شهرداری کابل کار تخریب بنای سینما پارک در پایتخت افغانستان را شروع کرده است اما این اقدام جنجال‌برانگیز، با واکنش‌های گسترده فعالان فرهنگی و سینماگران مواجه شده است.

سینما پارک که در پارک شهرنو کابل موقعیت دارد، از سینماهای عمده کشور محسوب می‌شود اما بی‌مهری به «هنر هفتم» عمارت سینما پارک را در آستانه فروپاشی و محوطه آن را به محل تجمع معتادان مواد مخدر تبدیل کرده است.

شهرداری کابل دیروز یکشنبه نخستین گام‌ها را برای ویرانی این ساختمان برداشت و صندلی‌های تالار را برداشت و پرده نمایش سینما را هم پایین کشید.

خسرو روزبه، مسؤول پروژه جدید می‌گوید که شش نفر کار تخریب را آغاز کرده‌اند.

سمیرا رسا، سخنگوی شهرداری کابل هم گفت از آن جایی که امکان بازسازی این سینما وجود ندارد، شهرداری کابل پیشنهاد داده است که در آن مکان مرکز فرهنگی جدیدی بنا شود.

اما این پیشنهاد شهرداری کابل برای دست‌اندرکاران هنر سینمای افغانستان که در این اواخر تازه شاهد جرقه‌های جدید بوده است، راضی‌ککنده نیست.

صدیق برمک، کارگردان شناخته شده افغانستان در توییتی انتقادی نوشت: «یک فکر و اندیشه ویران فقط به فکر ویرانی است. از یک فرهنگ ویران که بیایی فرهنگ ویرانی را ترویج می‌دهی. از یک ذهن ویران که بیایی تفکر ویرانی را ترویج می‌دهی. با یک عملکرد و تفکر ویران چه باید کرد؟»

صحرا کریمی، رئیس نهاد دولتی «افغان فیلم» نیز موضعی انتقادی گرفت و  به پیکار هشتگ «سینما پارک را ویران نکنید» پیوست.

و انتقاد دیگر از دکتر احمدناصر سرمست، رییس موسسه ملی موسیقی أفغانستان نیز تاکید دارد: «تخریب سینما و هر بنای فرهنگی در شرایط کنونی که فرهنگ‌ستیزی بیداد می‌کند به نفع نیروهای واپس‌گرا و فرهنگ‌ستیز است.»

شاید اشاره آقای سرمست به گروه‌های تندرو باشد که سر سازش با فیلم و سینما ندارند. شرایط سیاسی افغانستان به شدت تحت تاثیر مذاکرات صلح با گروه طالبان و احتمال بازگشت آن‌ها به قدرت قرار گرفته است. طالبان در گذشته تمام سینماها را تعطیل و هنرمندان را از کار انداخت. تولید، نمایش و دیدن فیلم غیرقانونی اعلام شده بود.

این اقدام دولت در تخریب یک بنای تاریخی بار دیگر تاریخ تلخ گذشته را برای بسیاری زنده کرده است. هرچند برخی نیز نگران مصادره زمین ارزشمند سینما پارک و فروش آن به تاجرانی هستند که با اتکا به نفوذ و روابطشان از قراردادهای فاسد با دولت سود می‌برند.

با این حال، امرالله صالح معاون اول رئیس جمهوری کشور این نگرانی‌ها را به جا نمی‌داند.

او در پاسخ به انتقادها نوشت: «به جای سینمای پارک سالن عروسی ساخته نخواهد شد. برج ساخته نخواهد شد. به تجار پاک و یا ناپاک فروخته نخواهد شد. غرفه‌های غذای سردستی گذاشته نخواهد شد.»

او اطمینان می‌دهد: «به جای سینمای پارک، محل فرهنگی که در آن نشست‌های فرهنگی در بهترین وجه آن برگزار گردد ساخته خواهد شد. جایی که شهروندان کابل اعم از زن و مرد در رفتن به آن عار نداشته باشند و از حضور در آن لذت معنوی ببرند و تمام امکانات شهری و مدنی در آن فراهم باشد. آخرین باری که در تعمیر کنونی خانواده‌ای به دیدن فیلم رفته بود دوره داوود خان شهید بود و شاید قبل آن. این محل متروک از سال ۱۳۷۲ تا حال محل فروش مواد مخدر و استراحت معتادین بود. من بنای سینما را نه بلکه یک متروکه‌ای معتادین را ویران می‌کنم.»

سابقه هنر سینما در افغانستان به اوایل سده بیستم میلادی برمی‌گردد. اما هنر هفتم از همان ابتدا با موانع و مشکلاتی در این کشور سنتی مواجه شد. حلقه‌های قدرتمند دولتی و گروه‌های مذهبی دل خوشی با راه یافتن سینما به افغانستان نداشتند. از این رو سینمای افغانستان در مقایسه با سینماهای کشورهای منطقه مانند ایران و هند و پاکستان، خیلی عقب افتاده است.

تمام سینماهای کشور امروز چنان در وضع نابه‌سامانی قرار دارند که هیچ زنی جرات نمی‌کند برای فیلم دیدن برود.

اولین فیلم در افغانستان در پغمان اکران شد. بعد به دستور امان‌الله خان شاه اصلاح‌طلب افغانستان اولین سینما در شهر کهنۀ کابل ساخته و افتتاح شد که به نام سینما بهزاد فعالیت می‌کرد. «عشق و دوستی» نیز اولین فیلم ساخته أفغانستان است که کار لطیف رشید است. این فیلم در سال ۱۹۴۶ ساخته شد.

عشق و دوستی اکنون «میوه ممنوعه» برای بسیاری شده است و در سینماها هم سال‌ها است به سبب نبود امکانات و رفاه لازم به روی خانواده‌ها و زنان بسته است.