برگزاری لیگ برتر ایران در شهرهای سفید (کدام شهر سفید؟) آخرین تصمیم وزارت بهداشت و فدراسیون فوتبال است. بازی تا پای جان به زودی در ایران شروع می‌شود، اما دلایل اصرار بر این حکایت پرخطر روشن نیست.

کوشش برای آغاز دوباره ورزش حرفه‌ای در دنیا، هم جنبه اقتصادی دارد و هم جلوه‌ای از امید. اما تصمیمات بر اساس میزان شیوع ویروس کرونا و چگونگی کنترل در کشورها و ابزار و امکانات برای کنترل، متفاوت است. البته تجربه‌های کشورها به هم منتقل می‌شود و شاید قدم به قدم منجر به تصمیمات منطقی‌تری برای زنده ماندن ورزش در قرنطینه‌ی جهانی باشد.

لیگ برتر ایران، هیجان در خطر!

لیگ برتر فوتبال تنها سوژه ورزش ایران در موضوع شروع دوباره بازی‌هاست. طبق معمول نگاه به ورزش‌های دیگر در ایران چندان حرفه‌ای نیست و برای آغاز رقابت‌های ورزشی به جز فوتبال کوشش نمی‌شود. در فوتبال به رغم نامه باشگاه‌های لیگ برتر به سازمان لیگ، تصمیم به برگزاری ۹ هفته باقی‌مانده از لیگ برتر گرفته‌اند. اغلب باشگاه‌های لیگ برتر در بیانیه مشترک خطاب به سازمان لیگ نوشتند: "مسئولان باید تضمین دهند که در صورت شروع مسابقات هیچ بازیکنی کرونا نمی‌گیرد! اگر ورزشکاران در این شرایط در تمرینات و مسابقات حضور نیابند، چه تدابیری اندیشیده‌اید؟ به زور آنان را به کشمکش با کرونا دعوت خواهید کرد؟ یا به خاطر اینکه به سلامتی خود و خانواده‌شان ارزش قائل شده‌اند، جریمه‌شان می‌کنید؟ با شرایطی مواجه خواهیم شد که کوهی از مشکلات در این فوتبال مشکل‌دار به وجود خواهد آمد. ما به‌عنوان تعدادی از باشگاه‌های ایرانی، بدون توجه به جایگاه تیم‌های خود در جدول‌های رده‌بندی، به خاطر سلامت جامعه، از شما تصمیم گیرنده‌های فوتبال درخواست داریم که فصل جاری را به پایان برسانید تا بار دیگر ارزش و جایگاه والای سلامت در جامعه بر همگان نمایان شود."

اما این درخواست باشگاه‌ها، فدراسیون فوتبال را برای تعطیلی لیگ قانع نکرده و همچنان در جلسات مدیران فدراسیون فوتبال، سازمان لیگ، وزارت ورزش و وزارت بهداشت و ستاد مبارزه با کرونا، هدف اصلی یافتن راهکاری برای برگزاری لیگ برتر است. پورسعید عضو ستاد مبارزه با کرونا درباره برگزاری بازی‌های لیگ برتر به صورت متمرکز خبرهایی را اعلام کرد: "باید ببینیم سازمان لیگ تمایل به اجرای مسابقات به صورت متمرکز  دارد یا نه؟ اگر سازمان لیگ بخواهد می‌تواند مسابقات را به صورت متمرکز در مناطق سفید برگزار کند." پس از این حرف‌ها، کیش به عنوان میزبان بازی‌ها مطرح شد اما محمد تقی امیری، سرپرست موسسه ورزش و تفریحات جزیره کیش گفت: "برگزاری همه مسابقات باقی مانده از لیگ برتر در جزیره کیش امکان پذیر نیست. ما در جزیره یک زمین اصلی و یک زمین تمرینی داریم که قطعا با یک حساب سرانگشتی هم می شود فهمید امکان برگزاری تمرینات و مسابقات هر ۱۶ تیم لیگ برتر در این دو زمین وجود ندارد. شهرهایی مثل کیش، بندرعباس، بوشهر و ... که وضعیت سفید کرونایی دارند می‌توانند به صورت مشترک میزبان مسابقات لیگ برتر باشند، اما تا جایی که من در جریانم همین موضوع هم رسمی نیست و در حد گمانه‌زنی است."

حرف‌های ایرج حریرچی، معاون وزارت بهداشت ایران بازهم معمای برگزاری لیگ برتر را حل نمی‌کند: "یکی از بازه‌های زمانی می‌تواند این باشد که تمرینات از اواخر اردیبهشت یا اوایل خرداد شروع شود و پس از سه هفته تمرین، مسابقات آغاز شود و تا نیمه مردادماه به اتمام برسد. این یکی از گزینه‌هاست و هنوز هم گزینه‌های دیگری روی میز وجود دارد. ممکن است محدودیت‌های دیگری هم داشته باشد، مثل اینکه به جز سرمربی، افراد بالای ۶۵ ساله روی نیمکت حضور نداشته باشند و کسانی که بیماری زمینه‌ای دارند روی نیمکت نیایند. هر پنج روز یک بار نیز تست سلامت از بازیکنان گرفته شود."

اگر قرار به آزمایش کرونا در هر هفته از لیگ برتر باشد، بیش از ۵ هزار کیت باید در ۹ هفته از لیگ برتر استفاده شود، در حالیکه بیمارستان‌های ایران کیت مناسب و دقیق برای تشخیص وضعیت بیماران ندارند. برگزاری بازی‌ها در شهرهای سفید نیز تضمین‌کننده سلامت بازیکنان و مربیان و داوران نیست. شهرهای سفید در ایران نیز طبق آمارهایی سفید تلقی می‌شوند که صحت آنها روشن نیست. در سفرها و اردوها و هتل‌ها بازیکنان در خطر ابتلا هستند. پدرام خداقلی‌زاده، پزشک تیم تراکتور دراین‌باره می‌گوید: "جای تأسف دارد که رختکن تعدادی از ورزشگاه‌های میزبان مسابقات لیگ برتر، آب گرم و سرویس بهداشتی مناسب ندارد، چگونه می‌خواهیم در چنین شرایطی از ابتلای بازیکنان به کرونا جلوگیری کنیم؟ اگر ورزشگاه‌های ما هم امکاناتی نظیر ورزشگاه تیم‌های رئال مادرید، بارسلونا و بایرن مونیخ و ... داشت، برگزاری مسابقات تحت شرایط خاص ممکن بود."

لیگ برتر ایران به لیگ‌های دیگر فوتبال در ایران متصل است. برگزاری لیگ برتر باید همزمان با برگزاری لیگ یک و لیگ دسته دوم باشد تا تکلیف‌های تیم‌های صعود و سقوط‌کننده مشخص شود. فدراسیون فوتبال اما برنامه‌ای برای برگزاری لیگ یک و دو ندارد و تعیین تکلیف صعود و سقوط تیم‌ها بدون برگزاری بازی می‌تواند منجر به اعتراض شود. البته باید توجه کرد که تیم‌های لیگ یک و دو به اندازه تیم‌های لیگ برتر صاحب امکانات نیستند که بتوانند پروتکل‌های بهداشتی را در سفرها و اردوها رعایت کنند.

جستجو در لیگ‌های اروپا، نکته‌هایی برای مقایسه

لیگ برتر فوتبال ایران در وضعیت شیوع مرگبار کرونا، بدون ایده‌ای برای مشارکت مجازی هواداران برگزار خواهد شد. در لیگ‌های معتبر اروپا اما تلاش بر مشارکت هواداران با ایده‌های تازه ادامه دارد. خاویر تباس، رئیس لالیگا گفت این سازمان در نظر دارد طیف وسیعی از اقدامات ابتکاری را برای مقابله با غیبت هواداران در نظر گیرد. تباس، ایده‌ها را اینطور توضیح داد: "گاهی اوقات ما شاهد بازی‌هایی هستیم که پشت درهای بسته انجام شده و در آن مسابقات سکوت و تصاویر وحشتناک سکوهای خالی آزاردهنده است. ما بر روی روش‌هایی برای مقابله با این شرایط کار می‌کنیم و ایده‌های جالبی در رابطه با تبلیغات مجازی و نمایش توییت‌های هواداران در جریان بازی داریم."

لیگ ایران، با تعطیلی خسارت‌های اقتصادی چندانی را تجربه نمی‌کند، چون فوتبال ایران درآمدزا نیست که تعطیلی آسیبی برای باشگاه‌ها داشته باشد. اصرار به برگزاری لیگ برتر در ایران نمی‌تواند توجیه اقتصادی داشته باشد اما با تصمیم دولت فرانسه برای تعطیلی مسابقات فوتبال تا ماه سپتامبر، باشگاه‌های این کشور حدود ۴۰۰ میلیون یورو ضرر می‌کنند.

نشریه‌ آلمانی کیکر، برآورد کرده که برگزاری بازی‌های بدون تماشاگر بوندس‌لیگا که در آلمان به بازی اشباح مشهور شده، برای باشگاه‌های دسته اول ۷۰ میلیون یورو و برای باشگاه‌های دسته دوم بوندس‌لیگا ۲۲ میلیون یورو ضرر در پی دارد. کیکر در این محاسبه درآمد حاصل از فروش بلیت را در نظر گرفته که در این بازی‌ها از دست می‌رود. بوندس‌لیگا از روز شنبه به عنوان اولین لیگ بزرگ فوتبال بازی‌های خود را در همه‌گیری کرونا از سر می‌گیرد. در صورتی که مسابقات به طور کلی تعطیل می‌شد، ضرر دو دسته بوندس‌لیگا را بالغ بر ۷۰۰ میلیون یورو تخمین زده‌اند.

در لیگ جزیره، بورنموث، آرسنال، برایتون، لسترسیتی، نیوکاسل و منچسترسیتی تیم‌هایی هستند که برای تبلیغات زمین پول دریافت کرده‌اند و به همین علت ممکن است بحران مالی بزرگی گریبان آنها را بگیرد. برنامه فعلی از سرگیری دوباره لیگ برتر تاریخ ۱۲ ژوئن و برگزاری دو بار تست کرونا برای بازیکنان و کارکنان در طول یک هفته است. همچنین قرار است بازی‌ها پشت درهای بسته و در استادیوم‌های بی طرف مانند ومبلی یا پارک سنت جورج برگزار شود.

در ایتالیا، ساندرا زامپا معاون وزیر بهداشت ایتالیا به رادیو ناپولی درباره احتمال شروع دوباره سری آ از هفته‌های آینده گفت: "بدون شک اگر یک تست کرونای بازیکنان در یک باشگاه مثبت اعلام شده باشد، همه بازی ها و تمرینات متوقف می‌شود."

فدراسیون فوتبال هلند دو هفته پیش تصمیم گرفت لیگ فوتبال این کشور را ۹ هفته مانده به آخر فصل به پایان برساند. با تصمیم‌هایی در مورد سهمیه‌های اروپایی و صعود و سقوط که موجی از شکایت‌ و پرونده‌های حقوقی علیه این فدراسیون در پی داشته است.

در ایران اما چه می‌گذرد؟ اکثر باشگاه‌ها رای به تعطیلی مسابقات داده‌اند، امکان برگزاری لیگ‌های دسته‌های پایین‌تر وجود ندارد، شهرهای سفید که امکانات برگزاری لیگ برتر را داشته باشند طبق آمارهای دقیق تعیین نشده‌اند، بسیاری از تیم‌ها با بحران‌های مالی بزرگ‌تری در پی برگزاری لیگ برتر مواجه می‌شوند و خطر ویروس کرونا جان بازیکنان، مربیان، داوران و عوامل اجرایی را تهدید می‌کند، اما رای آخر این است که به زودی بازی تا پای جان شروع می‌شود.