ایرج حریرچی، رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین می‌گوید که جمهوری اسلامی در سال جاری در خوشبینانه‌ترین حالت تنها ۳۵ میلیارد دلار صادرات نفتی و غیرنفتی خواهد داشت.

او در گفتگو با خبرگزاری ایلنا گفت که مصارف ارزی ضروری ایران سالیانه ۵۰ میلیارد دلار است که هم‌اکنون تنها برای ۳۵ میلیارد دلار آن ارز وجود دارد: « پیش‌بینی می‌‌شود درآمد نفتی ما در سال جاری و در بهترین حالت پنج میلیارد دلار باشد و آمار شش ماهه هم نشان می‌دهد تا پایان سال احتمالا ۳۰ میلیارد دلار درآمد حاصل از صادرات غیرنفتی داشته باشیم، در صورتی که این رقم در سال گذشته به ۴۰ میلیارد دلار می‌رسید. در نتیجه در سال جاری و در بهترین حالت ۳۵ تا ۴۰ میلیارد دلار درآمد ارزی خواهیم داشت در صورتی‌که مصارف ارزی ما در صرفه‌جویانه‌ترین حالت بالای ۵۰ میلیارد دلار است.»

از اردیبهشت سال ۱۳۹۷ و پس از خروج آمریکا از برجام، ایران با دشواری‌های فراوانی برای صادرات نفت و دیگر محصولات و بازگرداندن ارزهایش مواجه شده است. کاهش دسترسی جمهوری اسلامی به منابع ارزی سبب شده است که قیمت دلار و یورو به نسبت فروردین ۹۷، پنج برابر شود.

آقای حریرچی همچنین گفت که ایران در سال‌های گذشته به طور متوسط ۱۵۰ میلیارد دلار درآمد ارزی داشته است که هم‌اکنون این درآمد با کاهش ۱۱۵ میلیارد دلاری به ۳۵ میلیارد دلار کاهش یافته است: « در سال‌هایی که درآمد ارزی مناسب و خوب داشتیم؛ نزدیک به ۱۲۰ میلیارد دلار فروش سالانه نفت و ۳۰ میلیارد دلار صادرات غیرنفتی، یعنی در مجموع ۱۵۰ میلیارد دلار درآمد ارزی نصیب کشور می‌شد، اما در سال‌های اخیر به دلیل تحریم نفت و پایین آمدن قیمت آن، درآمد نفتی ما هم کاهش چشمگیری پیدا کرد.»

ایران در سال‌های گذشته بخشی از مازاد درآمد حاصل از  فروش نفتش را در صندوقی بین‌نسلی به نام «صندوق توسعه ملی» پس‌انداز کرده بود. پس از بازگشت تحریم‌های آمریکا در سال ۹۷، منابع این صندوق به صورت گسترده برای تامین نیازهای ارزی و همچنین مقابله با کسری بودجه مصرف شده است.

تابستان سال گذشته شورای عالی هماهنگی اقتصادی متشکل از روسای سه‌قوه برای مقابله با کسری بودجه ۱۵۰ هزار میلیارد تومانی بودجه سال ۹۸، مصوب کردند که از منابع صندوق توسعه ملی و چاپ اوراق قرضه جدید استفاده شود.

همچنین تنها در سال ۱۳۹۷، حدود ۱۸ میلیارد دلار از منابع این صندوق برای کنترل نرخ ارز مصرف شد.

امسال نیز با توجه به کسری بودجه حدود ۲۵۰ هزار میلیاردتومانی، از منابع این صندوق به‌صورت گسترده برای تامین هزینه‌های عمومی دولت استفاده شده است.

گرچه رقم دقیق موجودی صندوق توسعه ملی محرمانه است ولی برداشت بی‌رویه از منابع این صندوق سبب شده که این پشتوانه ارزی که قرار بود برای نسل‌های آینده مصرف شود، رو به پایان باشد.

آقای حریرچی در توصیف وضعیت فعلی گفته که در صورتی که تحولی بزرگ در صادرات ایران رخ ندهد، سال آینده با بحران ارزی بزرگی روبه‌رو خواهیم شد: «شرایط ایجاب می کند سیاست‌های صرفه جویانه در پیش بگیریم تا با درآمدهای ارزی موجود و به هر طریقی ممکن تا پایان سال امور مدیریت شود، اما متاسفانه دخل با خرج‌مان همخوانی ندارد. باید توجه داشت که بخشی از طلب‌های پیشین دولت وصول و از آن استفاده می‌شود و هنوز امیدواریم ارزهای حاصل از صادرات‌ سال‌های گذشته نیز برگردانده شوند و سال جاری را به این شکل پشت سر بگذاریم. اگر نتوانیم برای سال‌های آتی تغییری در صادرات ایجاد و دو برابر رقم کنونی داشته باشیم، با بحران ارزی مواجه می‌شویم.»