اگر طراحان و معماران بازسازی «محراب پرگامونِ» موزه برلین آلمان، در آغاز قرن بیستم می‌دانستند که در سال ۲۰۲۰، این مکان مقدس عهد عتیق به میدان شلتاق‌بازی‌های گروه راست‌گرای طرفدار تئوری توطئه در پیوند با بروز کرونا می‌شود، قطعا هنگام مرمت آثار هنری به‌جا مانده از قرن دوم پیش از میلاد مسیح آن، تدابیر موثرتری به‌کار می‌گرفتند. موزه‌های چند شهر آلمان از اوایل ماه ژوئیه سال جاری، به محل تخلیه نفرت و خشم خرابکار یا خرابکارانی بدل شده است که تخریب گنجینه‌های هنری تمدن بشری را به عنوان بهترین راه اعلام مخالفت خود با شیوه‌های دولتی مبارزه با گسترش بی‌رویه این ویروس می‌دانند. تازه‌ترین نمونه آن، آسیب‌رسانی به ۶۳ اثر باارزش در موزه پرگامون در روز سوم اکتبر، روز تاریخی اتحاد دو آلمان است. در این حمله تعداد زیادی تابوت منقوش‌شده مصر باستان، تندیس‌های سنگی و نقاشی‌هایی از قرن ۱۹ میلادی در اثر پاشیده شدن مایعی روغنی، لکه‌دار شده یا آسیب‌دیده‌اند. در مورد ترکیبات محلول مخرب و این که خرابکاران از چه وسیله یا وسیله‌هایی استفاده کرده‌اند، داده‌هایی در دست نیست. بر اساس اطلاعات پلیس، خرابکاری باید بین ساعت ۱۰ صبح و ۶ بعدا‌ز‌ظهر صورت گرفته باشد.
گمانه‌زنی‌های قابل پی‌گیری
پلیس جنایی برلین که علیه فرد یا افراد ناشناس به اتهام «تخریب آثار آیینی دوره آنتیک» پرونده‌ای گشوده است، نه تنها وجه مشترکی میان آثار تخریب‌شده نمی‌بیند که حاوی پیام واحدی باشد، بلکه موضع صریحی در خصوص ارتباط میان طرفداران تئوری توطئه و حمله به اشیاء عتیقه موزه، اتخاذ نمی‌کند. سخن‌گوی پلیس در کنفرانسی رسانه‌ای، با تاکید بر این که «دلیل خرابکاری هنوز روشن نیست»، اطمینان می‌دهد که ماموران هر چند «نامه‌ای که گواه چیزی مثل آن [وجود ارتباط] باشد»، نیافته‌اند، اما موضوع را از «همه جهات» تحت تحقیق قرار خواهند داد.
احتمال آن که پلیس آلمان محتوای پرونده را از هر نظر بررسی کند، کم نیست. اما از سوی دیگر، احتمال آن که نتایج به دست‌آمده را مرحله به مرحله با رسانه‌ها و افکار عمومی در میان بگذارد، بسیار اندک است. این نهاد امنیتی که اصولا به خسّت در دادن اطلاعاتِ بدون ارائه مدرک و دلیلِ محکمه‌پسند و احتیاط‌‌کاری فراوان شهرت دارد، خبر تخریب ۶۳ اثر تاریخی را هم دو هفته پس از وقوع آن تایید کرد؛ آن هم پس از انتشار گزارشی از سوی دو رسانه معتبر آلمان، «دی‌تسایت» و «رادیو آلمان» (دویچلند فونک)، در پاسخ به سوال خبرنگاری که از سخن‌گوی پلیس درباره صحت و سُقم مطالب منتشرشده آن‌ها، کنکاش کرده بود. پلیس و مدیران موزه‌ها، دلیل رسمی تاخیر در انتشار خبر را در دو نکته خلاصه می‌کنند: رعایت حال صاحبان اصلی برخی از آثار که اموال نفیس خود را برای نمایش همگانی در اختیار موزه‌ها گذاشته بودند، و مخفی‌نگاه‌داشتن اقدامات پلیس در جهت ردیابی خرابکار یا خرابکاران.
ارتباط انکارناپذیر
روزنامه‌ها و رادیوهای سراسری آلمان، برعکس دستگاه امنیتی این کشور، ارتباط واضح و تعیین‌کننده‌ای میان «حمله نفرت‌انگیز» به آثار تمدن بشری در موزه‌های برلین و نظریه‌پردازان تئوری توطئه یافته‌اند. خبرنگاران هفته‌نامه «دی‌تسایت» و «رادیو آلمان» از جمله، احتمال این که آتیلا هیلدمن، یکی از راست‌گرایان و مبلغانِ بنام «کیوانان» (QAnon) در آلمان، می‌تواند با انتشار مطالب واهی در کانال تلگرامی خود خرابکار یا خرابکاران را به ارتکاب این جنایت هدایت کرده باشد، منتفی نمی‌دانند. آن‌ها به عنوان دلیل، موارد زیر را مطرح می‌کنند:
هیلدمن از جمله در ماه‌های اوت و سپتامبر در کانال تلگرام خود نوشته بود که «تاج و تخت شیطان» در «موزه پرگامون» برلین قرار دارد و از زمان تعطیل‌شدن این مرکز به دلیل اعمال محدودیت‌های دولتی برای جلوگیری از شیوع گسترده‌تر کرونا، یعنی ماه مارس، به مرکز «شیطان‌پرستان جهانی و جنایتکاران کرونایی» تبدیل شده است. به نوشته هیلدمن، شیطان‌پرستان «شب‌ها در این مرکز، انسان‌ها را قربانی و به کودکان تعدی می‌کنند.» این سرآشپز که با انتشار دستورهای غذایی برای گیاه‌خواران (وگان) به شهرت رسیده است، آنگلا مرکل، صدر اعظم آلمان، را «شیطان‌پرست» می‌خواند و در پیوند با مراسم شبانه این فرقه در محراب پرگامون، برای او نیز نقشی در نظر می‌گیرد. به زعم هیلدمن، اجرای نقش برای صدراعظم آلمان چندان دشوار نیست. چون «محل زندگی مرکل، [که مقر حکومت باشد] در نزدیکی موزه پرگامون است». هر چند این بخش از نوشته‌های هیلدمن مدتی است از کانال تلگرام او پاک شده، با این حال این آشپز ۳۹ ساله به تبلیغ در باره تئوری توطئه خود، حتی پس از رسانه‌ای‌شدن حمله به آثار هنری در سوم اکتبر، ادامه داده است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
«ضربه سریع» سرآشپز
نام آتیلا هیلدمن به عنوان یکی از رهبران گروه‌های مخالف اقدامات دولتی برای محدودکردن دامنه شیوع کرونا با افزایش پی‌آمدهای منفی اقتصادی و اجتماعی و خسارت‌های جانی ناشی از آن که زمینه‌ساز گسترش جوّ افراطی است، بر سر زبان‌ها افتاد. او تا کنون گردهم‌آیی‌های بسیاری علیه تصمیمات دولتی ترتیب داده است که با شایعه‌پراکنی، انتشار نظریه‌های واهی و اکاذیت همراه بوده‌اند و در آن‌ها، از جمله راست‌گرایان افراطی، و گروه‌های نژادپرست و هواداران «کیوانان» در آلمان، با شعارها، پلاکاردها و پرچم‌های رایش سوم و نازی‌های نو و کهنه شرکت داشته‌اند و با نیروهای امنیتی درگیر شده‌اند. کانون این گردهم‌آیی‌ها در چند ماه گذشته، به ابتکار هیلدمن به «جزیره موزه‌ها»، در مرکز تاریخی شهر برلین، منتقل شده بود. آخرین تظاهرات این گروه که در ماه ژوئن سال جاری روی پله‌های «موزه قدیمی» جزیره برگزار شد، به درگیری شدید با پلیس انجامید. از آن پس، برپایی حرکت‌های اعتراضی در «جزیره موزه‌ها» ممنوع است.
هیلدمن همچنین در ماه اوت، فراخوان تخریب «موزه پرگامون» را در کانال تلگرام خود منتشر کرده بود. به نوشته او، این حرکت می‌تواند «با یک ضربه سریع» بشر را آزاد کند. بنا به گزارش رادیو آلمان، روز ۲۳ اوت رهنمود تحریک‌کننده دیگری از او در پیام‌رسان یادشده به مضمون زیر منتشر شد: «روز شنبه این مقدس‌ترین مکان شیطان‌پرستان باید تخریب شود. این موزه پرگامون و این معبد سَروَر بزرگ! این منبع تمام شرارت‌ها روی زمین است.»
در حال حاضر پلیس جنایی شهرهای برلین و کوتبوس، مشغول تحقیق و گردآوری مدارک محکمه‌پسند علیه آتیلا هیلدمن هستند.
عبادت‌گاه ایزدان المپ‌نشین
محراب عظیم پرگامون که چندی است به کانون روایت‌های توطئه‌آمیز بی‌پایه بدل شده، در اصل در سده دوم پیش از میلاد در زمان سلطنت پادشاه «اومنس دوم» در شهر پرگامون (در ترکیه کنونی) ساخته شده است. کارل هومن، یک باستان‌شناس آلمانی، که در سال ۱۸۷۸ کار کاوش در آن شهر را آغاز کرد، سال‌ها بعد به کشف بخش‌هایی از این عبادت‌گاه عظیم دست یافت. چندین ستون و تندیس‌های سنگی رونمای محراب که ۹۱ متر طول و ۲۰۴ متر ارتفاع دارد، از جمله آن بخش‌ها بودند. بر روی آن تخته‌سنگ‌ها، صحنه‌های تکان‌دهنده نبرد میان دوازده ایزد المپ‌نشین و هیولاهای کُهن کارشده است که بیش از صد مجسمه بزرگ‌تر از قامت انسان را، در حال جنگ با غول‌ها، در برمی‌گیرد.
کارل هومن بخشی از بقایای این آثار را با موافقت دولت وقت، به برلین منتقل کرد و زمینه ساختن بنایی درخور برای نگاه‌داری شاهکارهای معماری و هنر عصر عتیق فراهم آورد. این بنا که بعدها گسترش یافت و به «موزه پرگامون» کنونی بدل شد، از اوایل قرن بیستم مکان اصلی نمایش یادگارهای تمدن بشری است و هر سال، دست‌کم یک میلیون بازدیدکننده را به خود جلب می‌کند. در حال حاضر، بخش محراب آن به دلیل انجام تعمیرها و مرمت‌های لازم تا سال ۲۰۲۳ تعطیل است.
«جزیره موزه»های برلین
«موزه پرگامون» تنها بنایی نیست که در «جزیره موزه»های برلین واقع شده است. این جزیره که میان دو شاخه رود «اشپره» ساخته شده است، ۵ موزه دیگر را نیز در بر می‌گیرد: موزه قدیم، موزه بُده، گالری ملی قدیم، موزه جدید و گالری «جیمز سیمون.»
در این مجموعه بی‌نظیر که از سال ۱۹۹۹ به عنوان میراث فرهنگی جهانی یونسکو به ثبت رسیده است، آثار هنری و فرهنگی ملت‌ها و کشورهای گوناگون در طول تاریخ، از جمله آثار گران‌بهای یونان باستان، مصر باستان، جهان اسلام و آثاری از عصر هلنیسم، آسوریان، بابل و ایران باستان، گردآوری شده است.
گذشته از «موزه پرگامون»، «موزه قدیم» این جزیره نیز در روز ۲۴ اکتبر، مورد تعدی فرد یا افراد ناشناسی قرار گرفت و حوض بزرگ گرانیتی نصب شده در محوطه باز آن با محلولی بی‌رنگ و روغنی آسیب دید. به گفته مسئولان موزه وِوِلزبورگ که در ایالت نوردراین-وستفالن در غرب آلمان واقع است، در ماه ژوئیه سال جاری، ۵۰ اثر تاریخی موزه نیز به روش مشابهی تخریب شده است.
پلیس جنایی آلمان، نزدیک به ۳ ماه است که درباره این حملات بحث‌برانگیز تحقیق می‌کند.
