فروش سیلوی اهواز؛ تخلف یا خیانت؟

این ساختمان در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است

سیلوی «شهید حجت الله آذر پیکان» اهواز- عکس از ایرنا

در ۱۴ تیر ۱۳۹۸، پس از حرف و حدیث‌ بسیار درباره احتمال فروش و واگذاری سیلوی تاریخی «شهید حجت‌الله آذرپیکان» در اهواز، این سیلوی ۳۰ هزار تنی که نمادی تاریخی در کلان‌شهر اهواز است، به بهای ۴۸۰ میلیارد ریال به بخش خصوصی واگذار شد. حالا پس از گذشت نزدیک به ده ‌ماه، مشخص شده است که در ماجرای واگذاری این سیلو تخلفاتی رخ داده که اعتراض فعالان محیط ‌زیست و حوزه فرهنگ در خوزستان را در پی داشته است.

یکی از کنشگران محیط‌ زیست و میراث فرهنگی استان خوزستان به ایندیپندنت فارسی می‌گوید: «این موضوع تخلف بزرگی است که از همان ابتدا ما به آن اعتراض داشتیم. این ساختمان نماد شروع عصر مدرنیته در ایران است. علاوه بر ساختمان سیلو، امروز می‌دانیم که ۳۵ هزار متر مربع زمین‌های اطراف آن و هزاران خاطره جمعی مردم اهواز است که به ‌این‌ صورت به حراج گذاشته شده است.»

بسیاری از فعالان در حوزه فرهنگ، صنایع دستی و گردشگری در استان خوزستان، از همان زمان به این ماجرا معترض بودند؛ چرا که اسناد و مدارک نشان می‌داد که این ساختمان در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است. بر اساس قانون، اشخاص حقیقی و حقوقی حق فروش آثار ملی را بدون مجوز سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ندارند.

سیلوی اهواز در سال ۱۳۱۵ شمسی طراحی شد و ساخت و ساز آن دو سال بعد آغاز شد. در سال ۱۳۱۹، با صرف هزینه‌ای نزدیک به ۱۵ میلیون ریال، این بنای زیبا در ساحل رود کارون آماده بهره‌برداری شد. ساختمان اصلی سیلو شامل ۶۰ استوانه ذخیره غلات است که در سه ردیف ۲۰ تایی به موازات هم طراحی شده‌اند. این مخازن ذخیره را یک ساختمان مستطیل با بازشو‌های متعدد احاطه کرده‎ است و در بالای استوانه‎ها، ساختمان مستطیل دیگری با سقف شیروانی دیده می‎شود. میراث فرهنگی خوزستان در زمان ثبت این سیلو وعده داده بود که عرصه و حریم این اثر زیبای تاریخی اهواز را نیز تعیین کند.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

منبع آگاهی که با ایندیپندنت فارسی گفت‌وگو کرد می‌گوید که گذشته از تخلف در ماجرای فروش این اثر ملی، قیمتی که برای فروش این اراضی و ساختمان سیلو تعیین شده است هم با آن چه باید باشد زمین تا آسمان تفاوت دارد: «متوسط قیمت هر متر مربع زمین‌های مناطقی مثل کیان‌شهر و مهرشهر در شهر اهواز که تقریبا در حاشیه شهر واقع شده‌اند، بیش از پنج میلیون تومان است. این مبلغ در منطقه امانیه که سیلو در آن واقع شده چندین برابر است و با قیمت زمین در تهران برابری می‌کند. حالا اصلا خود ساختمان سیلو هیچ، شما با این وصف بگویید ۳۵ هزار متر مربع زمین اطراف این محل قیمتش چقدر است؟ مبلغی که سیلو و ملحقاتش با آن واگذار شده شاید یک پنجم ارزش واقعی این محل هم نباشد.»

او در پاسخ به این‌ که آیا این اقدام از سوی سازمان میراث فرهنگی مورد اعتراض واقع شده است یا نه، می‌گوید: «بله، هم سازمان میراث فرهنگی و هم نمایندگان مردم اهواز در مجلس پس از خبری شدن این ماجرا اعتراض کردند. همین هم باعث شد که ماجرا مسکوت بماند. اعتراض نمایندگان بیشتر به قیمت‌گذاری این ساختمان است، اما فعالان محیط‌ زیست و میراث فرهنگی بر تخلف صورت گرفته در خرید و فروش آثار ثبت ملی شده تاکید دارند. هرچند منابعی به ما گفته‌اند که اسناد مزایده طوری تنظیم شده که گویی این مزایده پیش از ثبت سیلو در فهرست آثار ملی انجام گرفته است.»

چهارراه زند، نادری، کیانپارس و امانیه مناطقی در شهر اهواز هستند پر از خانه‌های ویلایی در آستانه ریزش، و اداره‌ها و نهادهای دولتی و مراکز خرید جدید و قدیمی که باعث می‌شوند قیمت زمین در این نواحی بسیار بالا باشد. یک کارشناس املاک در منطقه امانیه، قیمت هر متر مربع زمین برای املاک مسکونی و کلنگی را چیزی در حدود هفت میلیون تومان برآورد می‌کند و می‌گوید:  خانه‌های ویلایی این منطقه دارد فرو می‌ریزد، ولی چون خیلی گران است نه صاحبان قدرت بازسازی دارند، نه مشتری پیدا می‌شود.» 

نکته دیگری که در ماجرای فروش سیلوی اهواز فاش شده است، نام خریدار است. در خبرهایی که سال گذشته در خصوص واگذاری این محل به بخش خصوصی منتشر شد، هیچ نامی از شرکت یا فرد خریدار آورده نشد و مشخص نبود خریدار این اثر ملی چه کسی یا کدام شرکت خصوصی است. در این خبرها، سازمان خصوصی‌سازی تنها از برگزاری  مزایده ۱۵ سیلوی دولتی ازجانب سازمان خصوصی‌سازی در ۲۸ خرداد ۱۳۹۸ خبر داده بود که یکی از آن‌ها  مزایده سیلوی اهواز - منطقه ۴ به ارزش کل پایه ۳۹۰ میلیارد و ۴۸۸ میلیون و ۳۰۰ هزار ریال بود.

حالا مشخص شده است که «شرکت غله و خدمات بازرگانی» منطقه ۴ بدون رعایت ضوابط قانونی و مفاد کنوانسیون‌های فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، سیلو را به فردی که گفته می‌شود از دوستان و نزدیکان مدیر کل شرکت غله و خدمات بازرگانی منطقه ۴ و استاندار خوزستان است، فروخته است. البته این ادعا از سوی روابط عمومی اداره کل غله و خدمات بازرگانی استان خوزستان تکذیب شده است.

خریدار سیلوی اهواز کیست؟

یک منبع آگاه در خصوص فروش سیلوی اهواز، به ایندیپندنت فارسی می‌گوید: «خیانتی بزرگتر از این نمی‌شد در حق این شهر و مردمانش کرد. سیلوی اهواز با ۵۰۰۰ متر زمین و ۳۵ هزارمتر اراضی اطرافش در بهترین نقطه شهر در کنار ساحل کارون، به فردی واگذار شده که اصالتا شهرکردی، اما ساکن شهرستان ایذه است. قیمت ۴۸ میلیارد تومان به این صورت که پانزده درصد آن، معادل ۸ میلیارد تومان مبلغ را پیش گرفته‌اند و مابقی در اقساط  بلندمدت قرار است طی شش سال پرداخت شود. فرد مذکور پرونده قضایی دارد و سند به نام مادر ایشان ثبت شده، برای همین هم مدیرعامل می‌گوید که خریدار این فرد نیست و کس دیگری است.»

این ادعا پیشتر در گزارشی که روزنامه جوان در خصوص خریدار سیلوی اهواز و ماجرای واگذاری آن منتشر کرده بود، به نحوی تایید شده است.

این منبع آگاه تایید می‌کند که دو سال پیش از مزایده سیلوی اهواز که در تیرماه سال ۱۳۹۸ انجام شد، این ملک و اراضی اطراف توسط یکی از کارشناسان خوش‌نام و رسمی دادگستری اهواز به نام «مهندس سلطانی» قیمت‌گذاری شده‌اند:«آقای سلطانی از کارشناسان شناخته شده و خوش‌نام اهواز است. مشکل این است که در طول این دو سال که از کارشناسی گذشته تا زمان واگذاری، یک جهش قیمت اتفاق افتاد، اما واگذاری سیلو با همان قیمت دوسال قبل انجام شده است.»

اعتراض دیگر فعالان میراث فرهنگی و محیط ‌زیستی اهواز به تغییرکاربری ساختمان سیلوست. یکی از این فعالان به ایندیپندنت فارسی می‌گوید: «اگر قرار است مطابق اصل ۴۴ سیلوی اهواز به بخش خصوصی واگذار شود، اشکال ندارد. به جایی واگذار شود که آن‌ را تبدیل به موزه کند. به کتابخانه تبدیل شود، به سالن تئاتر و محل برگزاری فعالیت‌های فرهنگی تبدیل شود، نه این که اطلاعیه بزنند که جهت کافی‌شاپ اجاره داده می‌شود. مطابق قانون، اگر واگذاری هم برای یک اثر ملی صورت بگیرد، اولین اصل این است که تغییر کاربری داده نشود.»

برخی کنشگران از «منصور پورارشد»، مدیرعامل و موسس  شرکت‌های «زمرد ایذه» که یک شرکت برای  تأمين آرد مصرفي شهرهاي ايذه، باغملک و دهدز است و سیلوهای ذخیره‌سازی ۷۰ هزار تنی دارد، و همچنین و شرکت «دنارامهرمز» با سیلوهایی به ظرفیت ۸۰ هزار تن، به عنوان خریدار سیلوی اهواز نام می‌برند.

در پی افشای نام خریدار و تخلفاتی که فعالان محیط ‌زیست و میراث فرهنگی در مورد نحوه برگزاری مزایده و واگذاری سیلو منتشر کرده‌اند، خدارحم امیری‌زاده، مدیرعامل شرکت غله و خدمات بازرگانی منطقه ۴ اهواز، روز ۲۲ اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۹ با انتشار بیانیه‌ای تلاش کرد نکات افشا شده را تکذیب کند.

او در آن بیانیه تاکید کرده است که واگذاری سیلوی اهواز «به منظور چابک‌سازی دولت» و توسط «سازمان خصوصی سازی» در رابطه با مفاد قانون و اجرای سیاست‌های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی و طبق دستورالعمل مربوطه و مصوبه شماره ۲۹۸۸۱ صورت گرفته است. به گفته وی، پس از ارزیابی توسط کارشناسان رسمی دادگستری، آگهی مزایده در روزنامه‌های کثیرالانتشار دنیای اقتصاد و ایران درج شده و نهایتاً درمورخ ۲۸/۰۳/۱۳۹۷، ۲ نفر به عنوان برنده مزایده معرفی شدند.

مدیرکل شرکت غله و خدمات بازرگانی منطقه ۴ در بیانیه‌‌ای که منتشر کرد هیچ شفاف‌سازی نکرده است، و همین نکته خود از سوی فعالان میراث فرهنگی و منتقدان، محل اعتراض است. آن‌ها بر این باورند که هر آن چه مربوط به واگذاری این اثر ملی است، باید شفاف و بدون پنهان‌کاری به اطلاع مردم برسد. 

او همچنین تاکید کرده است که مبلغ اعلام شده از سوی فعالان و شیوه تقسیط آن خلاف واقع است، اما از ارائه توضیحات بیشتر درخصوص نحوه واگذاری خودداری کرده است.

او همچنین گفته است که اداره کل غله منطقه چهار هیچ دخل و تصرف، نقش و یا دخالتی در فرآیند فروش این ملک و محوطه آن نداشته و در پایان تاکید کرده است که با منتشرکنندگان جزئیات مربوط به فروش سیلو برخورد قانونی خواهد شد.

این در حالی است که علی ساری، نماینده مردم اهواز در مجلس شورای اسلامی، در اسفندماه سال ۱۳۹۷ نسبت به قیمت‌گذاری و کارشناسی نادرست این منطقه هشدار داده و آن‌را تخلفی آشکار دانسته بود. او در این‌ باره گفته بود: «وزارت اقتصاد و سازمان خصوصی‌سازی اصرار به واگذاری سیلو با این قیمت حداقلی می کنند و ما چاره‌ای جز ارسال نامه به سازمان بازرسی برای ورود به نحوه واگذاری سیلو و توقف آن نداشتیم. چطور ممکن است سیلویی که در قلعه چنعان است، متری تقریبا دو میلیون کارشناسی شود، اما سیلویی که در امانیه با این موقعیت استراتژیک قرار گرفته نصف آن ارزش گذاری شود.»

حالا نه تنها میراث فرهنگی نتوانسته است به این وعده جامعه عمل بپوشاند، که مدیرکل اداره غله، سازمان خصوصی‌سازی و استانداری خوزستان با ارائه اطلاعات مبهم، امکان راستی‌آزمایی را نسبت به  آن چه از سوی فعالان مبنی بر تخلف و خیانت در ماجرای واگذاری سیلو گفته می‌شود، سلب می‌کنند.

تماس‌های ما با آقای خدارحم امیری‌زاده و منصور پورارشد تا لحظه تنظیم این گزارش برای راستی‌آزمایی آن چه منتقدان فروش سیلوی اهواز می‌گویند، بی‌پاسخ ماند، اما ایندیپندنت فارسی از پاسخ آن‌ها به ابهامات موجود در متن بیانیه صادرشده از سوی شرکت غله و خدمات بازرگانی منطقه ۴، استقبال می‌کند.

بیشتر از