شورای امنیت سازمان ملل رای‌گیری برای قطعنامه پیشنهادی آمریکا به منظور تمدید تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران را اغاز کرده است.

اکنون ۱۵ عضو شورای امنیت ۲۴ ساعت فرصت دارند که رای خود را اعلام کنند. این قطعنامه برای تصویب به ۹ رای موافق نیاز دارند و هیچ یک از اعضای دایم-شامل روسیه و چین-نباید آن را وتو کنند.

براساس قطعنامه ۲۲۳۱ که برجام ضمیمه آن است، ۱۳سال تحریم تسلیحاتی علیه ایران پنج سال پس از اجرای برنامه جامع اقدام مشترک در ۲۷مهرماه سال جاری به پایان می‌رسد. آمریکا و متحدانش با طرح این تهدید‌ها که خرید و فروش آزادانه سلاح از سوی ایران، تهدیدی برای منطقه و جهان به شمار می‌رود، قصد دارند از لغو این تحریم‌ها جلوگیری کنند.

از همین رو آمریکا با ایجاد تغییراتی در متن قطعنامه به منظور همراه کردن شمار بیشتری از کشورها با آن و کاهش شانس وتو، متنی چهار بندی آماده کرد که با تاکید بر «ضرورت حفظ صلح و امنیت بین‌المللی»، خواستار «ادامه تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران تا زمان تصمیم‌گیری بعدی شورای امنیت سازمان ملل» است.

بریتانیا، فرانسه و آلمان که به سه بزرگ اروپایی شهرت دارند و همچنان عضو برجام هستند، به طور غیرمستقیم حمایت خود از هدف آمریکا برای ادامه تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران را اعلام کرده‌اند. اروپا پیش‌تر در بیانیه‌ای اعلام کرده بود که تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران را تا سه سال دیگر اجرا خواهد کرد. اما روسیه و چین بر اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ و لغو تحریم‌ها تاکید دارند. آنها به روشنی اعلام نکرده‌اند که قطعنامه را وتو خواهند کرد، اما از مخالفت با ادامه تحریم‌های تسلیحاتی سخن گفته‌اند.

برخی ناظران بین‌المللی بر این باورند که باوجود تعدیل متن قطعنامه پیشنهادی آمریکا، همچنان احتمال مخالفت روسیه و چین با آن وجود دارد.

مایک پومپئو، وزیر امور خارجه آمریکا و همکاران او بارها اعلام کرده‌اند که با استفاده از هر ابزاری از لغو تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران جلوگیری خواهند کرد.

یکی از این ابزارها، فعال شدن مکانیسم ماشه معرفی شده است. این مکانیسم می‌تواند در مدت ۶۵ روز دوباره همه تحریم‌های شورای امنیت علیه ایران را برقرار کند. بریتانیا، فرانسه و آلمان که هم اکنون ساز و کار حل اختلاف در برجام را فعال کرده‌اند، مکانیسم ماشه را با هدف فرصت بیشتر برای مذاکره تعلیق کرده‌اند. اما در صورت اثبات عدم پایبندی ایران به قطعنامه ۲۲۳۱ و برجام، امکان فعال شدن این مکانیسم ماشه وجود دارد.

انتظار می‌رود آمریکا در صورت وتوی قطعنامه پیشنهادی، با شکایت از ایران به شورای امنیت، مکانیسم ماشه را فعال کند.

هرچند خروج آمریکا از برجام موجب شده بسیاری فعال شدن مکانیسم ماشه از سوی این کشور را منطقی ندانند، آمریکا می‌گوید همچنان به عنوان یک مشارکت‌کننده در برجام از این حق برخوردار است.

این درحالی است که مهر تایید آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل بر «منشاء ایرانی» سلاح‌های استفاده شده در حمله به عربستان سعودی و قطعنامه اخیر شورای حکام که به طور جدی از ایران می‌خواهد با بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای دسترسی به سایت‌ها همکاری کند، می‌تواند در تحقق هدف آمریکا موثر باشد.

ریسک باقی ماندن تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران از بازگشت همه تحریم‌های بین‌المللی برای تهران و متحدانش کمتر خواهد بود.

تا پایان وقت امروز (جمعه)، نتیجه رای‌گیری مجازی شورای امنیت سازمان ملل روشن خواهد کرد که ایران و کشورهایی مانند روسیه و چین کدام گزینه را انتخاب می‌کنند.