نیروهای اسرائیلی روز جمعه ۱۰ اکتبر (۱۸ مهر) در چارچوب توافق آتش‌بس با حماس، عقب‌نشینی از برخی مناطق غزه را آغاز کردند. ارتش اسرائیل اعلام کرد که آتش‌بس در نوار غزه از ساعت ٩ به‌وقت گرینویچ (۱۲ به‌وقت محلی) به اجرا درآمده است.

کابینه اسرائیل بامداد جمعه توافق آتش‌بس با حماس را تصویب کرد؛ اقدامی که مسیر توقف درگیری‌ها در غزه را طی ۲۴ ساعت آینده و نیز آزادی گروگان‌های اسرائیلی را در بازه ۷۲ ساعت بعد، هموار می‌کند. این نخستین مرحله از طرح دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، برای پایان دادن به جنگ دو ساله در غزه است که مبادله گروگان‌ها با زندانیان فلسطینی و آغاز عقب‌نشینی نیروهای اسرائیلی در آن پیش‌بینی شده است.

بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، از تصویب چارچوب آزادی تمامی گروگان‌ها‌ــ زنده و مرده‌ــ خبر داد. به گزارش شاهدان، در خان یونس در جنوب نوار غزه، بخشی از نیروهای اسرائیلی از مناطق شرقی نزدیک مرز عقب نشسته‌اند، هرچند صدای شلیک توپخانه هنوز شنیده می‌شود. در اردوگاه النصیرات در مرکز نوار غزه نیز تعدادی از سربازان اسرائیلی مواضعشان را برچیدند و به سمت مرز اسرائیل حرکت کردند، اما بخشی از نیروها در منطقه باقی ماندند، زیرا در ساعات اولیه صبح صدای تیراندازی به گوش رسید.

نیروهای اسرائیلی از جاده ساحلی مدیترانه در امتداد شهر غزه هم عقب‌نشینی کردند؛ جایی که صدها نفر از مردم به امید بازگشت به مرکز اصلی شهر، تجمع کرده بودند. با این حال بلند شدن صدای شلیک گلوله در نزدیکی محل باعث شد بسیاری از حرکت خودداری کنند و تنها تعداد کمی از آنان پیاده از خط عبور گذشتند. امدادگران هم توانستند برای نخستین‌بار وارد مناطق غیرقابل دسترسی شوند و دست‌کم ۱۰ جسد را از زیر آوار خارج کنند.

در همین حال، دو مقام ارشد آمریکایی اعلام کردند ایالات متحده برای حفظ ثبات در غزه، ۲۰۰ نیروی نظامی را در قالب یک نیروی مشترک مستقر خواهد کرد. این نیروها قرار نیست وارد خاک نوار غزه شوند، بلکه به‌عنوان بخشی از یک نیروی چندملیتی متشکل از مصر، قطر، ترکیه و احتمالا امارات متحده عربی عمل خواهند کرد.

تضمین پایان جنگ از سوی آمریکا

این جنگ که کل خاورمیانه را به بحران کشاند، در ماه‌های اخیر به تنش‌های منطقه‌ای با دخالت جمهوری اسلامی ایران، یمن و لبنان نیز گسترش یافت و روابط واشینگتن و تل‌آویو را تحت تاثیر قرار داد. پس از اعلام توافق، مردم دو سوی مرزها جشن گرفتند و حالا بزرگ‌ترین گام برای پایان دادن به جنگی که بنا بر ادعای حماس، بیش از ۶۷ هزار فلسطینی را به کام مرگ کشاند، آزادی آخرین گروگان‌های اسرائیلی خواهد بود.

خلیل الحیه، از رهبران ارشد تبعیدی حماس، گفت از آمریکا و دیگر میانجی‌ها برای پایان جنگ «تضمین» دریافت کرده است. براورد می‌شود ۲۰ گروگان اسرائیلی هنوز زنده باشند اما ۲۶ نفر دیگر کشته شده‌اند. سرنوشت دو نفر هم نامعلوم است. حماس اعلام کرده که تحویل اجساد کشته‌شدگان ممکن است زمان بیشتری ببرد.

پس از آغاز اجرای توافق، کاروان‌های حامل غذا و کمک‌های پزشکی وارد غزه خواهند شد تا به صدها هزار غیرنظامی که در چادرها پناه گرفته‌اند و شهرهایشان به‌طور کامل تخریب شده است، کمک‌رسانی کنند.

موانع پیش رو

با وجود امیدواری‌ها، احتمال شکست توافق همچنان وجود دارد. هنوز فهرست زندانیان فلسطینی که قرار است در ازای آزادی گروگان‌های اسرائیلی آزاد شوند، منتشر نشده است. حماس آزادی چهره‌های سرشناس و صدها زندانی بازداشت‌شده در جریان عملیات اخیر اسرائیل را خواستار است. تکلیف بخش‌های بعدی طرح ۲۰بندی ترامپ از جمله نحوه اداره غزه پس از پایان جنگ و سرنوشت نهایی حماس‌ــ که همچنان با خلع سلاح مخالفت می‌کند‌ــ نیز هنوز کاملا مشخص و نهایی نشده‌اند.

در داخل اسرائیل، نیز نتانیاهو با مخالفت‌هایی از سوی ائتلاف حاکم روبرو است که برخی از اعضای آن سال‌ها است با هرگونه توافق با حماس مخالف بوده‌اند.

ترامپ اعلام کرده است روز یکشنبه به منطقه سفر خواهد کرد و احتمالا در مراسم امضای توافق در مصر شرکت می‌کند. رئیس پارلمان اسرائیل از او برای سخنرانی در کنست دعوت کرده است.

این توافق با استقبال گسترده کشورهای عربی و غربی روبرو شده است و بسیاری آن را دستاوردی بزرگ برای ترامپ در عرصه دیپلماسی دانسته‌اند.