دولت آینده عراق توان بیرون رفت از بن بست سیاسی را نخواهد داشت

اختلاف نظر در مورد نقش گروه های سیاسی در دولت جدید تا هنوز ادامه دارد

گوشه ای از تظاهرات ضد دولتی در شهر نجف. عکس از: ‏AFP‏

با آن که گزینش محمد توفیق علاوی در سمت نخست وزیری عراق، پس از ماه ها جر و بحث میان گروه های سیاسی صورت گرفت و انتظار می رفت ناسازگاری های سیاسی اندکی کاهش یافته باشد، اما تداوم کشمکش و رقابت های سیاسی نشان می دهد که دولت آینده عراق، توان بیرون رفت از بن بست سیاسی را ندارد. به ویژه این که توفیق علاوی تا کنون نتوانسته است مسیر تشکیل دولت جدید عراق را هموار کند و اختلاف نظر در مورد ساختار دولت جدید همچنان پا بر جا است.

در همین راستا، یک منبع سیاسی که نخواست نامش فاش شود، به اندیپندنت عربی گفت: روند تشکیل دولت جدید عراق تا هنوز با چالش های بی شماری رو به رو است و رهبران سیاسی سرگرم رقابت و پیشتازی برای کنترل قدرت هستند. ائتلاف فتح به رهبری هادی العامری نگرانی دارد که مقتدی صدر در صدد بهره برداری از فرصت های فراهم شده برای انحصار قدرت است، افزون بر آن، ورود عزت شابندر از طریق ائتلاف فتح، منجر به وقوع تنش میان کردها و سنی های عراق شده است. اهل سنت عراق که میانه ای خوبی با محمد حلبوسی، رئیس مجلس ندارند، می دانند که عزت شابندر قصد دارد ائتلاف کنونی سنی ها در برابر رئیس مجلس را برهم زند تا این که زمینه ائتلاف دیگری فراهم شود.

از سوی دیگر، مخالفت شدید عزت شابندر با امتیاز دهی به کردها، باعث نارضایتی مسرور بارزانی شده و ممکن است این مسئله، بارزانی را وادار به همسویی با محمد حلبوسی کند.

در این میان، توفیق علاوی سعی می کند دوستان و اطرافیان تاجر خود را در دولت آینده جابجا کند و گفته می شود وی قصد دارد لوی الخطیب را که یکی از دوستان نزدیکش به شمار می رود در وزارت نفت و یا در وزارت برق تعیین کند.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

منبع یاد شده، علاوه کرد: واشنگتن بدین عقیده است که توفیق علاوی گزینه ای بسیاری خوبی برای مدیریت بحرانی کنونی عراق است و می تواند از بروز تنش با ایالات متحده جلوگیری کند، به همین دلیل، واشنگتن به توفیق علاوی وعده کمک و همکاری داده است.

از سوی دیگر، به رغم این که جناح های سیاسی شیعه مذهب عراق، توفیق علاوی را گزینه ای ایده آل برای تحقق منافع خود نمی بینند، اما آن ها به صورت کل، از وی حمایت می کنند در حالی که جناح های سنی مذهب و کردها مانع تشکیل دولت به رهبری توفیق علاوی می شوند.

در همین حال، اثیل النجیفی، یکی از رهبران جبهه نجات، اظهار داشت که ملت عراق چه سنی و چه شیعه خواستار تشکیل دولتی است که بتواند منافع ملی را تأمین کند، اما این که برخی از اهل سنت خواهان سهم مستقیم در دولت هستند، بدین معنا است که آن ها سعی می کنند یک فرد فاسد قدرت را در دست گیرد تا زمینه ای سوء استفاده از منابع دولت برای آن ها نیز فراهم شود.

همچنان مسرور بارزانی، نخست وزیر منطقه کردستان، پس از دیدار با محمد علی الحکیم، وزیر امور خارجه عراق، خاطر نشان کرد که دولت جدید عراق بایستی روابط نهایت صمیمانه با اقلیم کردستان، کشورهای همسایه و جامعه بین المللی داشته باشد و البته هر دولتی که به حقوق تعیین شده برای کردستان احترام بگذارد، از حمایت کردها برخوردار خواهد بود.

اما سلیم شوشکی، نماینده گروه اسلامی در مجلس، گفته است که توفیق علاوی نامزدان احزاب کرد را رد کرده و علاوه کرده است که وی پیش از این، رهبران کردها را از تصمیم خود مبنی بر این که دولت را از نامزدان مستقل تشکیل می کند، اطلاع داده است.

همچنان با آن که اغلب جناح های سیاسی عدم گرایش خود را به تصدی سمت های دولتی در مرحله بعدی نشان می دهند، اما عمده ترین عاملی که مانع تشکیل دولت جدید عراق می شود، مسئله ای توزیع سمت های دولتی است.

در همین حال، احمد الشریفی، کارشناس مسایل سیاسی می گوید: تمام تلاش های توفیق علاوی برای متقاعد کردن احزاب سیاسی به پذیرش ساختار دولت جدید عراق دچار ناکامی شده است و بعید به نظر می رسد که توفیق علاوی بتواند از این بن بست، موفق برون آید.

احمد الشریفی در صحبتی که با اندیپندنت عربی داشت،  گفت: مهلت 30 روزه تعیین شده برای تشکیل دولت در حال پایان یافتن است و علاوی تا هنوز نتوانسته هیچ گام موفقی را در این راستا بردارد، حتی تا کنون بر سر این که دولت آینده عراق، موقتی و یا دایمی باشد، هیچ توافق نظری صورت نگرفته است. وی افزود: اگر جناح های سیاسی موفق به تشکیل دولت نشوند، ممکن است جامعه جهانی ناگزیر به دخالت در امور عراق شود و وضعیت اضطراری در کشور اعلام شود.

از سوی دیگر، فلاح الذهبی، نویسنده و روزنامه نگار عراقی در صحبتی که با اندیپندنت عربی داشت، گفت: سناریوی تشکیل دولت عادل عبد المهدی در حال تکرار شدن است و تردیدی نیست که دولت آینده عراق، یک نظام سیاسی ناقص و ناپایدار خواهد بود. این روزنامه نگار عراقی خاطر نشان کرد که تشکیل دولت در شرایط کنونی که مخالفت ها به گونه ای بی سابقه افزایش یافته است، کار آسانی نیست و توفیق علاوی، زمانی موفق به تشکیل دولت خواهد شد که نقش تمام طرف های درگیر در بحران کنونی را در ساختار سیاسی مد نظر گیرد و این امر، آرزوی است که برآورده شدن آن در شرایط کنونی عراق، نا ممکن به می رسد.

در پیوند به نقش ایران در ایجاد همسویی میان گروه های شیعه مذهب عراق، الذهبی اظهار داشت که رژیم ایران پیش از سال 2008، می توانست گروه های شیعه مذهب عراق را به هر جهتی که لازم باشد، سوق دهد اما اکنون که گروه های یاد شده، نفوذ و قدرت خود را گسترش داده اند، دیگر به گونه گذشته نیازمندی به همکاری های ایران ندارند و ترجیح می دهند دستورات ایران را تا جای عملی کنند که با منافع آن ها برخورد نکنند. البته اعتراضات اخیر در عراق، مصداق این مدعا است طوری که گروه های شیعه مذهب عراقی، برخلاف میل ایران، دست به اعتراض علیه دولتی زدند که مورد حمایت ایران بوده و رهبران آن، وفاداری ویژه ای به تهران دارند.

بدین ترتیب، می توان گفت توفیق علاوی احتمالا اولین نخست وزیری خواهد بود که پیش از تشکیل دولت، ناگزیر به کناره گیرد شود، زیرا بسیاری از جناح های سیاسی که در نخست از توفیق علاوی حمایت می کردند، اکنون سعی می کنند از وی فاصله بگیرند. تردیدی نیست که پس از عقب نشینی کلاه آبی ها از میان تجمّعات اعتراضی، تظاهرات ضد دولتی می تواند بیشتر از پیش افزایش یابد و توفیق علاوی را با دشوار ترین چالش ها رو به رو کند.

https://www.independentarabia.com

© IndependentArabia