حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران، امروز یکشنبه در جلسه هیئت دولت گفت که اگر ایالات متحده در زمینه بازگرداندن تحریم‌های همه‌جانبه – موسوم به مکانیسم ماشه – اقدامی عملی کند، حتما با پاسخ قاطع ایران روبه‌رو خواهد شد.

حسن روحانی با اشاره به رد پیشنهاد آمریکا در شورای امنیت سازمان ملل متحد، افزود: « اگر آمریکا بخواهد از قلدری خود استفاده کند و به نادرستی بگوید که "من توانستم قطعنامه‌ها را بردارم"،  حتما با پاسخ قاطع ایران مواجه می‌شود؛ ایران زیر بار قلدری آمریکا در هیچ مقطعی نرفته و نخواهد رفت.»

وی همچنین گفت: «وقتی آمریکا درخواستی را مطرح کرده و شورای امنیت با آن مخالفت کرده، بنابراین دیگر از این پس هرگونه سخن‌گفتنی در این زمینه از سوی آمریکا و تلاش‌هایش برای بازگرداندن این تحریم‌ها، با پاسخ ایران همراه می‌شود و مسئولیت عواقب آن به عهده آمریکا خواهد بود.»

مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا اعلام کرده است که از روز یکشنبه، مکانیسم ماشه فعال شده و تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران دوباره مانند زمان پیش از توافق هسته‌ای برجام، اجرایی شده‌اند.

اما آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل، در نامه‌ای رسمی که روز یکشنبه منتشر شد، به اعضای شورای امنیت خبر داد مبنی بر این که این سازمان به دلیل «عدم قطعیت در موضوع» قادر به انجام کاری در زمینه تحریم‌های ایران نیست.

در همین حال، نماینده عالی و هماهنگ‌کننده کمیسیون برجام در بیانیه‌ای اعلام کرد که آمریکا با توجه به خروج از توافقنامه برجام، به لحاظ قانونی حق استفاده از بند «مکانیسم ماشه» را ندارد.

جوزپ بورل درباره اقدام اخیر آمریکا گفت که اطلاعیه آمریکا در رابطه با قطعنامه ۲۲۳۱ و استفاده از مکانیسم ماشه را به دقت بررسی کرده است. با توجه به بیانیه‌ای که در تاریخ ۲۰ اوت صادر کرده و همچنین بیانیه‌ دیگری که کمسیون مشترک برجام در تاریخ یک سپتامبر منتشر کرده است، ایالات متحده به لحاظ قانونی حق استفاده از مکانیسم ماشه را ندارد.

او در توضیح این موضوع گفت که رئیس جمهور آمریکا در تاریخ هشتم ماه مه ۲۰۱۸ به طور یک‌جانبه از برجام خارج شده و متعاقبا در هیچ یک از نشست‌های برجام نیز حضور نداشته است؛ بنابراین نمی‌تواند به عنوان عضوی از برجام تلقی شود. با توجه به این موضوع، اجازه استفاده از مکانیسم ماشه مندرج در قطعنامه ۲۲۳۱ را نیز ندارد. در نتیجه تعهدات تعلیق تحریم‌های ایران همچنان ادامه دارد.

حسن روحانی در صحبت‌های روز یکشنبه خود از آلمان، فرانسه و بریتانیا خواست مناسبات اقتصادی و تجاری با ایران را از سر بگیرند. او گفت: "ما تعهدات برجامی را کاهش دادیم چون یک سال صبر کردیم و چهار به علاوه یک از لحاظ اقتصادی پاسخ مناسب به ایران نداد؛ هرچند در زمینه سیاسی و حقوق مواضع خوبی در قبال ایران داشتند."

تقریبا تمامی شرکت‌ها و دولت‌های غربی، به دلیل تحریم‌های مالی و بانکی اقتصادی آمریکا علیه ایران و نیز بیم از مجازات واشنگتن و محروم شدن از بازار ایالات متحده، روابط اقتصادی با ایران را قطع کرده‌اند.