گزارش‌های رسیده به ایندیپندنت فارسی نشان می‌دهد که با وجود اعلام رسمی دولت در روز چهارشنبه مبنی بر افزایش مجدد و ۳۱ تا ۵۲ درصدی نرخ نان دولتی، هیچ‌کدام نانوایی‌هایی که سهمیه آرد دولتی دریافت می‌کند، عملا حاضر نیستند این محصول حیاتی را به نرخ‌ مصوب عرضه کند و علاوه بر افزایش چشمگیر قیمت نان در نانوایی‌های آزادپز، نانوایی‌های دریافت‌کننده آرد دولتی نیز نان را به دو تا سه برابر قیمت تعیین‌شده می‌فروشند.

برخی رسانه‌های دولتی مانند تسنیم خبر داده‌اند میزان افزایش قیمت رسمی نان که دولت در سال ۱۴۰۴ برای دومین‌ بار، اعمال کرده، موردقبول و رضایت نانوایان نیست و به دلیل افزایش مداوم هزینه‌های تولید، آن‌ها خواستار افزایش ۲۰۰ درصدی نرخ فروش نان با آرد دولتی شده‌اند. به همین دلیل قرار است شنبه هفته آینده، مجددا درباره این مسئله تصمیم‌گیری شود.

چنین وضعیتی هم‌زمان با افزایش ۵۰ تا ۱۵۰ درصدی قیمت انواع کالاهای اساسی در شش ماه گذشته، جز تشدید ناتوانی بیش از سه‌چهارم جمعیت ایران در تهیه نان که ابتدایی‌ترین نیاز غذایی برای رفع گرسنگی محسوب می‌شود، نتیجه‌ای در پی ندارد.

اکنون دولت مسعود پزشکیان پس از گذشته چند هفته از افزایش غیررسمی قیمت نان، اعلام کرده است که هر عدد نان سنگک باید با قیمت مصوب هفت هزار و ۶۰۰ تومان، بربری چهار هزار و ۶۰۰ تومان، تافتون دو هزار تومان و نان لواش هم در نانوایی‌های با سهمیه آرد دولتی، به قیمت هزار و ۲۵۰ تومان به فروش برسد. با این حال در پایتخت ایران، تهرانی‌ها بیش از یک ماه است که سنگک ساده را از نانوایی‌های دولتی بین ۱۰ تا ۱۵ ‌هزار تومان و سنگک کنجدی را بین ۲۰ تا ۲۵ هزار تومان می‌خرند.

میزان آرد دولتی که به نانوایی‌هایی تحویل داده می‌شود، نیز دائم در حال کاهش است و از طرفی به دلیل تمایل نداشتن نانوایی‌ها به پخت با آرد دولتی (به دلیل کیفیت پایین آن) دسترسی مردم به نان به نرخ دولتی هم مدام دشوارتر می‌شود. نتیجه اینکه اکنون بسیاری از مردم مجبورند برای یک نان سنگک ساده بین ۴۰ تا ۴۵ هزار تومان بپردازند.

وضعیت سایر نان‌ها نیز به همین شکل است؛ به‌ طوری که اکنون هر عدد نان لواش در نانوایی‌های دولتی تهران و شهرستان‌ها بین دو تا سه هزار تومان، تافتون بین چهار تا شش هزار تومان، بربری بین ۱۲ تا ۱۵ هزار تومان و سنگک نیز بین ۱۵ تا ۲۰ هزار تومان فروخته می‌شود که همه این قیمت‌ها با نرخ‌های مصوب، به میزان فاحشی اختلاف دارند. نگاهی به وب‌سایت‌های فروش آنلاین هم نشان می‌دهد که برای نمونه، نان تافتون در این وب‌سایت‌ها دانه‌ای ۴۶ هزار و ۵۰۰ تومان فروخته می‌شود.

در همین رابطه روزنامه جوان، نزدیک به سپاه پاسداران، روز پنجشنبه ۹ مرداد در گزارشی نوشت: «به نظر می‌رسد نانوایان به قدری خودسر شده‌اند که هیچ توجهی به نرخ‌های مصوب ندارند و از همه مهم‌تر اینکه جریمه‌های گران‌فروشی بازدارنده نیست و ارقام آن در مقابل سود‌هایی که از گران‌فروشی و فروش آزاد آرد نصیب نانوایان متخلف می‌شود، بسیار ناچیز است.»

این روزنامه در گزارش خود در حالی انگشت اتهام را به سمت نانوایان گرفت که صنف نانوایان معتقدند قطعی مداوم برق و آب در یک سال اخیر ضرر زیادی به آن‌ها وارد کرده است و از طرفی هزینه‌های تولید مانند اجاره مغازه، دستمزد کارگر، قیمت آرد یا هزینه قبض آب و برق هم در یک سال گذشته به‌شدت بالا رفته است.

در هر حال، بازنده اصلی این بحران دهک‌های کم‌درآمد در ایران‌اند که به دلیل سیاست‌های جنگ‌طلبانه رهبر جمهوری اسلامی و تشدید بحران اقتصادی در ایران، بر تعدادشان مدام افزوده می‌شود. طبق آمارها، در دهک‌های درآمدی پایین، سهم نان و غلات از کل هزینه‌های غذایی بیش از ۳۰‌ درصد است، در حالی‌ که در دهک‌های بالا این عدد به‌ میزان قابل‌توجهی کمتر است. این ناتقارنی موجب می‌شود افزایش قیمت نان بیشتر بر اقشار ضعیف فشار روانی و اقتصادی وارد کند.

از سوی دیگر، گزارش‌های رسمی حاکی از آن‌اند که با وجود گرانی افسارگسیخته نان، کیفیت نان دولتی که خریداران آن عموما دهک‌های کم‌برخوردارند، به‌مراتب پایین‌تر از نان‌هایی است که با آرد آزاد و قیمت بالاتر تولید می‌شوند.

تیرماه امسال حمیدرضا رستگار، رئیس اتاق اصناف تهران در یک برنامه تلویزیونی درباره آرد نانوایی‌ها گفت: «آرد مصرفی مردم بی‌کیفیت است.» او با تاکید بر اینکه آرد باکیفیت گران‌تر است، گفت: «آردی که کیفیت آن مطلوب باشد، از آردی که در حاضر به نانوایی‌ها داده می‌شود، خیلی گران‌تر است. آرد باکیفیتی که مردم طعم واقعی نان را بچشند، با آردی که به نانوایی‌ها داده می‌شود، متفاوت است.»