در حالی که اسرائیل از روز جمعه حملاتش به ایران را آغاز کرد و می‌گوید از میان بردن برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی را دنبال می‌کند، برخی کارشناسان می‌گویند تل‌آویو به‌تنهایی قادر به این کار نیست و برای این هدف حتما به همراهی واشینگتن نیاز دارد.
نیویورک‌پست در گزارشی نوشت که یک هدف بسیار مهم در فهرست اهداف اسرائيل باقی مانده و آن هم تاسیسات زیرزمینی فردو است که احتمالا نابودی آن به تصمیم دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، برای همراهی با بنیامین نتانیاهو بستگی دارد.
تاسیسات زیرزمینی فردو که امکان غنی‌سازی اورانیوم را برای جمهوری اسلامی فراهم می‌کند، در عمق ۹۰ متری زمین و در فاصله ۲۵ کیلومتری آزادراه تهران‌ــ‌قم احداث شده است و از میان بردن آن برای تل‌آویو ساده نیست. برخی ناظران می‌گویند تنها بمب‌های سنگرشکن ۱۵ تنی آمریکا قادرند به عمق این تاسیسات نفوذ کنند.
نیکلاس کارل، مدیر تحقیقات پروژه تهدیدات بحرانی موسسه آمریکن انترپرایز، به نیویورک پست گفت: «در حالی که اسرائیل از سلاح‌ها و راهبردهای بسیاری استفاده کرده که حتی غربی‌ها را نیز غافلگیر کرده است، تاکنون هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد اسرائیل ابزار نفوذ به مرکز فردو را دارد.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
کارل در ادامه گفت: «آمریکا تنها متحد دولت نتانیاهو است که می‌تواند برای رسیدن به این هدف وارد عمل شود و این کار را تمام کند.»
تهران وجود تاسیسات غنی‌سازی اورانیوم در فردو را تا زمان افشاگری مقام‌های اطلاعاتی آمریکا و فرانسه، در سپتامبر ۲۰۰۹، از چشم بازرسان آژانس پنهان نگه داشته بود. فردو که در سال ۲۰۰۹ تکمیل شد، یکی از سه سایت اصلی غنی‌سازی هسته‌ای در ایران است.
جمهوری اسلامی سال‌ها برای تقویت این تاسیسات زمان صرف کرد و تاکنون توانسته است آن را از حملات بزرگ اسرائیل که برنامه هسته‌ای تهران را هدف قرار می‌دهند، مصون نگه دارد.
به گفته نیکلاس کارل، تهران اطمینان حاصل کرده که این تاسیسات می‌تواند از حملات هوایی جان سالم به در ببرد و این اسرائیل را نگران کرده است. البته این پایگاه لزوما جزو پیشرفته‌ترین نیروگاه‌های غنی‌سازی هسته‌ای در ایران محسوب نمی‌شود، اما سانتریفیوژهای بسیار پیشرفته‌ای دارد.
زاخی هنگبی، مشاور امنیت ملی اسرائیل، با تاکید بر قدرت نظامی تل‌آویو مدعی شد که اسرائیل بدون کمک خارجی هم که توان حمله به تمام تاسیسات هسته‌ای ایران از جمله سایت فردو را دارد.
یچیل لیتر، سفیر اسرائیل در ایالات متحده، هم روز جمعه در جریان موج اول حملات تل‌آویو به جمهوری اسلامی، به خبرنگاران گفت: «عملیاتی که در حال اجرا است باید با نابودی فردو تکمیل شود.»
با این حال او به این موضوع که اسرائیل برای رسیدن به این تاسیسات زیرزمینی چه توانایی‌های دارد و آیا از آمریکا برای استفاده از بمب‌های موسوم به «سنگرشکن» قول مساعد دریافت کرده است یا نه، اشاره‌ای نکرد. این بمب‌ها به‌طور خاص برای نفوذ به اعماق زمین و منفجر کردن هدف اصلی طراحی شده‌اند.
بمب‌های سنگرشکن ماپ (MOP /GBU-57A/B Massive Ordinance Penetrato) و دیگر بمب‌های سنگرشکن آمریکایی از بمب‌های یک تنی ساخت آمریکا که طبق گزارش‌ها، نیروی هوایی اسرائیل سال گذشته برای کشتن حسن نصرالله، رهبر حزب‌الله لبنان، از آن استفاده کردند، چندین برابر قدرتمندتر دانسته می‌شوند.
اگرچه واشینگتن این توانایی را دارد که به متحدش اسرائیل برای نابودی فردو کمک کند، کاخ سفید ممکن است هنوز تصمیم نداشته باشد که مستقیم به ایران حمله کند.
مدیر تحقیقات پروژه تهدیدات بحرانی موسسه آمریکن انترپرایز به نیویورک‌پست گفت: «ایالات متحده در جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح‌های هسته‌ای منافع راهبردی دارد اما از خطرات مشارکت در این درگیری نیز آگاه است و به نظر می‌رسد که تا محاسبه نتیجه این نوع حمله به ایران، تصمیمی نگیرد.»
جمهوری اسلامی پایگاه‌های غنی‌سازی دیگری نیز در سراسر ایران دارد و طبق گزارش‌ها، یک مرکز بسیار مستحکم‌تر دیگر نیز در حال ساخت است، اما مسئله اینجا است که بسیاری از تحلیلگران معتقدند نابودی فردو در فهرست اهداف اسرائیل برای پایان دادن به جاه‌طلبی هسته‌ای تهران در نظر گرفته شده است.
آمریکا و سه کشور اروپایی حکومت ایران را متهم می‌کنند که با اعمال تغییرات در مرکز هسته‌ای فردو، تعهداتش وفق پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای و نیز توافق‌برجام در سال ۲۰۱۵ را نقض کرده است. با این حال جمهوری اسلامی مدعی است که درباره غنی‌سازی ۶۰ درصدی در این مرکز به آژانس اطلاع‌رسانی دقیق شده است و هیچ شبهه‌ای وجود ندارد.
در تمامی سال‌های گذشته، مقام‌های مختلف جمهوری اسلامی ادعا کرده‌اند برنامه هسته‌ای ایران به هیچ وجه کاربرد نظامی ندارد و صرفا برای تولید انرژی یا مصارف پزشکی توسعه یافته است. به گفته مقام‌های سازمان انرژی اتمی، افزایش توان غنی‌سازی اورانیوم در ایران هم به‌منظور کاهش وابستگی این کشور به سوخت‌های فسیلی و برای مقابله موثر با مشکلات محیط‌زیستی است.
این در حالی است که خبرگزاری آسوشیتدپرس روز شنبه دهم خرداد با انتشار بخش‌هایی از گزارش محرمانه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام کرد که دیده‌بان هسته‌ای سازمان ملل معتقد است که جمهوری اسلامی ایران ذخایر اورانیوم غنی‌شده را تا حدی افزایش داده که به سطح استفاده تسلیحاتی نزدیک است. آژانس با اظهار نگرانی درباره افزایش غنی‌سازی ۶۰ درصدی، از تهران خواست فورا مسیرش را تغییر دهد و با ناظران آژانس همکاری کند.
اسرائیل در چند موج حمله تاسیسات غنی‌سازی نطنز را نیز هدف قرار داده است. لارنس نورمن، خبرنگار وال استریت ژورنال، در شبکه اجتماعی اکس نوشت که رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، به‌طور ضمنی اشاره کرده که ممکن است تمامی ۱۴ هزا آبشار سانتریفیوژ فعال در تاسیسات زیرزمینی نطنز از کار افتاده باشند.
