تردید امارات در مورد عضویت اوپک، نشانی از واقعیت‌ها و چالش‌ها

کدام عضو حاضر است برای جلوگیری از کاهش بهای نفت تولید خود را کاهش دهد؟

شاهزاده عبدالعزیز بن سلمان آل سعود ، وزیر انرژی عربستان سعودی در جلسه مجازی کشورهای عضو اوپک و کشورهای خارج از اوپک در میانه همه‌گیری ویروس کرونا - SPA / AFP

وزرای «اوپک پلاس» در تدارک اجلاس دو روزه سی نوامبر تا اول دسامبر، هفته دشواری در پیش رو دارند. از یک سو، کشورهای عضو مایل به جلوگیری از سقوط بهای نفت هستند که در درجه اول عامل توافق بر سر کاهش جمعی تولید بود و از سوی دیگر نگران از دست دادن سهم خود در بازارهای بین‌المللی و نیز مشکلات اقتصادی ناشی از محدودیت سهمیه تولیدشان. این مشکل اصلی کشورهایی است که عایداتشان بر صادرات نفت متکی است.

برای این کشورها، این شرایط با توجه به رقابت‌های موجود در عرضه نفت و محدودیت تقاضا این خطر را به وجود می‌آورد که نفت تبدیل به کالایی شود که در عمل به پایان عمر خود رسیده است.

گزارش‌های هفته جاری مبنی بر این که امارات متحده عربی، در خفا، این نکته را تحت بررسی دارد که آیا عضویت در اوپک در جهت منافع بلندمدت این کشور است یا نه، بر این مساله مهر تاکید می‌گذارد. جالب این جا است که به دنبال انتشار این خبر، شورای عالی نفت امارات متحده عربی (اس پی سی) اعلام کرد حوزه‌های نفتی جدیدی در این کشور کشف شده است. در این اعلامیه به کشف بالقوه ۲۲ میلیارد بشکه نفت اشاره شده است که از طریق منابعی جز چاه‌های معمول نفتی و با استفاده از فناوری‌های متفاوت قابل استخراج است. افزون بر این، دو میلیارد بشکه نفت از منابع معمول نفتی نیز کشف شده است که در مجموع ذخائر نفتی امارات را به ۱۰۷ میلیارد بشکه افزایش می‌دهد.

این کشفیات موقعیت امارات متحده عربی را به عنوان یک تولیدکننده نفتی تقویت می‌کند اما در عین حال این نگرانی را به وجود می‌آورد که منابع این کشور با تبعیت از محدودیت تولید و صادرات، مورد استفاده کافی قرار نگیرد.

اهداف نفتی امارات متحده عربی

شورای عالی نفت امارات متحده عربی علاوه بر اعلام کشف حوزه‌های جدید نفتی، یک برنامه توسعه نفت و گاز را نیز به مبلغ ۱۲۲ میلیارد دلار تصویب کرد. سرمایه‌گذاری روی این برنامه شامل توسعه و رشد تولید، پالایش و فروش نفت ظرف پنج سال آینده است. این اقدام با برنامه شرکت ملی نفت ابوظبی (ادناک) در جهت افزایش تولید نفت این امیرنشین تا پنج میلیون بشکه در روز تا سال ۲۰۳۰ مطابقت دارد. امارات متحده عربی در حال حاضر روزانه چهار میلیون بشکه نفت تولید می‌کند.

اما در چارچوب توافق اعضای «اوپک پلاس»، در حال حاضر سهمیه تولید امارات متحده عربی از ۲.۶ میلیون بشکه در روز تجاوز نمی‌کند. چالش در پیش رو برای امارات متحده عربی این است که چگونه می‌تواند میان اهدافش برای افزایش تولید و تعهداتش پیرامون محدودیت‌هایی که از سوی «اوپک پلاس» تعیین شده، در بازارهایی که به گونه‌ای فزاینده برای تولیدکنندگان رقابتی می‌شود، تعادل برقرار کند. بنابراین منطقی است که مقامات امارات متحده عربی این سؤال را مدنظر قرار دهند که آیا ادامه عضویت در اوپک به نحو احسن حامی منافع بلندمدت این کشور است یا نه. این به ویژه در شرایط کنونی که افق بازارهای نفتی تیره و تاریک است، نیاز به تولید عایدات ناشی از منابع نفتی را تشدید می‌کند.

اجلاس آتی «اوپک پلاس»

در حال حاضر، امارات متحده عربی به عضویت در اوپک و توافق بر سر میزان تولید متعهد بوده و به اهمیت همبستگی گروه به منظور ثبات بازار واقف است. در واقع ادامه همه‌گیری کووید-۱۹ همچنان از بهبود تقاضای نفت جلوگیری کرده است و نیاز به دخالت بیشتر «اوپک پلاس» را برای اجتناب از سقوط بازار افزایش می‌دهد. کشورهای عضو «اوپک پلاس» با این واقعیت تلخ رویارویند که به رغم طرح‌های اصلی برای کاهش مجموع تولید به میزان ۵.۸ میلیون بشکه در روز، اینک ناچارند کاهش تولید جاری را که ۷.۷ میلیون بشکه در روز است تمدید کنند یا حتی افزایش دهند. اما سؤال اینجاست که کدامیک از أعضاء آماده چنین فداکاری است؟

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

فرض بر این است که رشته‌های میان عربستان سعودی و امارات متحده عربی از استحکام کافی برای همگنی راهبردی تولید و تعهدشان به «اوپک پلاس» برخوردار است. با وجود این، تحولات اخیر در امارات می‌تواند به عنوان مانوری برای تقویت اهرم این کشور در مذاکرات هفته آینده «اوپک پلاس» تلقی شود که کشورهایی را که از محدودیت سهمیه تولید سازمان تبعیت نکرده‌اند، مجبور کند میزان تولیداتشان را کاهش دهند.

در حال حاضر امارات متحده عربی مقدار ۱.۴ میلیون بشکه در روز از قابلیت تولیدش کاسته تا به کاهش‌های درنظرگرفته شده از سوی «اوپک پلاس» تاسی کند. اگر محدودیت تولید «اوپک پلاس» تمدید شود، امارات ممکن است از این نکته برای تحت فشار گذاشتن دیگر کشورها برای کاهش تولیداتشان استفاده کند. در واقع، اظهارات اخیر سهیل المزروعی، وزیر انرژی امارات که از اعضای «اوپک پلاس» خواسته است تا پیش از هرگونه تغییر در برنامه‌های جاری محدودیت سهمیه‌هایشان را اعمال کنند، حاکی از همین نکته است.

نکته مطرح دیگر نحوه برخورد با کشورهایی نظیر لیبی است. لیبی از محدودیت سهمیه تولید «اوپک پلاس» مستثنی است اما به دنبال برقراری آتش‌بس که به بازگشایی میدان‌ها و بنادر نفتی این کشور انجامید، به سرعت میزان تولید خود را به بیش از یک میلیون بشکه در روز افزایش می‌دهد. بی‌تردید اجلاس آتی «اوپک پلاس» دشوار و پیچیده خواهد بود اما تصمیم به ادامه محدودیت تولید برای اجتناب از افت شدید بهای نفت، ضروری است.

بیشتر از اقتصاد