جواهرات طلایی خیره‌کننده و سلاح‌هایی متعلق به کوچ‌نشینان سرمتی ایرانی‌تبار در سه گورتپه در قزاقستان کشف شده‌اند که قدمت آن‌ها به حدود قرن پنجم پیش از میلاد می‌رسد.

به گزارش لایو ساینس، این کشف نشان می‌دهد که منطقه غربی آتیراو در شمال دریای کاسپین زمانی یکی از مراکز اصلی سکونت سرمتی‌ها بوده است.

مارات کاسنوو، باستان‌شناس و سرپرست این کاوش، در بیانیه‌ای گفت دانشمندان پیش‌تر آتیراو را در حاشیه قلمرو سرمتی‌ها در نظر می‌گرفتند، اما یافته‌های جدید نشان می‌دهد که این منطقه در واقع به مرکز قلمرو آن‌ها نزدیک‌تر بوده است.

بیش از ۱۰۰۰ شیء از گورتپه‌‌های این منطقه کشف شده است که حدود ۱۰۰ مورد آن‌ها زیورآلات و جواهرات طلایی با طرح‌های «جانوری» سرمتی‌اند.

به گفته کاسنوو، روی اشیای کشف‌شده تصاویر جانوران شکارچی که آن زمان در منطقه زندگی می‌کردند مانند پلنگ، گراز وحشی و ببر دیده می‌شود.  

تیم باستان‌شناسان همچنین بقایای انسانی، سفالینه، دو کاسه چوبی، و دو «سنگ محک» سیاه‌رنگ با دسته‌های طلایی کشف کردند که احتمالا برای سنجش خلوص فلزاتی مانند طلا استفاده می‌شدند.

کوچ‌نشینان سرمتی از حدود قرن پنجم پیش از میلاد تا حدود قرن چهارم میلادی بر دشت‌های سبز میان اروپای شرقی و آسیای مرکزی سیطره داشتند. آن‌ها نخستین بار در متون مکتوب فارسی، که بر اساس تاریخ شفاهی باستانی نوشته شده بودند، ذکر شده‌اند و ممکن است بخشی از فرهنگ گسترده سکاها بوده باشند‌ــ قوم کوچ‌نشین ایرانی‌تباری که از دریای سیاه تا چین پراکنده بودند.

سرمتی‌ها بعدها با گوت‌ها و دیگر قبایل ژرمن که پس از سقوط امپراتوری روم غربی در قرن پنجم میلادی در آن سرزمین‌ها ساکن شدند متحد شدند. آن‌ها در مقاطعی به‌عنوان نیروی سواره‌نظام برای امپراتوری بیزانس یا امپراتوری روم شرقی جنگیدند.

به گفته باستان‌شناسان، در این محل دست‌کم ۹ نفر دفن شده بودند. آن‌ها دو گورتپه دیگر نیز در فاصله چند کیلومتری این محل حفاری کردند که هرکدام بین ۱۰ تا ۱۵ قبر داشتند و سلاح‌های آهنی و برنزی، زیورآلات، اقلام خانگی، و تصویرنگاره‌‌های نقره‌ای به دست آمد که یک کل سکایی و یک گرگ را به تصویر می‌کشیدند. در یکی از این گورها، دستبند طلایی به وزن حدود ۳۷۰ گرم یافته شد.

بر اساس بیانیه باستان‌شناسان، ارزش بالای این اشیا نشان می‌دهد که این گورها محل دفن افراد ثروتمند یا حتی سلطنتی قوم سرمتی بوده است.