امیدواری ببخشد که معاهده پاریس اثر خود را گذاشته است.»

گزارش مزبور یک روز پس از آن بیرون آمد که مشاوران مستقل تغییرات آب و هوایی بریتانیا مسیر کشورهای جهان اول را برای رسیدن به هدف کربن صفر تا سال ۲۰۵۰ ترسیم کردند.

کمیته تغییرات اقلیمی محاسبه کرد که بریتانیا می‌تواند با هزینه‌ای کمتر از یک درصد تولید ناخالص ملی سالانه کشور در عرض ۳۰ سال آینده به هدف کربن صفر خود دست پیدا کند.

امکان‌پذیر بودن دستیابی به هدف کربن صفر به پایین کشیدن قیمت انرژی‌های تجدیدپذیر و صرفه‌جویی در هزینه‌هایی بستگی دارد که می‌تواند در اثر کاهش مصرف سوخت فسیلی در بخش حمل و نقل و ساختمان‌سازی به وجود بیاید.