در حالی‌ که بخش اعظم تمرکز پس از جنگ ۱۲ روزه ماه ژوئن میان جمهوری اسلامی ایران و اسرائیل معطوف برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی بود، توجه‌ها به تهدید موشک‌های بالستیک نیز افزایش پیدا کرد.

موشک‌های بالستیک تهران نزدیک به ۳۰ اسرائیلی را کشتند، هزاران نفر را زخمی کردند و به بیش از ۱۰ هزار ساختمان و خانه آسیب رساندند.

تصاویر ماهواره‌ای نشان می‌دهد جمهوری اسلامی در حال بازسازی بخش‌هایی از برنامه موشک‌های بالستیکش است.

سوال اصلی این است که این موضوع تا چه میزان تهدیدکننده است و در چه بازه زمانی ممکن است مشکل‌آفرین شود؟

نخست آنکه پس از برنامه هسته‌ای، دلیل دیگر حمله اسرائیل در ماه ژوئن این بود که آیت‌الله‌ها در حال گسترش زرادخانه موشک‌های بالستیک از ۲۵۰۰ به ۸۸۰۰ تا اواسط سال ۲۰۲۷ و بیش از ۱۰ هزار موشک تا سال ۲۰۲۸ بودند.

اسرائیل نگران بود که چنین زرادخانه‌ای بتواند سپر دفاع موشکی‌اش را از کار بیندازد.

در حال حاضر، جمهوری اسلامی ایران در حال بازسازی بسیاری از تاسیسات موشکی است، اما تمرکز اصلی بر «میکسرهای سیاره‌ای» است‌ــ دستگاه‌های بزرگی که برای تولید سوخت جامد موشک‌ نیاز است.

این دستگاه‌ها تیغه‌هایی دارند که مانند سیارات دور نقطه‌ای مرکزی می‌چرخند و نسبت به تجهیزات مشابه، محصول ترکیبی بهتری ایجاد می‌کنند.

همکاری روسیه و چین با جمهوری اسلامی ایران

نگرانی‌هایی وجود دارد مبنی بر اینکه جمهوری اسلامی ایران می‌تواند میکسرهای جدید از چین خریداری کند، در همین حال مقام‌های آمریکایی و دیگران پکن را به فروش مواد اولیه سوخت و دیگر اجزای موشک‌های بالستیک به جمهوری اسلامی ایران متهم کرده‌اند.

اخیرا پرسش‌های مهمی درباره سطح همکاری روسیه و چین در کمک به جمهوری اسلامی ایران برای بازسازی توانایی تهدید اسرائیل مطرح شده است.

روزنامه اورشلیم پست در گزارشی اختصاصی نوشت دیوید بارنیا، رئیس موساد، گفته است چین و روسیه پیش از آنکه به ایران کمک کنند، باید «۱۰ بار فکر کنند». به گفته بارنیا، موساد و اسرائیل برتری هوایی بی‌نظیر خود مقابل موشک‌های ایران را به جهان نشان داده‌اند.

بر این اساس، موساد مطمئن نیست کشورهای زیادی مایل به کمک به جمهوری اسلامی باشند. بارنیا معتقد است این کشورها باید در نظر بگیرند که مانند سلاح‌های روسیه در ژوئن گذشته، تسلیحاتشان شکست خواهد خورد و سپس، سامانه‌هایشان در برابر توانمندی‌های اسرائیل ضعیف قلمداد خواهند شد.

در پاسخ به گزارش‌هایی که نشان می‌دهد چین بیش از پیش روی ایران حساب باز می‌کند، موساد هشدار داده پکن باید «هزار بار فکر کند» زیرا اگر ایران از سامانه‌هایش استفاده کند، اسرائیل توان حمله به آن‌ها را خواهد داشت.

روشن است که اسرائیل این موضوع را با دقت دنبال می‌کند.

احتمالا در این مرحله، اقدام مخفی علیه تلاش‌های ایران برای بازسازی برنامه موشک‌های بالستیک ترجیح داده شود، اما اکنون که اسرائیل نشان داده است می‌تواند به برنامه‌های تسلیحاتی کلیدی تهران حمله کند، ممکن است ارتش اسرائیل برای دومین بار نیز چنین ریسکی را بپذیرد، حتی اگر تهدید هنوز کامل محقق نشده باشد.

همه این‌ها اهمیت جلوگیری از ایجاد یک نیروی هوایی کارآمد در ایران را که بتواند با ارتش اسرائیل رقابت کند، پررنگ می‌کند.

تاکنون، نیروی هوایی ایران ضعیف بوده است و بیشتر تجهیزاتش به پیش از انقلاب ۱۹۷۹ بازمی‌گردد، زیرا هیچ کشوری حاضر به فروش جنگنده به جمهوری اسلامی نبوده است.

با این حال، یک نماینده مجلس در ایران ادعا کرده است که روسیه تعدادی جنگنده‌ میگ-۲۹ به تهران فرستاده است.

این جنگنده‌ها تغییر‌دهنده معادله نیستند، زیرا همچنان از اف-۳۵ و برخی دیگر از جنگنده‌های اسرائیلی ضعیف‌ترند. اما می‌توانند برای ایران مقاومت واقعی بیشتری در برابر حملات هوایی آینده اسرائیل ایجاد کنند.

علاوه بر این، اگر مسکو واقعا این جنگنده‌های میگ را به ایران تحویل داده باشد، ممکن است به فکر دادن جنگنده‌های پیشرفته‌تر سوخو-۳۵ نیز باشد، جنگنده‌هایی که نسبت به بسیاری از هواپیماهای اسرائیلی (به‌جز اف-۳۵) برتری دارند.

هرچند این تحولات قابل‌توجه و نگران‌کننده است، نشانه‌هایی وجود دارد که ممکن است بیش از آنکه تغییری اساسی در انتقال تسلیحات باشد، جنبه تبلیغاتی داشته باشد.

جمهوری اسلامی در ژانویه اعلام کرده بود که جنگنده‌های سوخو-۳۵ دریافت کرده است، اما هیچ‌یک از آن‌ها در جنگ ۱۲ روزه با اسرائیل دیده نشدند.

چه جمهوری اسلامی دروغ گفته باشد و هرگز جنگنده‌های سوخو-۳۵ را تحویل نگرفته باشد و چه آماده استفاده از آن‌ها نبوده و نخواسته است خطر سرنگونی را بپذیرد، به نظر می‌رسد اعلام‌ خبرهای جمهوری اسلامی درباره جنگنده‌های روسی لزوما به‌معنای تهدید فوری نیست و گاهی تقریبا هیچ معنایی ندارد.

در نهایت، مسئله کلیدی در جزئیات نهفته است.

بازسازی برنامه موشکی بالستیک یا انتقال جنگنده‌های پیشرفته می‌تواند تهدیدی بزرگ برای اسرائیل باشد، اما همه این‌ها همچنین می‌تواند صرفا تلاشی برای بازدارندگی و ارعاب دولت تل‌آویو باشد.

ترجمه از اورشلیم پست