تصاویر ماهواره‌ای از سایت غنی‌سازی نطنز حاکی از آن است که این سایت در حال انتقال به زیر زمین است. ماه گذشته نیز تصاویر ماهواره‌ای منتشر شده بود که نشان می‌داد در سایت نطنز عملیات ساخت و ساز زیرزمینی در جریان است. مقامات تهران نیز به روشنی ساخت و ساز تاسیسات هسته‌ای در دل کوه‌های نطنز را تایید کرده‌اند.

نیویورک‌تایمز با اشاره به اینکه از ۱۲ تیر امسال و پس از انفجار در نطنز، رصد عملیات ساخت‌و‌ساز و مرمت در این تاسیسات را آغاز کرده، می‌نویسد: «پس از این انفجار که به آتش‌سوزی در کارگاه مونتاژ سانتریفیوژهای کلیدی منجر شد، تحرک‌هایی در زمینه انتقال تاسیسات به زیر زمین درحال انجام است.»

هنوز روشن نیست که چه عامل یا عواملی به انفجار تیرماه در نطنز منتهی شد. شورای عالی امنیت ملی پیش‌تر در گزارشی گفته بود که می‌داند عامل انفجار چه بوده، اما بنا بر ملاحظات امنیتی اعلام نمی‌کند.

به گزارش این روزنامه آمریکایی اکنون ورودی‌های تونل برای ساخت و ساز زیرزمینی در سایت نطنز قابل مشاهده است. جفری لویس، کارشناسان کنترل تسلیحاتی در موسسه میدل‌بری پس از بررسی تصاویر ماهواره‌ای به این نتیجه رسیده است که تاسیسات جدید در زیر زمین برای مونتاژ سانتریفیوژها امن‌تر است و آنها را از حمله‌های هوایی حفظ می‌کند.

به گفته او حتی تلی از خاک نیز یک نشانه ساده از ساخت و ساز زیرزمینی است. مکانی که اندازه آن مشابه ساختمان مونتاژ سانتریفیوژ است که در تابستان منفجر شد.

پیش‌تر مقامات تهران نیز اعلام کرده بودند که تاسیسات مونتاژ سانتریفیوژها را به دل کوه‌ها منتقل می‌کنند. علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران روز سه‌شنبه گفته بود که کار احداث تاسیساتی مدرن‌تر در کوه‌های نطنز آغاز شده است.

گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز حاکی از آن است که ایران قصد دارد صدها سانتریفیوژ پیشرفته را با تاسیسات زیرزمینی منتقل کند که نقض برجام به‌شمار می‌رود. بر اساس این گزارش که نسخه‌ای از آن به دست رویترز رسیده، ایران می‌خواهد سه آبشار از نسل دوم سانتریفیوژهای پیشرفته در تاسیسات زیر زمین ایجاد کند.

تاسیساتی که به وضوح برای در امان ماندن از بمباران هوایی ایجاد شده است.

از سوی دیگر مجلس شورای اسلامی با ابلاغ قانون «اقدام راهبردی برایی لغو تحریم‌ها»، دولت را موظف به غنی‌سازی ۲۰ درصدی و فعال کردن سانتریفیوژهای پیشرفته کرده است. این قانون در صورتی که طرف‌های باقی‌مانده در برجام به تعهدات خود عمل نکنند، زمینه خروج از پروتکل الحاقی را فراهم می‌کند. بسیاری از بازرسی‌ها و اقدامات نظارتی آژانس بر برنامه‌های هسته‌ای ایران بر مبنای پروتکل الحاقی انجام می‌شود.

دولت روحانی این مصوبه مجلس را «مضر» خوانده و آن را مانع مذاکره برای لغو تحریم‌ها می‌داند. اما محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی می‌گوید، این مصوبه به لغو تحریم‌ها کمک می‌کند.