درحالی‌که بحران کمبود آب و خشکسالی در ایران به یکی از مهم‌ترین چالش‌های زیست‌محیطی، اقتصادی و اجتماعی در کشور تبدیل شده است، وزارت جهاد کشاورزی در همکاری با ستاد اجرایی فرمان خمینی از نهادهای زیر نظر رهبر جمهوری اسلامی قصد دارد، به مرحله خودکفایی در تامین برنج برسد.

اکبر فتحی، سرپرست معاونت برنامه‌ریزی و امور اقتصادی وزارت جهاد کشاورزی، روز سه‌شنبه ششم آذرماه، از توافق این وزارتخانه با ستاد اجرایی فرمان خمینی خبر داد و مدعی شد که «با پشتیبانی‌های فنی» این نهاد زیرمجموعه رهبر جمهوری اسلامی تولید برنج طی چهار سال آینده به مرحله «خودکفایی» می‌رسد.

این مقام دولتی با استناد به داده‌های موجود در وزارت جهاد کشاورزی به خبرگزاری ایلنا گفت: «تولید برنج کشور سالانه ۲ میلیون و ۶۰۰ هزار تن است ولی نیاز سالانه کشور به برنج حدود ۳ میلیون و ۴۰۰ هزار تن برآورد می‌شود؛ با این تفاسیر تولید داخل باید حدود ۸۰۰ هزار تن بیشتر از میزان کنونی باشد تا خودکفایی حاصل شود.»

سرپرست معاونت برنامه‌ریزی و امور اقتصادی وزارت جهاد کشاورزی درباره اینکه این وزارتخانه با چه راهکاری می‌خواهد با وجود خشکسالی موجود به خودکفایی در تولید برنج برسد، توضیحی نداد و تنها گفت که «راهکار» مورد نظر وزارتخانه برای دستیابی به خودکفایی در تامین برنج افزایش تولید کشور در واحد سطح است.

او در ادامه مدعی شد که تحقق این امر در صورتی که روش‌های علمی جدید و دانش روز در کشت به کار گرفته شود، شدنی است.

آن‌طور که این مقام وزارت جهاد کشاورزی می‌گوید، واردات برنج حتی پس از «رسیدن به خودکفایی» ادامه می‌یابد، زیرا دولت آگاه است که اقشار کم‌درآمد جامعه توان خرید و مصرف برنج ایرانی را ندارند؛ زیرا قیمت برنج تمام‌شده ایرانی گران است.

به‌نظر می‌رسد، توافق وزارت جهاد کشاورزی با ستاد اجرایی فرمان خمینی، بیشتر از آنکه اقدامی در جهت تامین نیاز کشور به برنج باشد، سود مالی سرشار برای نهاد زیرمجموعه علی خامنه‌ای به دنبال دارد تا تحت عنوان ادعای «پشتیبانی‌های فنی از کشاورزان» یکی دیگر از فعالیت‌های کلان اقتصادی‌اش را سازمان‌دهی کند.

دستور «خودکفایی در کشاورزی» را اوایل انقلاب اسلامی، روح‌الله خمینی، بنیان‌گذار جمهوری اسلامی صادر کرد. ایده‌ای که مسئولان جمهوری اسلامی به‌تناوب و با مباهات از آن سخن می‌گفتند، طرف حدود چهار دهه بدون توجه به چالش‌های منابع آبی کشور، مشکلات قابل توجهی در پی داشت.

در واقع تلاش‌ جمهوری اسلامی برای خودکفایی در کشاورزی، به‌ویژه در تولید محصولات آب‌بر مانند برنج و گندم، باعث شد که منابع آبی کشور تحت فشار بیشتری قرار گیرند. همچنین استفاده ناپایدار از منابع آب زیرزمینی و رودخانه‌ها، به کاهش سطح آب‌های زیرزمینی و خشکی منابع آبی منجر شد​.

کارشناسان تاکید دارند که ایران باید با تغییر الگوی کشاورزی به‌جای تولید محصولات آب بر، به کشت محصولات کم آب روی بیاورد و با صادرات آن، در مقابل محصولات آب‌بر را وارد کند.

با وجود اینکه کارشناسان بارها اصل ادعای «خودکفایی در کشاورزی» را زیر سوال برده‌اند و درباره پیامدهایش هشدار داده‌اند، همچنان مقام‌های دولتی بر این رویه اصرار دارند.

بر اساس گزارش‌ها، تا سال ۲۰۵۰، ایران یکی از کشورهای با بالاترین میزان تنش آبی خواهد بود. این تنش آبی، نه تنها مشکلات اقتصادی مانند کاهش تولید کشاورزی را به همراه دارد، بلکه بر امنیت اجتماعی نیز تأثیر می‌گذارد و مهاجرت‌های اقلیمی را گسترش می‌دهد.