کارمندان دولت پیشین افغانستان که نهادهای رژیم طالبان هم به کار ادامه داده‌اند، می‌گویند تحقیر، تهدید به اخراج و «مانند برده با آن‌ها برخورد کردن» از مسائل روزمره در محیط کارشان است. شماری از این افراد که در نهادهای مختلف کار می‌کنند، در گفتگو با ایندیپندنت فارسی، به شرط محفوظ ماندن نامشان، تجارب خود را بازگو کردند.
دین‌محمد (مستعار) در دولت پیشین افغانستان پس از موفقیت در آزمون اداره اصلاحات اداری و خدمات ملکی، در یکی از بخش‌های شهرداری کابل استخدام شد. کار او بررسی و مرور اسناد، نوشتن و صدور نامه‌ها و پیگیری فرمان‌های شهردار بود. دین‌محمد از نزدیک با شهردار کار می‌کرد و به نظر می‌رسید ارتقای شغلی برای او هدفی دست‌یافتنی باشد، ما با بازگشت طالبان به قدرت، سرنوشت کاری هزاران کارمند دولت که در دوره قبل استخدام شده بودند، با ابهام روبرو شد.
طالبان در ماه‌های نخست روی کار آمدن بر حفظ کارمندان دولت پیشین تاکید کردند. البته در دو هفته پایانی ماه اوت ۲۰۲۱، تمامی مسئولان ارشد نهادهای دولت پیشین را از کار برکنار کردند و اعضای خود را در پست‌های کلیدی گماشتند اما کارمندان اداری، به‌ویژه متخصصان در بخش‌های فنی، همچنان به کار ادامه دادند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
امیرخان متقی، وزیر خارجه طالبان، در نوامبر ۲۰۲۱ ادعا کرد که این گروه قصد برکناری کارمندان دولت پیشین را ندارد. او در نشستی در ترکیه هم مدعی شد که ۵۰۰ هزار نفر از کارمندان دولت جمهوری در رژیم طالبان مشغول به کارند.
منابعی در نهادهای مختلف رژیم طالبان نیز تایید می‌کنند که شمار زیادی از کارمندان دولت پیشین در این نهادها فعالیت دارند، چرا که طالبان برای اداره بخش‌های فنی گزینه دیگری ندارند. با این حال، همه مسئولان ارشد، مدیران بخش‌های تصمیم‌گیری، مسئولان امور مالی و اداری برکنار و اعضای طالبان که اغلب فاقد دانش و تجربه‌اند، در این پست‌ها منصوب شده‌اند.
دین‌محمد که در شهرداری کابل کار می‌کند، می‌گوید مولوی عبدالرشید، شهردار منصوب طالبان، از زمان آغاز کار، افراد فاقد تجربه و تحصیلات را در پست‌های کلیدی این نهاد گماشته است. همچنین در تلاش است با استخدام فرزندان مقام‌های طالبان، فضای کاری را برای کارمندان دولت پیشین محدود کند. دین‌محمد افزود که شهردار طالبان و دیگر اعضای این گروه در شهرداری کابل با کارمندان دولت پیشین «مانند برده رفتار می‌کنند» و آنان را به بهانه‌های مختلف به اخراج تهدید می‌کنند.
«افراد بعدالفتح»
در نامه‌های مقام‌های طالبان و نیز ادبیات اداری و روزمره اعضای این گروه، به کارمندان دولت پیشین که در نهادهای رژیم کار می‌کنند یا کسانی که پس از فروپاشی دولت جمهوری به نهادهای امنیتی طالبان پیوسته‌اند، «افراد بعدالفتح» یا «مجاهدین ۱۴۰۰» اطلاق می‌شود. این القاب که گاه جنبه تحقیرآمیز و تمسخرآمیز دارند، در گفتار روزمره مقام‌ها و اعضای طالبان بسیار رواج یافته است.
دستورهای صادر شده ملا هبت‌الله آخندزاده و ملا محمد یعقوب - ایندیپندنت فارسی
در نامه‌هایی که طی هفته اخیر از طرف ملا هبت‌الله آخندزاده، رهبر طالبان، و ملا محمد یعقوب، وزیر دفاع این گروه، درباره کاهش نیروی کار نهادهای حکومتی طالبان صادر شد، هم از افراد خارج از ساختار اصلی طالبان با عنوان «بعدالفتح» نام برده و تاکید شده است که در روند کاهش نیرو، اولویت اخراج این افراد است.
در طرحی که ملا هبت‌الله آخندزاده در تاریخ ۱۲ آوریل برای کاهش ۲۰ درصدی نیروی کار در نهادهای طالبان صادر کرد، آمده است که در مرحله نخست مشاوران، دستیاران، اجیران و افراد غیرحرفه‌ای و در مرحله دوم «افراد بعدالفتح» باید از کار برکنار شوند.
در نامه‌ای هم که ملا محمد یعقوب برای اجرای این طرح صادر کرد، تاکید شده است که در مرحله نخست، «افراد منفور» و در مرحله بعدی «افراد بعدالفتح» باید اخراج شوند.
ظاهر (مستعار)، کارمند وزارت معارف، می‌گوید با گذشت هر روز، فضای کاری برای کارمندان دولت پیشین در نهادهای طالبان تنگ‌تر می‌شود؛ چرا که از زمان بازگشت طالبان به قدرت، اعضای خانواده این گروه با گذراندن دوره‌های آموزشی کوتاه‌مدت، مهارت‌هایی کسب کرده‌اند که آن‌ها را به گزینه‌هایی برای جایگزینی کارمندان پیشین تبدیل کرده است.
او می‌افزاید که شرط نخست برای حفظ شغل در نهادهای تحت کنترل طالبان، گذاشتن ریش، پوشیدن عمامه و دستار، تایید ایدئولوژی طالبان و اطاعت کامل از دستورهای آنان است. ظاهر می‌گوید رفتار مسئولان طالبان در ادارات دولتی، بیشتر شبیه رفتار ارباب با رعیت است. به گفته او، بسیاری از کارمندان فقط به دلیل بی‌توجهی به دستورهای وزارت امر به معروف و نهی از منکر، شرکت نکردن در جلسات تفسیر قرآن و حدیث یا خودداری از حضور در نماز جماعت، از کار برکنار شده‌اند.
در کنار همه این‌ها، طرح رهبر طالبان برای کاهش ۲۰ درصدی نیروی کار در نهادهای دولتی، موجی از نگرانی عمیق را در میان کارمندان دولت پیشین برانگیخته است. بسیاری از این کارمندان نگران آن‌اند که تحت عنوان «افراد منفور» یا «بعدالفتح» که در نامه‌های رهبر طالبان و وزیر دفاع ذکر شده است، اخراج شوند.
