برنامه سراسری دسترخوان (سفره) ملی، پس از کش وقوس‌های فراوان و تنش میان قوه مجریه و مقننه، روز سه‌شنبه رسما در سراسر افغانستان آغاز شد.

مجیب الرحمن کریمی سرپرست وزارت توسعه روستا‌های افغانستان، با سفر به استان ننگرهار در شرق افغانستان، این برنامه را رسما در شهرستان چپرهار که تا چند ماه قبل ناامن‌ترین منطقه در شرق این کشور بود، آغاز کرد. آقای کریمی گفت که این برنامه در حدود پنج میلیون خانواده را که به تخمین ۹۰ درصد نفوس افغانستان است در بر می‌گیرد، تحت پوشش قرار خواهد داد. سرپرست وزارت توسعه روستا‌های افغانستان گفت: «این برنامه  در دو فاز صورت می‌گیرد. در فاز اول در حدود ۱.۶۷ میلیون خانواده در ۳۴ استان افغانستان، ۱۲۳ شهرستان و نزدیک به ۱۳ هزار روستا تحت پوشش این برنامه قرار خواهند گرفت. هزینه فاز اول برنامه دسترخوان ملی در حدود ۸۶ میلیون دلار می‌شود. همچنین به گفته آقای کریمی در فاز دوم این برنامه ۲.۵ میلیون خانواده تحت پوشش قرار خواهند گرفت که در ۳۴ استان، ۲۳۵ شهرستان و بیش از ۲۲ هزار روستا حضور دارند. هزینه فاز دوم این برنامه در حدود ۱۵۸ میلیون خواهد شد که در مجموع ۲۴۴ میلیون دلار آمریکا می‌شود.»

سرپرست وزارت توسعه روستا‌های افغانستان همچنین گفت هزینه این برنامه از طرف بانک جهانی حمایت شده است و تطبیق آن از سوی شورا‌های توسعه روستا که نهاد‌های مردمی است، صورت می‌گیرد. این برنامه به نحوی کمک بشردوستانه دولت افغانستان برای مردمی است که در جریان شیوع ویروس کرونا ضربه اقتصادی خورده‌اند.

آقای کریمی گفت: «هرچند این کمک نقش چندانی در بهتر شدن وضع زندگی مردم فقیر نخواهد داشت و همچنان سطح فقر را کاهش نمی‌دهد. اما می‌تواند برای مردم نادار افغانستان برای مدتی کمک هزینه باشد.» او گفت که برای این برنامه مردم افغانستان به چهار گروه طبقه‌بندی شدند که شامل متمولین، قشر متوسط، مردم فقیر و مردم خیلی فقیر است که به جز قشر متمول، سه گروه دیگر واجد گرفتن این کمک‌اند. برنامه دسترخوان ملی در اصل یک بسته کمک مواد غذایی به ارزش چهار هزار افغانی یا معادل ۵۰ دلار آمریکا برای هر خانواده است که شامل آرد، برنج، روغن، نخود، لوبیا و صابون است.

این برنامه در روستا‌های افغانستان از سوی وزارت توسعه روستا‌ها و در شهر‌ها از طرف شهرداری‌ها اجرا می‌شود. قرار بود این برنامه سه ماه قبل، در اواخر تابستان اجرا شود. اما به دلیل مخالفت مجلس نمایندگان این برنامه به تعویق افتاد. مجلس نمایندگان با اذعان به این که این برنامه احتمال فساد را برای نهاد‌ها میسر می‌کند، ان را با اکثریت آراء رد کرد. اما ریاست جمهوری با تاکید بر این که این برنامه یک برنامه بشردوستانه است، اجرای آن را الزامی دانست. 

وزیر توسعه روستا‌ها بر این باور است که بی‌اعتمادی مجلس نمایندگان به این برنامه به دلیل مشکلاتی است که در برنامه‌های قبلی کمک به مردم در دوران کرونا روی داده بود. قبل از برنامه دسترخوان ملی شهرداری‌های چند شهر بزرگ اقدام به توزیع نان رایگان برای مردم کرده بودند. تعدادی از رسانه‌ها گزارش دادند که در اجرای این برنامه فساد صورت گرفته و تنها شهرداری کابل در حدود هشتصد میلیون افغانی از این برنامه اختلاس کرده است. 

با این حال وزیر توسعه روستا می‌گوید: «این بار عملی کردن برنامه کار دولت نیست که اتهام فساد از سوی مجلس نمایندگان بر آن‌ها زده شده است. این بار مردم در چارچوب شورا‌های توسعه که در سراسر افغانستان برای اجرای پروژه‌های توسعه‌ای ایجاد شده بودند، کار را به پیش خواهند برد.» وزیر توسعه روستا‌ها می‌گوید وظیفه دولت این بار تنها ایجاد سهولت برای شورا‌ها است. خود مردم مستحق‌ها را تشخیص داده‌اند. خودشان فهرست آنان را تهیه کرده‌اند. خودشان کمیته‌های نظارت ایجاد کرده‌اند و خودشان هم مواد را از بازار خریده و توزیع می‌کنند. در این میان دولت صرفا ناظر اوضاع است و مراقب اجرای شفاف ان خواهد بود. 

هرچند کمک برنامه دسترخوان ملی در حد کوچک و ناچیزی است. اما به باور وزارت توسعه روستا‌ها، برای مردمی که روزانه کمتر از یک دلار درآمد دارند، این کمک بسیار بزرگ محسوب می‌شود.