فرشته جامی، زن ۳۶ ساله افغان‌تبار ساکن بریتانیا،  به‌تازگی در دادگاهی در شهر لستر بریتانیا به جرم تلاش برای پیوستن به گروه داعش خراسان مستقر در افغانستان و پاکستان به حبس ابد محکوم شد. فرشته جامی چهار فرزند دارد و متهم است که می‌خواسته فرزندانش را برای انجام عملیات انتحاری به افغانستان ببرد. پلیس مبارزه با تروریسم بریتانیا، روز پنجشنبه، دهم آوریل، در بیانیه‌ای گفت که فرشته جامی به دو مورد «اقدام برای آماده‌سازی اعمال تروریستی» تحت ماده ۵ قانون مبارزه با تروریسم محکوم شده است.

دیلی میل در گزارش دادگاه فرشته جامی نوشت که او به حبس ابد محکوم شده است و شواهدی که دادگاه در اختیار دارد روند افراطی شدن و پیوستن او به داعش خراسان را به وضوح نشان می‌دهند. 

داعش خراسان از زمان تاسیس در سال ۲۰۱۴ توانسته است از میان شهروندان افغانستان و کشورهای آسیای میانه در داخل و خارج از این کشورها سربازگیری کند، اما زنان به‌ندرت مایل بوده‌اند که به این گروه بپیوندند. این گروه از میان فرماندهان ناراضی طالبان افغان و پاکستانی شکل گرفت.

براساس اطلاعاتی که دیلی میل از زندگی و گذشته فرشته جامی منتشر کرد، او در ۱۷ سالگی در افغانستان به ازدواج اجباری وادار شده است و در سال ۲۰۰۸ همراه با همسرش به بریتانیا مهاجرت کرده است و اکنون شهروند این کشور است. فرشته در حالی که نخستین فرزندش را باردار بود وارد جامعه بریتانیا شد. او سال‌ها در یک مدرسه ابتدایی کار می‌کرد. هرچند هنوز جزئیات تحقیق پلیس و سخنان فرشته جامی در دادگاه علنی نشده است، اما دیلی میل به پیام‌هایی تبادل شده میان فرشته جامی و اعضای داعش در تلگرام اشاره کرد و نوشت که فرشته در یکی از پیام‌ها در پاسخ به یک عضو داعش نوشته است: «انشاءالله من و بچه‌هایم شهید می‌شویم. خواهرم شیرینی‌اش را تو پخش کن.»

فرشته جامی پیوسته در جلسات آموزش قرآن شرکت می‌کرد و دست‌کم دو کانال در رسانه‌های اجتماعی راه‌اندازی کرده بود که از طریق آنان آموزه‌های اسلامی منتشر می‌کرد. براساس گزارش دیلی میل، فرشته در سال ۲۰۲۳ و چندماه پیش از اینکه بازداشت شود، با همسرش دچار اختلاف شده و به یک پناه‌گاه زنان در شهر استراتفورد-آیون-اون منتقل شده بود.

در این دوران، فرشته به‌تدریج جذب محتوای افراطی در فضای مجازی شد. او در برنامه رمزنگاری‌شده‌ تلگرام فعالیت می‌کرد و بلافاصله مدیر چندین کانال مرتبط با داعش شد، کانال‌هایی که ویدیوهای اعدام، دستور ساخت بمب و تبلیغات جنگی داعش را منتشر می‌کردند.

تلگرام محبوب‌ترین شبکه اجتماعی در میان گروه‌های افراطی و غیرقانونی است. داعش خراسان نیز ده‌ها کانال در این شبکه دارد و پیام‌ها و خبرهایش را به زبان‌های مختلف منتشر می‌کند. اعضای داعش خراسان در این کانال‌ها همچنین به گفتگوی آنلاین، تدریس و پرسش و پاسخ می‌پردازند و اعضای جدید جذب می‌کنند.

براساس شواهد ارائه‌شده در دادگاه، فرشته جامی نه‌تنها برای پیوستن به داعش آماده بود، که قصد داشت چهار فرزند خردسالش را نیز به افغانستان ببرد تا در کنار او «شهید» شوند. او بارها بلیت‌های یک‌طرفه به کابل را جست‌وجو کرده بود و مبلغی بیش از چهار هزار پوند برای این سفر کنار گذاشته بود.

براساس این شواهد، فرشته حتی ویدیوهایی از حملات حماس به اسرائیل را برای فرزندانش فرستاده و یکی از کودکانش این ویدیوها را در فضای مجازی مدرسه به اشتراک گذاشته بود. همین موضوع موجب شد که کودکانش به برنامه پیشگیری از افراط‌گرایی (Prevent) معرفی شوند و تحقیقات پلیس آغاز شود.

دستگیری و محکومیت

در نوامبر ۲۰۲۳، پلیس با یورش به خانه‌ فرشته جامی، ده‌ها تلفن همراه و بیش از ۳۰ سیم‌کارت کشف کرد. با این حال، او حتی پس از بازداشت نیز از طریق «چت مخفی» تلگرام به فعالیت‌هایش ادامه می‌داد و در یکی از پیام‌هایش نوشته بود که اگر به زندان برود زنان زندانی را به اسلام دعوت خواهد کرد.

دادگاه فرشته جامی را به دو مورد «اقدام برای ارتکاب اعمال تروریستی» متهم و به حبس ابد با حداقل ۱۷ سال حبس بدون آزادی مشروط محکوم کرد. قاضی این دادگاه خطاب به فرشته گفت: «آنچه شما برای قربانی کردن دست‌کم یکی از فرزندانتان در راه داعش برنامه‌ریزی کرده بودید عملی شریرانه و تصورناپذیر است.»

همسایگان  فرشته او را زنی مومن، آرام و حتی «شیرین‌رفتار» توصیف کرده‌اند. یکی از همسایه‌ها گفت که فرشته بطری شامپاینی را که برایش هدیه آورده بودند بازگرداند چون «مسلمان بود و مشروب نمی‌نوشید». او افزود که گاه‌به‌گاه برایشان غذا می‌آورده است. دادگاه تاکید کرد که فرشته جامی مدت‌ها وقتش را صرف تبلیغ ایدئولوژی داعش و آماده‌سازی فرزندانش برای مشارکت در خشونت کرده است.

در دو سال اخیر، شهروندان افغان در کشورهای مختلف ازجمله در آلمان، اتریش، ترکیه و ایالات متحده به اتهام عضویت در گروه داعش خراسان یا تلاش برای برنامه‌ریزی حمله تروریستی بازداشت شده‌اند. گسترش فعالیت داعش خراسان، به‌ویژه در فضای مجازی، به هدف جذب و استخدام نیرو در کشورهای غربی، نگرانی‌های گسترده بین‌المللی را به همراه داشته است. پیش از این مقام‌های امنیتی ایالات متحده هشدار داده‌اند که با بازگشت طالبان به قدرت توان عملیاتی داعش خراسان افزایش یافته است و حمله به منافع کشورهای غربی در صدر اهداف این گروه است.