افغانستان؛ جاذبه گردشگری یا صحنه تبلیغاتی طالبان؟

بیشتر گردشگران خارجی در روایت‌هایشان به محدودیت‌ها و ممنوعیت‌های اعمال‌‌شده بر زنان و دختران افغان اشاره نمی‌کنند  

وزارت اطلاعات و فرهنگ طالبان اعلام کرده است که در چهار سال گذشته، یعنی از زمان بازگشت دوباره این گروه به قدرت، حدود ۲۴‌هزار گردشگر خارجی به افغانستان سفر کرده‌اند- آماری که به گفته مقام‌های طالبان، در مقایسه با دوره حکومت پیشین، افزایش یافته است.  

خبیب غفران، سخنگوی وزارت اطلاعات و فرهنگ طالبان، گفت: «پس از حاکمیت دوباره امارت اسلامی افغانستان حدود ۲۴ هزار گردشگر از کشورهای مختلف به افغانستان آمدند و از زیبایی‌های افغانستان، تاریخ افغانستان و مناطق فرهنگی و مذهبی افغانستان دیدن کردند. وزارت اطلاعات و فرهنگ به آنها خدمات لازمه را ارائه کرده است.»  

او افزود که این خدمات شامل تمدید ویزا، بهره‌مندی از مترجم، تامین امنیت، حمل‌ونقل و راهنمایی گردشگران بوده است. چنین تسهیلاتی باعث شده است که بخش قابل‌توجهی از هزینه‌های سفر گردشگران خارجی، مستقیم و غیرمستقیم، به جیب طالبان، نیروها و هواداران این گروه سرازیر شود.  

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

گردشگران خارجی که وارد افغانستان می‌شوند، موظف‌اند به وزارت اطلاعات و فرهنگ یا نمایندگی‌های استانی آن مراجعه کنند تا مجوز سفر دریافت کنند. در این فرایند، توصیه‌هایی نیز به آنان می‌شود، ازجمله اینکه از زنان و دختران افغانستان عکس یا ویدیو نگیرند.  

خبیب غفران تاکید کرد که گردشگران باید «ارزش‌های فرهنگی مردم افغانستان را در نظر بگیرند». از نگاه طالبان، این ارزش‌ها شامل پوشیدن برقع یا حجاب کامل برای زنان، حضور حداقلی زنان و دختران در اجتماع و پایبندی به مقررات سخت‌گیرانه در مواجهه با آنان است.  

به‌رغم این محدودیت‌ها، یکی از دلایل افزایش سفر گردشگران خارجی به افغانستان، پایین بودن هزینه‌های زندگی در این کشور در مقایسه با کشورهای همسایه است. این موضوع باعث می‌شود که گردشگران با هزینه‌‌ای اندک بتوانند از مناظر طبیعی و جاذبه‌های فرهنگی افغانستان بازدید کنند.    

در دوره حکومت پیشین افغانستان یکی از عوامل اصلی کاهش حضور گردشگران خارجی، ناامنی گسترده ناشی از انفجارها، حملات انتحاری و عملیات مسلحانه طالبان بود. در آن سال‌ها، خطر آدم‌‌ربایی طالبان نیز جدی بود و همین امر موجب می‌شد کمتر گردشگری جرئت سفر به افغانستان را پیدا کند. پس از سقوط حکومت پیشین در اوت ۲۰۲۱ و بازگشت مجدد طالبان به قدرت، جنگ و ناامنی‌ای که خود این گروه به آن دامن می‌زد، پایان یافت. طالبان مدعی‌اند که اکنون امنیت به افغانستان بازگشته و این امر حضور گردشگران خارجی را افزایش داده است، اما واقعیت این است که جنگ و خشونت طالبان از عوامل اصلی کاهش گردشگری در دوران جمهوری بود.  

حکومت طالبان در حالی چهارمین سال سلطه دوباره‌شان بر افغانستان را جشن می‌گیرد که فشار بر شهروندان، به‌‌ویژه زنان و دختران، به میزان بی‌سابقه‌ای افزایش یافته است. در سایه سیاست‌های این گروه، دختران تا کلاس ششم بیشتر اجازه تحصیل ندارند و دانش‌آموزان بالاتر از این مقطع به‌اجبار خانه‌ نشین می‌شوند. همچنین بسیاری از زنان از کار در ادار‌های دولتی محروم‌اند و حتی اشتغال آنان در نهادهای خصوصی و سازمان‌های خارجی، ازجمله نهادهای امدادرسان، ممنوع شده است.  

زنان و دختران افغان اکنون در حصار خانه‌ها و در نوعی «حبس خانگی» به‌ سر می‌برند. طالبان نه‌‌تنها هر روز بر شدت این محدودیت‌ها می‌افزایند، که در مواردی زنان را به دلیل رعایت نکردن پوشش مورد نظر آنها، یعنی برقع یا مانتوهای بلند که کل بدن را می‌پوشاند، بازداشت کرده‌اند. این روند باعث نگرانی جدی زنان افغانستان از افزایش فشارها در آینده شده است.  

با این حال، طالبان به گردشگران خارجی حتی زنان و بازیگران فیلم‌های بزرگسالان اجازه می‌دهند آزادانه وارد افغانستان شوند و برای آنان هیچ محدودیت یا ممنوعیتی در نظر گرفته نمی‌شود. این تضاد آشکار نشان می‌دهد که طالبان با استفاده از سفر گردشگران و حضور چهره‌های مشهور شبکه‌های اجتماعی، می‌کوشند تصویری معکوس از واقعیت حاکمیت خود ارائه دهند، تصویری که در آن امنیت، اقتصاد و معیشت مردم بهبود یافته است.  

در عمل، بیشتر این گردشگران خارجی نیز در روایت‌هایشان به محدودیت‌ها و ممنوعیت‌های اعمال‌‌شده بر زنان و دختران افغان اشاره نمی‌کنند. آنها تنها مناظر طبیعی و جلوه‌های فرهنگی افغانستان را در رسانه‌های اجتماعی به نمایش می‌گذارند و دیگران را تشویق می‌کنند که افغانستان یکی از مقاصد گردشگری آنها باشد. 

بیشتر از جهان