ایران با یک سیستم گمرکی فاسد دست و پنجه نرم می‌کند. به باور برخی از کارشناسان، ایران در صدر کشورهایی با گمرک فاسد قرار دارد و احتمالا، در رده بندی‌های سال‌های آینده سقوط نیز خواهد کرد چرا که در پی افزایش قیمت دلار در ایران و اعطای ارز دولتی به واردکنندگان، انگیزه و زمینه برای گسترش فساد فراهم می‌شود.
سعید نمکی، وزیر بهداشت و درمان از واردات داروی تاریخ گذشته با ارز دولتی خبر داد و از بازداشت افرادی که «رفتند استنت قلب به مبلغ ۲ میلیون یورو وارد کنند و بعد کابل برق آوردند» گفت.
به گفته پدرام سلطانی، عضو سابق اتاق بازرگانی، گمرک ایران از فاسدترین گمرکات دنیاست. وی به نود اقتصادی گفت: «تردید نکنید زمانی که تعرفه بالاست، در گمرک فساد وجود دارد. سالم‌ترین گمرک‌های دنیا جاهایی هستند که تعرفه‌ها در حد یک یا دو درصد یا حداکثر چهار درصد است زیرا منطقی ندارد که برای چهار درصد کسی دنبال فساد برود و ورود کالا به آنها آزاد است. ایران از معدود کشورهایی است که تعرفه‌های گمرکی در آنها دو رقمی است».
فراکسیون مبارزه با مفاسد اقتصادی و اداری مجلس شورای اسلامی نیز در تازه‌ترین گزارش خود، گزارش مفصلی از قاچاق کالا به مدد تخلفات و فساد گمرکی تهیه کرده و در آن به پرونده‌های تخلف و راه‌های فساد در گمرک اشاره می‌کند. در برخی از موارد آمده در این گزارش، می‌توان به تخلفاتی چون «قاچاق از طریق اظهار خلاف واقع در سامانه جامع گمرکی و جعل اسناد در این خصوص، قاچاق با جعل اسناد» اشاره کرد. در این گزارش آمده است: «در روش قاچاق به صورت صادرات صوری، صاحب کالا با تبانی کاملاً سازمان یافته در گمرک، کالا را در ردیف مرزی خروجی تسویه و به ظاهر صادر می‌نماید ولی کالایی در کار نبوده و صادرات کاملاً به صورت صوری و کاغذی [است] و صاحب کالا، کالا را در داخل مصرف می‌نماید. در قاچاق به صورت ترانزیت، یکی از موارد، فساد سازمان یافته [است] که صاحبان کالا با تبانی بعضی از کارمندان و مسئولین ذی‌مدخل گمرک کالا به داخل کشور ترانزیت می‌شود به قصد خروج از کشور مثلاً در یکی از گمرکات داخل و از گمرکی دیگر به کشور همسایه خارج می‌گردد که در این میان با تبانی، کالا را چیز دیگری اظهار و در داخل پلمپ باز می‌شود و با جابه‌جایی کالای گرانقیمت کالای بی‌ارزشی که اظهار شده است بارگیری و خارج می‌شود».
تمام موارد اشاره شده، تکه‌هایی از تصویری را نشان می‌دهند که تاثیر مستقیم بر جان و مال مردم دارد ولی از دیگر اقلام بهت آوری که طی چند سال گذشته به دلیل نبود نظارت کافی بر قاچاق و واردات، رواج عجیبی یافته است، سلاح گرم است. و این در حالیست که ایران از جمله سردمداران منطقه خاورمیانه در نزاع‌های خیابانی است. ماجرا به قدری اسف بار است که امکان خرید و فروش آسان انواع سلاح گرم از جمله تفنگ و اسلحه‌های کمری با قیمت‌های مختلف و با امکان تحویل رایگان درب منزل وجود دارد!
سال ۹۴، معاون محیط طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست در اینباره هشدار داده بود. فرهاد دبیری گفته بود: «در حال حاضر حدود یک میلیون و ۶٠٠ هزار قبضه اسلحه غیرمجاز در میان مردم داریم و نزدیک به همین میزان هم اسلحه مجاز در دست مردم است».
پلیس فتا سیستان و بلوچستان نیز سال پیش، پس از دستگیری اعضای باند فروش اینترنتی گوشی تقلبی به طور تصادفی متوجه شد که وسط یک باند خرید و فروش اسلحه است. اکثر خرید و فروش‌های این باند از طریق شبکه‌های مجازی انجام می‌شد. در حالیکه فروش آنلاین یک سلاح اکثرا به معنی مشکل دار بودن آن سلاح است ولی جوانان بی تجربه با خرید ارزان قیمت، خود را به دردسر می‌اندازند.
خبرهای حوادث ایران به طرز چشمگیری با یک سلاح گرم همراه است؛ از ترور روحانی همدانی گرفته تا درگیری خیابانی در مقابل تئاتر شهر و حتی استفاده تفننی محسن افشانی، بازیگر، از اسلحه کمریِ ماکاروف روسی و یک سلاح سرد در ویدیوی «دابسمش» حساب شخصی خود که منجر به بازداشت او شد. حتی در درگیری‌های قومی و طایفه‌ای، به‌رغم اینکه این نزاع‌ها کاهش یافته‌اند ولی میزان کشته شدگان به دلیل استفاده از سلاح گرم افزایش داشته است. ویدیویی نیز در فضای مجازی فارسی زبان دست به دست می‌چرخد که حمل و نقل محموله‌های بزرگ مواد مخدر را توسط مردان سلاح به دست نشان می‌دهد.
سرهنگ تورج کاظمی، رئیس کمیته دفاعی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس اعلام کرد: «نمی‌توان قاچاق اسلحه را انکار کرد و لازم است که دستگاه‌های امنیتی و انتظامی برخورد جدی‌تری با قاچاق اسلحه داشته باشند چون دسترسی افراد غیر مجاز به اسلحه راحت است».
هرچند، سپاه پاسداران که امکان جلوگیری از این روند را دارد پیشتر، سازماندهی باندهای قاچاق سلاح را به دستگاه‌های اطلاعاتی غربی با هدف ایجاد ناامنی در کشور نسبت داده بود.
