درگیری خونین میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان، باعث شد ارمنستان حکومت نظامی اعلام کند و دستور بسیج کامل ارتش خود را صادر کند؛ اقدامی که به هشدار ترکیه «کل منطقه را به آتش» خواهد کشید. 

هر دو طرف ادعا می‌کنند که طرف دیگر اولین حمله را در منطقه ناگورنو قره‌باغ که از گذشته مورد نزاع دو کشور بوده، شروع کرده است. ارمنستان می‌گوید نیروهای نظامی این کشور در پاسخ به حمله هوایی آذربایجان به کشورشان، با شلیک به یک هلیکوپتر آذربایجان آن را سرنگون کردند، و سه تانک آذربایجان را هم  نابود کردند.

در مقابل، آذربایجان می‌گوید که صرفا به تیراندازی نیروهای ارمنی پاسخ داده است. باکو  در واکنش به اوج گیر تشنج میان دو کشور گفت که نیازی به تجهیز کامل نیروهای نظامی خود ندارد، چرا که ارتش این کشور هم اینک نیز کاملا تجهیز و آماده است.

گروه‌های مدافع حقوق بشر ارمنستان می‌گویند یک زن و یک کودک در حمله هوایی آذربایجان کشته شدند، و در آن سو،  باکو ادعا می‌کند که چند نفر از اتباعش کشته و شش نفر مجروح شده‌اند.

دولت ناگورنو قره‌باغ -- منطقه‌ای عمدتا ارمنی‌نشین در داخل خاک آذربایجان که در سال ۱۹۹۱ استقلال خود را اعلام کرد -- خبر داد که ۱۰  سرباز این کشور کشته شده‌اند و به همین دلیل  با اعلام حکومت نظامی، از مردان کشور خواست به ارتش ملحق شوند و از شهروندان عادی منطقه خواست پناه بگیرند.

روسیه، ترکیه و فرانسه خواستار تنش‌زدایی سریع بین دو کشور شده‌اند، چرا که نگرانی بروز جنگی در قفقاز جنوبی مطرح است که محل عبور لوله‌های نفت خام و گاز طبیعی و انتقال آن به بازارهای جهانی است.

سرگی لاورف، وزیر امور خارجه روسیه، که کشورش طی دهه‌ها نقش میانجی در درگیری میان ارمنستان اکثرا مسیحی‌نشین و آذربایجان عمدتا مسلمان‌نشین ایفا کرده است، در تماس تلفنی با همتایان خود در ارمنستان، آذربایجان و ترکیه، از طرف های درگیر خواست به سرعت آتش‌بس اعلام کنند و پای میز مذاکره بروند.

در همین حال، ترکیه طرف آذربایجان را گرفت. رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه، از شهروندان ارمنستان خواست «سرنوشت آینده خود را علیه رهبران‌شان به دست بگیرند، چرا که این رهبران دارند آنان را به ورطه بحرانی فاجعه‌آمیز می‌کشند و از شهروندان مانند عروسک خیمه شب‌بازی سوءاستفاده می‌کنند.»

هولوسی آکار، وزیر دفاع ترکیه، گفت: «بزرگ‌ترین مانع بر سر راه صلح و ثبات در منطقه قفقاز، رفتار خصمانه ارمنستان است که باید به سرعت این رفتار را کنار گذارد، وگرنه باعث به آتش کشیدن کل منطقه خواهد شد.» او افزود، آنکارا از باکو با بهره‌گیری از «تمام منابع خود» حمایت خواهد کرد.

فرانسه از هر دو کشور خواست به سرعت گفت‌وگوها را آغاز کنند و پاپ هم با درخواستی مشابه، گفت که برای صلح دعا می‌کند.

وزارت دفاع ارمنستان گفت که حمله باکو به شهرک‌نشینان ارمنی، از جمله ساکنان استپانکارت، مرکز ناگورنو-قره باغ، بامداد یکشنبه آغاز شد. مقامات نظامی گفتند تمام سرنشینان هلیکوپتر سرنگون شده از حادثه جان سالم به در برده‌اند.

وزیر دفاع ارمنستان در بیانیه ای اعلام کرد: «واکنش ما در تناسب خواهد بود. رهبری سیاسی و نظامی آذربایجان مسئول کامل وضعیت جاری است.»

به گزارش خبرگزاری های روسیه، وزارت دفاع آذربایجان در پاسخ گفت که عملیاتی نظامی را در منطقه مرزی شروع کرده است. این منطقه بدون سکنه به شدت مین‌گذاری شده و قلمرو نیروهای مورد حمایت ارمنستان را از سربازان آذربایجانی  جدا می‌کند.

دو کشور که سابقا جزئی از اتحاد جماهیر شوروی بودند، تقریبا سه دهه است که بر سر منطقه آذربایجانی ناگورنو قره‌باغ که اکثرا ارمنی‌نشین است، درگیرند. مناقشات در مناطق مرزی  طی ماه‌های اخیر شدت یافته است.

وزارت امور خارجه آذربایجان «تجاوز رهبری سیاسی نظامی آذربایجان» را محکوم کرد و گفت که ارمنستان واکنش سیاسی و نظامی درخوری را نشان خواهد داد.

وزارت دفاع آذربایجان بامداد یکشنبه در تارنمای رسمی خود نوشت: «نیروهای نظامی ما عملیاتی را در واکنش به حمله دشمن در خط مقدم به راه انداخته‌اند.»

در این اطلاعیه آمده بود: «به منظور جلوگیری از اقدامات نظامی ارتش ارمنستان و برای پاسداری از امنیت شهروندان، فرماندهی ارتش آذربایجان تصمیم گرفته است عملیاتی را برای واکنش به حمله دشمن در خط مقدم آغاز کند. واحدهای پیاده نظام و تانک‌های ما با پشتیبانی واحد‌های توپخانه و موشکی، نیروی هوایی و پهپاد، شمار زیادی نیروهای ارمنی، تسلیحات و تجهیزات نظامی این کشور را در خطوط مقدم و داخل مناطق دفاعی ما شناسایی و نابود کرده‌اند.»

بنا بر این اطلاعیه، «طبق اطلاعات دریافت شده، ۱۲ موشک ضدهوایی سامانه دفاعی نیروی هوایی ارمنستان در نقاط مختلف ردیابی و نابود شدند. یک هلیکوپتر جنگی نیروی هوایی آذربایجان که به سمت تارتار در حرکت بود، مورد اصابت این موشک‌ها قرار گرفت و سرنگون شد، اما تمام سرنشینان آن زنده هستند. واکنش سریع ارتش ما به حملات دشمن ادامه خواهد داشت.»

گزارش ایندیپندنت در ماه اوت حاکی از آن بود که ایروان و باکو گرم مسابقه تسلیحاتی اند و هر یک علنا اذغان کرده است که جنگنده های سوخو 30ام روسی  را به قیمت ۳۹ میلیون پوند بر هر فروند خریده است.

آرتاک بگلریان، دادستان حقوق بشر در منطقه ناگورنو قره‌باغ، با اشاره به آمار تلفات و مجروحان این حمله، در توییتی نوشت: «یک زن و یک کودک کشته شدند.» و افزود: «همچنین بعضی از مدارس نیز هدف حمله قرار گرفته‌اند و شهروندان عادی دیگری نیز جان باخته‌اند.»

درگیری ظاهرا بی پایان ارمنستان و آذربایجان ریشه در طرح‌های مهندسی اجتماعی کمونیست‌ها طی یک قرن گذشته دارد. تنش‌های قومی و ملیتی، به بروز جنگی تمام‌عیار در فاصله سال‌های ۱۹۹۲ تا ۱۹۹۴ بین دو کشور تازه استقلال یافته بر سر منطقه ناگورنو قره‌باغ منجر شد. این منطقه که در خشکی محصور است، شامل ۱۷۰۰ مایل مربع در قلمرو تحت کنترل ارمنستان است که حدود ۳ میلیون نفر جمعیت دارد، اما کاملا تحت محاصره کشور آذربایجان با ۹ میلیون جمعیت است که ادعای حاکمیت بر این منطقه را دارد.

طی دهه‌های گذشته درگیری‌های جسته گریخته‌ای بر سر این منطقه رخ داده است. جنگی در سال ۲۰۱۶ منجر به مرگ بیش از ۱۰۰ تن شد که بیشتر نیروهای نظامی بودند، ولی چند شهروند عادی نیز در آن میان جان باختند. هر طرف،دیگری را مسئول شروع جنگ قلمداد کرد. ارمنستان موشک و راکت شلیک کرد و آذربایجان جت‌های جنگی و تانک‌های خود را به میدان نبرد فرستاد. هر دو طرف از پهپاد نیز استفاده کردند، اما روسیه به سرعت آتش‌بسی را میان دو کشور برقرار کرد و آن جنگ چند روزه به پایان رسید.

درگیری ۳۰ ساله میان دو کشور اول از تسلیحات کوچک و بمب‌های زنگ‌زده دوران شوروی شروع شد، اما به دلیل سال‌ها تجارت تسلیحات، هر دو کشور اکنون توپخانه‌هایی قدرتمند، تانک‌هایی مدرن، خمپاره‌اندازهایی دوربرد، پهپادهایی و واحدهای پیچیده ضدهوایی دارند که درگیری میان آنها را احتمالا بسیار فاجعه‌آمیزتر خواهد کرد.

جمعیت ارمنی‌های ساکن  ناگورنو قره‌باغ در طول جنگی که بعد از فروپاشی شوروی شروع شد، در سال ۱۹۹۱ اعلام استقلال کردند.

گرچه ارمنستان و آذربایجان در سال ۱۹۹۴ بر سر آتش‌بس توافق کردند، اما همواره یکدیگر را متهم به حملاتی علیه منطقه ناگورنو قره‌باغ و همچنین مرز میان دو کشور کرده‌اند.

گزارش‌های تکمیلی از سایر آژانس‌های خبری