صندوق توسعه فرهنگی عربستان سعودی در جریان جشنواره فیلم دریای سرخ با برگزاری رویداد «آینده فیلم» (Film Future) فیلمسازان، تهیهکنندگان، سرمایهگذاران و کارآفرینان را گرد هم آورد؛ رویدادی که هدفش صرفا تقدیر از پیشرفتهای اخیر نبود، بلکه به شکل فضایی کاری و عملی طراحی شده بود.
به نوشته نشریه ورایتی، این رویکرد نشان میدهد که صنعت فیلم عربستان سعودی نه بر اساس ابتکارهای پراکنده، بلکه از طریق همکاری جمعی، تامین مالی ساختارمند و افزایش مشارکت بخش خصوصی در حال شکلگیری است.
این نشست که همزمان با جشنواره برگزار شد، نمایندگانی از کل زنجیره صنعت فیلم را کنار هم قرار داد تا تاکید شود مرحله بعدی رشد سینمای سعودی، به همان اندازه که به خلاقیت وابسته است، به سرمایه، زیرساخت و همراستایی نهادی نیز نیاز دارد.
در سالهای اخیر، صنعت فیلم عربستان سعودی در چارچوبی رشد کرده است که در آن نقشها بهروشنی تعریف شدهاند. کمیسیون فیلم عربستان نقش تنظیمگر را بر عهده دارد و مسئول سیاستگذاری، صدور مجوز و توسعه کلی صنعت است. در مقابل، صندوق توسعه فرهنگی بهعنوان بازوی اصلی مالی بخش فرهنگ عمل میکند و تمرکز آن بر ابزارهای تامین مالی، سازوکارهای سرمایهگذاری و مشوقهایی است که رشد پایدار را امکانپذیر میکنند.
در کنار این نهادها، سازمانهای بخش سوم بر توسعه استعدادها و حمایت از فیلمسازان تمرکز دارند و تهیهکنندگان و افراد خلاق، پروژهها را به بازار عرضه میکنند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
این همراستایی نهادی به تسریع تبدیل فیلم به محرکی اقتصادی کمک کرده است. از زمان آغاز فعالیت صندوق توسعه فرهنگی در سال ۲۰۲۱ تا اکتبر ۲۰۲۵، این صندوق بیش از ۱۵۰ کسبوکار و پروژه فرهنگی را در هفت منطقه عربستان سعودی تامین مالی کرده است و بیش از ۱۴۲ میلیون دلار را از طریق ترکیبی از تسهیلات مالی، مشوقها و سرمایهگذاریها در بخشهای مختلف فرهنگی از مد و موسیقی گرفته تا میراث فرهنگی، هنر آشپزی و سینما، اختصاص داده است. ۴۴ درصد از این حمایتها به بخش فیلم تعلق داشته است. پیشبینی میشود پروژههای حمایتشده بیش از ۵۳۳ میلیون دلار به تولید ناخالص داخلی عربستان سعودی اضافه و حدود ۶۹۰۰ شغل ایجاد کنند.
ماموریت صندوق توسعه فرهنگی غیرمحتوایی تعریف شده است. این صندوق در تصمیمگیریهای مربوط به محتوا دخالت نمیکند و تمرکزش را بر تاثیر اقتصادی، پایداری و ایجاد ساختارهای مالی مناسب برای گسترش صنعت گذاشته است. هدف اصلیاش ایجاد اشتغال و افزایش سهم بخش فرهنگ در تولید ناخالص داخلی است. در همین چارچوب، نگاه سرمایهگذاران به سینمای عربستان سعودی نیز تغییر کرده است و این بخش بهعنوان حوزهای با بازده مالی و اثر اقتصادی قابل اندازهگیری دیده میشود.
سرمایهگذاری در فیلم فقط به تولید محدود نیست و شبکهای گسترده از فعالیتها، از استودیوها و خدمات پستولید تا طراحی صحنه، توزیع و پرورش استعدادها را در بر میگیرد. تا اکتبر ۲۰۲۵، مجموع حمایت صندوق از بخش فیلم به بیش از ۶۲.۴ میلیون دلار رسیده و هدفش عبور از یک میلیارد ریال سعودی تا سال ۲۰۳۰ است.
با بلوغ صنعت، دسترسی به سرمایه اهمیت بیشتری پیدا کرده است. در همین راستا، صندوق توسعه فرهنگی به ایجاد بسترهایی برای جذب سرمایه خصوصی پرداخته است. در سپتامبر و در جریان نخستین نشست سرمایهگذاری فرهنگی عربستان سعودی، این صندوق با شرکت بیاساف کپیتال (BSF Capital) توافقنامهای برای راهاندازی یک صندوق سرمایهگذاری خصوصی ویژه فیلم امضا کرد.
این صندوق با هدف سرمایه حدود ۱۰۰ میلیون دلار و با ساختاری شبیه صندوقهای سهام خصوصی اداره خواهد شد؛ صندوق توسعه فرهنگی بهعنوان سرمایهگذار اصلی حضور دارد و بخش خصوصی نیز مشارکت میکند. هدف تامین مالی مجموعهای متنوع از فیلمهای بلند و پروژههای تصویری با پتانسیل تجاری و اثر اقتصادی معنادار در عربستان سعودی است.
این صندوق دومین سرمایهگذاری اصلی صندوق توسعه فرهنگی در حوزه فیلم پس از صندوق ریویرا کانتنت محسوب میشود و مجموع سرمایه این دو به حدود ۲۰۰ میلیون دلار میرسد. در هر دو مورد، صندوق حدود ۴۰ درصد سرمایه را تامین میکند و مدیریت سرمایهگذاری در اختیار شرکتهای خصوصی باقی میماند.
رویداد «آینده فیلم» که اکنون به سومین سال رسیده، به بستری ثابت برای ارتباط میان سرمایهگذاران، فیلمسازان و شرکتها تبدیل شده است و بهجای تمرکز بر اعلامیههای مقطعی، بر ایجاد همکاریهای بلندمدت تاکید دارد. امضای پنج قرارداد تسهیلات اعتباری در دوره اخیر، نتیجه مستقیم گفتوگوهایی است که از سال قبل آغاز شده بود.
