بر اساس براوردهای اولیه دولت عربستان سعودی که روز پنجشنبه ۳۰ اکتبر (۸ آبان) منتشر شد، اقتصاد این کشور در سه‌ماهه سوم سال ۲۰۲۵ نسبت به مدت مشابه در سال پیش از آن، ۵ درصد رشد داشته است.

این رشد اقتصادی چشمگیر عمدتا ناشی از افزایش قابل‌توجه تولید و فعالیت‌های مرتبط با نفت است. بر پایه داده‌های مقدماتی اداره آمار عربستان سعودی، فعالیت‌های نفتی در این بازه زمانی نسبت به سال گذشته ۸.۲ درصد افزایش یافتند، در حالی که رشد بخش‌های غیرنفتی نیز به ۴.۵ درصد و فعالیت‌های دولتی به ۱.۸ درصد رسید.

تولید ناخالص داخلی واقعی تعدیل‌شده بر اساس نوسان‌های فصلی (seasonally adjusted real GDP) نیز در مقایسه با سه‌ماهه‌ دوم سال جاری، ۱.۴ درصد رشد داشت که عمدتا به دلیل رشد ۳.۱ درصدی فعالیت‌های نفتی و رشد ۰.۶ درصدی فعالیت‌های غیرنفتی بوده است.

انتظار می‌رود در سال ۲۰۲۵، به دلیل کاهش تدریجی محدودیت‌های تولید نفت که اوپک‌پلاس وضع کرده بود و عربستان سعودی از اعضای کلیدی آن است، رشد اقتصادی عربستان سعودی بیشتر هم بشود.

این گروه (اوپک‌پلاس) که روسیه نیز جزو آن است، طی چند سال گذشته برای حمایت از بازار جهانی نفت تولید کشورهای عضو را محدود کرده بود، اما از آوریل ۲۰۲۵ به‌تدریج در حال لغو این محدودیت‌ها است.

وزارت دارایی عربستان سعودی پیش‌بینی کرده است که رشد واقعی تولید ناخالص داخلی این کشور در سال ۲۰۲۵ به ۴.۴ درصد برسد؛ رقمی که بالاتر از رشد ۲ درصدی سال گذشته است و رشد امسال عمدتا ناشی از افزایش فعالیت‌های غیرنفتی خواهد بود. 

صندوق بین‌المللی پول هم اوایل اکتبر، با توجه به افزایش تولید نفت، پیش‌بینی خود را برای رشد اقتصادی عربستان سعودی در سال ۲۰۲۵،  از ۳.۵ درصد به ۴ درصد بالا برد.

عربستان سعودی به‌عنوان بزرگ‌ترین صادرکننده نفت جهان به رهبری شاهزاده محمد بن‌سلمان، ولیعهد این کشور، در میانه یک تحول اقتصادی عظیم قرار دارد که در قالب طرح موسوم به «چشم‌انداز ۲۰۳۰» با هدف تنوع‌بخشی به اقتصاد، افزایش درآمدهای غیرنفتی و کاهش وابستگی به منابع هیدروکربنی اجرا می‌شود.

وزیر اقتصاد عربستان سعودی نیز روز چهارشنبه تاکید کرد که این کشور در مسیر «بازسازی بلندمدت برای دستیابی به تنوع اقتصادی پایدار» گام برمی‌دارد.

خالد الفالح، وزیر سرمایه‌گذاری عربستان سعودی، هفته گذشته اعلام کرده بود که تعداد شرکت‌های بین‌المللی که ریاض را به‌عنوان محل دفتر منطقه‌ای خود انتخاب کرده‌اند، تا پایان سال ۲۰۲۵ به ۷۰۰ شرکت خواهد رسید. این رقم تنها یک هفته پیش از آن، ۶۷۰ شرکت بود که نشان‌دهنده شتاب روزافزون جذب سرمایه‌گذاری خارجی به پادشاهی سعودی است.

الفالح در نشست خود با نمایندگان بخش خصوصی، تاکید کرد که اقتصاد عربستان سعودی از زمان آغاز اجرای چشم‌انداز ۲۰۳۰ تاکنون، با وجود بحران‌های جهانی، از جمله همه‌گیری کرونا و نوسان‌های اقتصادی بین‌المللی، ۸۰ درصد رشد تجمعی داشته است.

او همچنین اشاره کرد که سهم بخش خصوصی در تولید ناخالص داخلی از ۴۰ درصد در سال ۲۰۱۶ به ۵۱ درصد در حال حاضر افزایش یافته و پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۳۰ به ۶۵ درصد برسد. او افزود: «در برابر ما چالشی قرار دارد تا ارزش سهم بخش خصوصی از تولید ناخالص داخلی را از ۲.۳ تریلیون ریال (۶۱۳ میلیارد دلار) به ۲.۵ تریلیون ریال (۶۶۶ میلیارد دلار) برسانیم.»

در همین حال وزیر سرمایه‌گذاری عربستان سعودی خبر داد که تا پایان سال ۲۰۲۴، نزدیک به ۸۵ درصد از اهداف «چشم‌انداز ۲۰۳۰» یا کاملا محقق شده‌اند یا در مسیر پیشرفت‌اند. الفالح که یکشنبه گذشته در همایش جهانی «فورچون» در ریاض سخن می‌گفت، تاکید کرد: «ما در متحول کردن اقتصاد و جامعه‌مان پیشرفت چشمگیری داشتیم. تا پایان سال ۲۰۲۴، بیشتر اهدافی که برای این دوره زمانی در نظر گرفته بودیم، محقق شدند یا حتی از آن‌ها فراتر رفتیم.»

چشم‌انداز ۲۰۳۰ که ولیعهد عربستان سعودی بر تحقق آن بسیار تاکید دارد، مجموعه‌ای از ابتکارات با هدف تنوع‌بخشی به اقتصاد این کشور و کاهش وابستگی به نفت، نوسازی ساختارهای جامعه و تبدیل عربستان سعودی به قطب سرمایه‌گذاری و گردشگری جهانی است.

پروژه نئوم، ابرشهر آینده‌‌نگر ۵۰۰ میلیارد دلاری، نماد این چشم‌انداز است؛ منطقه‌ای به وسعت ۲۶ هزار و ۵۰۰ کیلومتر مربع با پروژه‌ای فرعی موسوم به «لاین» که شهری بدون آلودگی کربنی و مبتنی بر هوش‌مصنوعی با ۹ میلیون سکنه را وعده می‌دهد. منتقدان این طرح را بلندپروازانه می‌دانند، اما سرمایه‌گذاران آن را آزمونی برای زندگی شهری آینده تلقی می‌کنند.

ریاض همچنین به مرکز اقتصادی خاورمیانه تبدیل شده است. در سال ۲۰۲۴، جذب سرمایه‌گذاری خارجی به این شهر از مرز ۳۳ میلیارد دلار گذشت، در حالی که پنج سال پیش، کمتر از ۱۰ میلیارد دلار بود. «تداول»، بازار بورس سعودی، هم اکنون با ارزش بیش از سه تریلیون دلار، بزرگ‌ترین بورس منطقه است. 

در بخش گردشگری، عربستان سعودی با جذب ۲۷ میلیون گردشگر بین‌المللی در سال ۲۰۲۳ و کسب ۶۶ میلیارد دلار درآمد، رشدی فراتر از دبی داشت. این کشور در نظر دارد تا سال ۲۰۳۰ میزبان ۱۵۰ میلیون گردشگر در سال باشد.

علاوه بر این‌، بزرگ‌ترین صادرکننده نفت جهان اکنون در حوزه انرژی سبز نیز پیشگام است. عربستان سعودی اعلام کرده است تا سال ۲۰۳۰ نیمی از برق موردنیازش را از منابع تجدیدپذیر تامین خواهد کرد و تا سال ۲۰۶۰، انتشار کربن این کشور به صفر خواهد رسید. این کشور قصد دارد بیش از ۲۰۰ میلیارد دلار در انرژی‌های پاک و پروژه‌های هیدروژن سبز سرمایه‌گذاری کند. بزرگ‌ترین نیروگاه هیدروژن سبز جهان در نئوم جزو همین پروژه است و قرار است تا سال ۲۰۲۶ روزانه ۶۰۰ تن هیدروژن پاک تولید کند.