مذاکرات بین الافغانی هفته آینده شروع می‌شود؟

افغانستان که سابقه طولانی در شکست مذاکرات صلح دارد، نمی‌خواهد کاری کند که نتیجه‌اش ویرانی باشد

افغانستان پس از ماه‌ها اختلاف و چندپارچگی سیاسی، اکنون رهبری واحد و برنامه و زبان یکسان برای رفتن به میز مذاکره با طالبان دارد- AFP

بیست روز از ایجاد شورای عالی مصالحه ملی افغانستان می‌گذرد که با هدف رهبری روند مذاکرات صلح این کشور با طالبان ایجاد شده است. این شورا پس از اعلام حضور، فقط یک جلسه کاری با ۲۱ عضو هیات مذاکره کننده برگزار کرده و چند گام دیگر برای جان بخشیدن به فرایندی برداشته که می‌تواند آینده سیاسی کشور را تضمین کند. اما اقدامات بعدی شورای عالی مصالحه چه خواهد بود و چه تدابیری برای شروع گفتگوهای تاریخی صلح با نمایندگان طالبان اتخاذ خواهد کرد؟

اولین کاری که عبدالله عبدالله رقیب انتخابات ریاست جمهوری کرد، قمار زدن آرزوی ارگ ریاست جمهوری برای بار سوم و این بار در پای شورای عالی مصالحه ملی بود. اما ورای هیاهوهای سیاسی او با پذیرش رهبری اشرف غنی، گام مهمی در راه ایجاد اجماع ملی در کشورش در محور ارگ برداشت. افغانستان دست‌کم پس از ماه‌ها اختلاف و چندپارچگی سیاسی، اکنون رهبری واحد و برنامه و زبان یکسان برای رفتن به میز مذاکره با طالبان دارد که تمام چهره‌ها و احزاب عمده سیاسی از حامد کرزی تا محمد محقق و از یونس قانونی تا عطا محمد نور و عبدرب الرسول سیاف را زیر چتر گرفته است. چنین اجماع سیاسی در این کشور آنهم درباره مساله سرنوشت ساز مانند صلح با طالبان بی سابقه است.  

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

رسیدن به چنین موضع و سیاست متحد از پیش شرطهای آغاز گفتگو با طالبان به شمار می‌رفت. از همین رو در بیست روز گذشته پیام آقایان عبدالله و اشرف غنی از کشورشان، وحدت سیاسی بوده است.

آقای عبدالله اما در راستای تعریف چارچوب مذاکره با طالبان و ساماندهی به تشکیلات شورای عالی مصالحه پیشرفت زیادی نداشته است. شورای عالی مصالحه دارای ۵ معاون خواهد بود و اعضایش که در کمیته رهبری و مجمع شورا تعیین می‌شوند به حدود ۱۰۰ نفر خواهد رسید. به جز دو معاون انتخاباتی آقای عبدالله دیگر اعضا تاکنون انتخاب نشده‌اند. در عدم شکل‌گیری شورای عالی مصالحه تیم مذاکره کننده افغانستان نخواهد توانست مذاکرات بین الافغانی را با طالبان شروع کند.

آقای عبدالله در یکی از نشست‌های ابتدایی شورا اعلام کرد که هیات مذاکره کننده هر لحظه آماده شروع مذاکرات با طالبان است و انتظار می‌رود تا دو هفته دیگر مذاکرات بین الافغانی با طالبان (اواسط ماه ژوئن) برگزار شود. اما واقعیت امر این است که در غیاب شورایی که چهارچوب مذاکرات را تعیین خواهد کرد و برآورده نشدن شرط آزادی ۵ هزار زندانی طالبان، کلید خوردن مذاکرات دشوار خواهد بود.

ماموریت دیگر رهبری شورا ایجاد اجماع منطقه‌ای و بین المللی برای صلح است. این امر از این رو با اهمیت است که صلح افغانستان نیز مانند جنگ این کشور ابعاد منطقه ای و بین المللی دارد. بازیگران بزرگ منافعی در افغانستان دارند و با طالبان روابط برقرار کرده‌اند. از قطر و امارات متحده عربی تا آلمان و نروژ و اندونزی می‌خواهند نقشی در روند صلحی بازی کنند که به ابتکار آمریکا در همسایگی ایران و پاکستان جریان دارد. آنها با طالبان داد و ستدهایی دارند و جلب پشتیبانی‌شان از روند صلح افغانستان برای موفقیت این تلاشها موثر خواهد بود.

بطور مثال مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا که پیشتر افغانستان را به قطع یک میلیارد دلار کمک کشور تهدید کرده بود، پس از توافق اشرف غنی و عبدالله چند بار با رهبران حکومت گفتگو کرده است تا آنها را به ساماندهی شورای عالی مصالحه و بعد هم آغاز گفتگو با طالبان تشویق کند.  

آخرین تماس وزیر خارجه آمریکا با رئیس جمهور و رئیس شورای عالی مصالحه افغانستان در دوم ماه ژوئن بود.

آقای عبدالله درباره این تماس می‌گوید:‌«در گفتگوی ویدیویی مفیدی که بین وزیر خارجه پمپئو و رهبران افغانستان در روز دوشنبه برگزار شد، درباره شرایط فعلی، گامهای بعدی و شیوه های مورد نیاز برای پیشبرد تلاشها در جهت روند صلح و مذاکرات بین الافغانی گفتگو کردیم. من نظرم درباره شروع کار شورای عالی مصالحه و آمادگی به مذاکرات را بیان داشتم.»

اما ریاست شورای عالی مصالحه دو دیدار مهم دیگر هم در دوم ژوئن برگزار کرد. عبدالله عبدالله تقریبا همزمان با گفتگو با واشینگتن درباره صلح کشورش، میزبان سفیران جمهوری اسلامی ایران و روسیه در کاخ سپیدار بود.

او می‌گوید:‌«ملاقات سازنده‌ای با جلالت مآب «بهادر امینیان»، سفیر جمهوری اسلامی ایران در افغانستان داشتم. ما درباره مسایل دوجانبه، تلاشهای صلح به رهبری شورای عالی مصالحه، نقش ایران و منطقه در ثبات را گفتگو کردیم. او از حمایت کشورش از تلاشهای صلح به من اطمینان داد.»

و درباره ملاقات با سفیر روسیه هم گفت:‌«من به جلالت مآب «دیمتری ژرنوف»، سفیر جدید فدراتیف روسیه در افغانستان را تبریک و خوش آمدید گفتم. ما درباره نقش مهم روسیه در توسعه صلح و آشتی گفتگو کردیم و کار شورای عالی مصالحه را در این مرحله حساس توضیح دادم.»

آقای عبدالله که سیاستمدار نرم خویی است و سابقه طولانی دیپلماتیک دارد، در جایگاهی قرار گرفته است که می‌تواند به طرح صلح اشرف غنی کمک کند. اما برخلاف شتابی که در آمریکا برای اعلام توافق با طالبان پیش از انتخابات ماه نوامبر وجود دارد، کابل می‌کوشد آهسته و پیوسته پیش برود و به نظر می‌رسد برای موفقیت روند صلح و ادغام طالبان در جامعه افغانستان چند سالی را در نظر گرفته است.  افغانستان که سابقه طولانی در ناکامی تلاشهای صلح دارد، این بار می‌خواهد کاری نکند که نتیجه فرایند صلح خامی و ویرانی باشد.

بیشتر از