اساسنامه جدید فدراسیون فوتبال ایران، حاوی تغییراتی است که قدرت کافی برای تحول در فدراسیون یا تغییر سنت‌های انتخابات را ندارد. حذف مدیران پیشین فدراسیون نیز به روش‌های دستوری، از خطر تعلیق خبر می‌دهد.

اساسنامه جدید فدراسیون در مجمع به تصویب رسید. اواخر بهمن ماه یا اوایل اسفند سال جاری، انتخابات فدراسیون فوتبال برگزار خواهد شد. طبق اساسنامه فدراسیون فوتبال، انتخابات باید ۷۰ روز پس از جلسه مجمع و هیات رئیسه برگزار شود. به زودی ثبت‌نام نامزدهای انتخابات آغاز می‌شود.

در اساسنامه جدید فدراسیون فوتبال، تعداد اعضا از ۷۵ به ۸۹ رسید و این منجر به افزایش تعداد حضور زنان، در مجمع شد. اما از ۱۲ پستی که به زنان عضو مجمع فدراسیون فوتبال سپرده شده، دو جایگاه در اختیار مردان است، چون مدیریت دو باشگاه فوتسال زنان را مردان برعهده دارند و زنان دو جایگاه در مجمع را از دست می‌دهند. تیم فوتبال ساحلی زنان در ایران نیز فعالیت ندارد و سرمربی و کاپیتان آن مشخص نیست که بتوانند عضو مجمع باشند. بنابراین از ۱۲ عضو زن، بازهم ۴ عضو از حق حضور در مجمع محروم‌ هستند و حضور زنان در مجمع جدید فدراسیون نسبت به گذشته تفاوت چشمگیری ندارد که بتواند در فوتبال زنان ایران تاثیر بگذارد.

در مجمع فدراسیون فوتبال، ۳۲ جایگاه به روسای هیات‌ها تعلق دارد که نقش چندانی در فوتبال حرفه‌ای ندارند و با نقشی اداری، در مهم‌ترین تصمیمات فوتبال ایران، صاحب بیشترین فرصت اعمال‌نظر می‌شوند. روسای هیات‌های فوتبال در استان‌ها، اغلب چهره‌های ناآشنا با ورزش هستند که با روابط سیاسی-محلی، در انتخاباتی که اغلب شائبه‌هایی درباره تقلب در آنها مطرح است، به ریاست می‌رسند. روابط آنها با فدراسیون فوتبال برای حفظ سمت، رای آنها را به سمت نامزدی می‌برد که در فدراسیون رییس یا نایب‌رییس است و می‌تواند به بقای آنها کمک کند.

مدیران عامل باشگاه‌ها که جمع موثر دیگری در مجمع هستند، به دلیل ساختار دولتی باشگاه‌ها از بین چهره‌های حرفه‌ای مدیریت ورزش انتخاب نمی‌شوند. در جمع مدیران ۱۶ باشگاه لیگ برتر، ۸ باشگاه از لیگ دسته اول، ۴ باشگاه از لیگ دسته دوم و ۱۰ باشگاه فوتسال و فوتبال ساحلی که عضو مجمع هستند و حق رای دارند، اغلب مدیرانی با سوابق کوتاه در مدیریت ورزش، فعالیت می‌کنند. بسیاری از آنها با فوتبال غریبه هستند و روابط درون‌سازمانی در یک صنعت یا نهاد دولتی، آنها را به مدیرعاملی یک باشگاه رسانده است، بدون آنکه تجربه و شناخت حرفه‌ای از فوتبال داشته باشند.

تعداد نمایندگان مربیان و بازیکنان و داوران مجمع در مقابل تعداد روسای هیات‌های فوتبال و مدیران باشگاه‌های دولتی، کم‌شمار است و در انتخابات چندان تعیین‌کننده نیست.

فیفا اگرچه تلاش کرد تا اساسنامه فدراسیون فوتبال اصلاح شود اما جریان‌هایی که تصمیم‌های مهم در فوتبال را به چهره‌های غریبه با فوتبال می‌سپارد، دور از چشم فیفا به کار خود مشغولند و فیفا نمی‌تواند تغییری در این روند ایجاد کند؛ بلکه به خواست مدیران فوتبال ایران مربوط است.

در اساسنامه جدید هنوز واژه «عمومی» پیشوند عبارت «غیردولتی» در تعریف فدراسیون فوتبال است. واژه عمومی در ادبیات حقوقی ایران، استقلال فدراسیون را زیر سوال می‌برد؛ نکته‌ای که فیفا به آن حساس است و یک سال برای اصلاح آن و مذاکره با نهادهای مرتبط دولتی در ایران، به فدراسیون ایران فرصت داده است.

اساسنامه فدراسیون فوتبال اگرچه در یک سال اخیر و طی روندی فرسایشی و طولانی اصلاح شد اما اصلاحات اساسنامه به رغم توجه به مواردی مثل حذف حق رای وزیر ورزش و جوانان، همچنان قدرت کافی برای ایجاد تحول جدی در فدراسیون فوتبال ندارد. این البته ناامیدکننده است؛ چراکه با همین اصلاحات حداقلی، پرونده اصلاح اساسنامه فدراسیون فوتبال بسته شده است؛ پرونده‌ای که در فوتبال ایران بسیار بحث‌برانگیز بود اما به اندازه وقت و انرژی‌ای که صرف کرد، چهره فوتبال ایران را متحول نخواهد کرد.

در آخرین مجمع فدراسیون فوتبال که به دلیل شیوع کرونا به صورت آنلاین برگزار شد، کمیته بدوی و کمیته استیناف انتخابات فدراسیون انتخاب شدند. در رای‌گیری برای انتخاب این کمیته‌های حساس در روند انتخابات آینده فدراسیون، مجمع، درباره نامزدها دقت و بررسی نکرد و کسانی برای این دو کمیته انتخاب شدند که نام‌های آشنایی در فوتبال ایران نیستند. در واقع، رییس و دبیر موقت فدراسیون، با چیدن چهره‌های مورد نظر خود در کمیته‌های انتخابات، مقدمات تاثیرگذاری در انتخابات ریاست فدراسیون فوتبال را فراهم کرده‌اند.

موضوع منع به کارگیری بازنشستگان در ورزش ایران، منجر به حذف تعدادی از مدیران شد. البته بارها با مجوزهای خاص، قانون  دور زده‌ شده و مدیران بازنشسته در ورزش مدیریت کرده‌اند. اما حالا در اساسنامه جدید این ممنوعیت دولتی پذیرفته نشده و فیفا مانعی برای حضور بازنشسته‌ها در فدراسیون فوتبال قرار نداده است. این موضوع به چالش جدید بین وزارت ورزش و جوانان و فدراسیون فوتبال تبدیل خواهد شد.

در روزهای اخیر، خبر رسیده بود که امضاکنندگان قرارداد با مارک ویلموتس، احتمالا به دلیل تخلفات آن قرارداد، اجازه شرکت در انتخابات فدراسیون فوتبال را ندارند. اما اینکه کدام نهاد این نامزدهای احتمالی را از انتخابات حذف می‌کند، مورد سوال است. اگرچه شاید موجب خوشوقتی جامعه فوتبال باشد که مدیران پیشین فدراسیون در انتخابات جدید حاضر نباشند و شانس حضور چهره‌های جدید بیشتر شود، اما مشخص نیست با اثبات اتهام‌ها درباره قرارداد ویلموتس، در کدام دادگاه، حضور امضاکنندگان آن قرارداد در انتخابات ممنوع می‌شود. از یاد نبریم که دستورهای اینچنینی در فوتبال می‌تواند به دخالت‌های غیرورزشی معنا شود و فیفا را به واکنش‌هایی مثل تعلیق فوتبال ایران وادار کند.